অঙ্গনঃ চতুৰ্থ বছৰ (২ নং সংখ্যা)

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১

---

 

ঘোষণা

অংকুৰণ প্ৰকাশনৰ উদ্যোগত আৰু পষেকীয়া ই-আলোচনী অঙ্গনৰ সৌজন্যত আয়োজিত পাণ্ডুলিপি প্ৰতিযোগিতা ২০২৩ ৰ পাণ্ডুলিপি জমা দিয়াৰ অন্তিম তাৰিখ আগন্তুক ২৫ জুনলৈ বঢ়োৱা হৈছে। গতিকে ইচ্ছুক প্ৰতিযোগীসকলক উল্লেখিত তাৰিখৰ আগতে তেওঁলোকৰ পাণ্ডুলিপিসমূহ প্ৰেৰণ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনোৱা হৈছে।
 

সম্পাদনা সমিতি
পাণ্ডুলিপি প্ৰতিযোগিতা, অংকুৰণ প্ৰকাশন

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২

অঙ্গনলৈ লেখা প্ৰেৰণৰ ক্ষেত্ৰতঃ

নিয়মাৱলী:

১) অঙ্গনে চলিত সংখ্যাৰ পৰা ফেচবুক, হোৱাটচ্‌ এপ আদিত প্ৰকাশিত লেখাও প্ৰকাশ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে। কিন্তু কোনো কাকত বা আলোচনীত পূৰ্বে প্ৰকাশিত লেখা অঙ্গনে প্ৰকাশ নকৰে।

২) লেখকৰ সম্পূৰ্ণ নাম, ঠিকনা, ফোন নম্বৰ লিখি পঠিয়াব লাগিব ৷ অন্যথা লেখা প্ৰকাশ কৰিব পৰা নাযাব।

৩) হোৱাটচএপ বা ই-মেইলযোগে লেখা পঠিয়াব পাৰিব ৷

৪) সকলো লেখা মোবাইলত অসমীয়াত টাইপ কৰি পঠিয়াব লাগিব ৷ পিডিএফ, ফটো আকাৰে, মাইক্ৰচফ্ট ৱৰ্ড অথবা পেজমেকাৰ ফৰ্মেটত দিয়া লেখা গ্ৰহণ কৰা নহ'ব।

৫) অনুবাদ লিখনিৰ ক্ষেত্ৰত মূল লেখকৰ নাম উল্লেখ থাকিব লাগিব ৷

৬) উল্লেখ্য যে পষেকীয়া ই-আলোচনী অঙ্গনলৈ প্ৰৱন্ধ, নিৱন্ধ, সম্পাদকলৈ চিঠি, গল্প, কবিতা, অনুবাদ কবিতা, অনুভৱ, নীলা খামৰ চিঠি, চুটি লেখা, ভ্ৰমণ কাহিনী, গ্ৰন্থ সমালোচনা, চলচিত্ৰ বিশেষ লেখা, স্বাস্থ্য বিষয়ক লেখা, অঙ্গনৰ পৃষ্ঠাত প্ৰকাশিত লেখা সম্পৰ্কীয় আলোচনা, অনুবাদ সাহিত্য, ৰেচিপি, উপন্যাস আদি প্ৰেৰণ কৰিব পাৰিব।

৭) অঙ্গনলৈ প্ৰেৰণ কৰা যিকোনো লেখা প্ৰকাশৰ ক্ষেত্ৰত লেখক-লেখিকাসকলক কমেও তিনিটা সংখ্যা বাট চাবলৈ অনুৰোধ জনোৱা হ'ল। লেখক-লেখিকাসকলে একে সময়তে একেটা লেখা কেইবাখনো কাকত-আলোচনীলৈ প্ৰেৰণ কৰিলে অসুবিধা হয়।

৮) অঙ্গনলৈ পঠিওৱা কোনো লেখা যদি প্ৰথম, দ্বিতীয় আৰু তৃতীয়া সংখ্যাটো প্ৰকাশ নেপায় তেন্তে লেখকে সেই লেখাক অন্য আলোচনীলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰিব। কিন্তু লেখকে লেখা প্ৰকাশৰ সন্দৰ্ভত বিভাগীয় কৰ্তৃপক্ষক ফোন বা মেছেজ কৰি আমনি নকৰে যেন। কাৰণ অঙ্গনে সকলো লেখকৰে যোগ্য লেখাক সমানে গুৰুত্ব দিয়ে।

আমাৰ ঠিকনাঃ

অংকুৰণ প্ৰকাশন, গীতাৰ্থী বিদ্যালয়ৰ সমীপত, জেইল ৰোড, যোৰহাট-১।

ফোন নম্বৰঃ

6000709096/9127564124/9678696861

ইমেইল:

ankuran2014@gmail.com

উল্লেখ্য যে আমাৰ প্ৰতিনিধিৰ হোৱাটচএপতো আগ্ৰহী লেখক/লেখিকা সকলে লেখাসমূহ জমা দিব পাৰিব।

ঘোষণা ঃ অঙ্গনত প্ৰকাশ হোৱা যিকোনো লেখাৰ ক্ষেত্ৰত আলোচনীখনৰ সম্পাদনা সমিতি দায়বদ্ধ নহয়। প্ৰকাশিত লেখাৰ বাবে প্ৰতিজন লেখক/লেখিকা নিজেই দায়বদ্ধ। অনাগত দিনত হ'ব লগা সমালোচনাৰ উত্তৰো তেওঁলোকে নিজেই দিব লাগিব।  লগতে আমি আপোনালোকৰ জ্ঞাতাৰ্থে জনাওঁ যে আপোনালোকে আমালৈ প্ৰেৰণ কৰা লেখা সমূহ প্ৰকাশৰ ক্ষেত্ৰত কিছু সময়ৰ প্ৰয়োজন হয়। তাৰ বাবে অসন্তোষ নকৰে যেন। অঙ্গনে যোগ্য লেখাক কেতিয়াও অৱজ্ঞা নকৰে। অঙ্গনে আপোনালোকৰ কষ্টক সন্মান কৰে আৰু সেয়ে অঙ্গনে লেখকতকৈ লেখাক অধিক গুৰুত্ব দিয়ে। গতিকে অঙ্গনলৈ পঠিওৱা আপোনালোকৰ লেখাক লৈ আপোনালোক নিচিন্তঃ থাকক। যোগ্য হ'লে আমি প্ৰকাশ কৰিমেই। 

ধন্যবাদ

সম্পাদনা সমিতি, অঙ্গন

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৩

এই সংখ্যাৰ ভিতৰ চ'ৰাতঃ

👉সম্পাদকীয় : পৃষ্ঠা ৫

👉প্ৰৱন্ধ : পৃষ্ঠা ৬-৮

👉ধাৰাবাহিক: পৃষ্ঠা ৯

👉একমিনিটৰ গল্প : পৃষ্ঠা ১০-১১

👉অণুগল্প : পৃষ্ঠা ১২-১৩

👉অনুবাদ সাহিত্য : পৃষ্ঠা ১৪-১৫

👉কবিতা: পৃষ্ঠা ১৬-৩৫

👉অনুভৱ: পৃষ্ঠা ৩৬

👉 নীলাখামৰ চিঠি: পৃষ্ঠা ৩৭

👉গল্প: পৃষ্ঠা ৩৮-৪০

👉শেষ পৃষ্ঠাৰ লেখা : পৃষ্ঠা ৪১

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৪

অঙ্গন

(পষেকীয়া ই-আলোচনী)

মুখ্য সম্পাদক ঃ হেমেন নাথ

সহঃ সম্পাদক ঃ মঞ্জিত হাজৰিকা

সহঃ সম্পাদকঃ পৰিণীতা কলিতা

উপদেষ্টাঃ ড০ অখিল চক্ৰৱৰ্তী, দুৰ্গেশ্বৰ শইকীয়া

ব্যৱস্থাপক সম্পাদকঃ ৰাজশ্ৰী বৰা

চিত্ৰশিল্পীঃ অজিত কুমাৰ ভূঞা

আৰ্হি পাঠঃ শ্যামলী গগৈ

প্ৰকাশকঃ অংকুৰণ প্ৰকাশন, যোৰহাট।

ই-মেইলঃ ankuran2014@gmail.com

আমাৰ প্ৰতিনিধিসকলঃ

অৰ্চনা শইকীয়া, প্ৰস্তুতি শৰ্মা, মৌচুমী ওজা, গোপাল কৃষ্ণ বাঢ়ৈ, পাৰ্থজ্যোতি, পবিত্ৰ গায়ন, মিনা মহন্ত, হিৰণ্য ডেকা, হিৰণ ভূঞা।

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৫

সম্পাদকীয়ঃ

বান বিধস্ত অসম

         অসমত প্ৰতি বছৰেই বানপানী হয়। মানুহৰ জীৱন আৰু সম্পত্তিৰ বিস্তৰ ক্ষতি হয়। ইয়াৰ ফলস্বৰূপে অৰ্থনৈতিকভাবে আমাৰ ৰাজ্যখন বহু পিছ পৰি ৰয়। তাৰ পাছতো এয়া আমি সহজ ভাৱে মানি লওঁ। নৈৰ দাঁতিকাষৰীয়া লোকসকলে এইয়া তেওঁলোকৰ দুৰ্ভাগ্য বুলি ভাগ্যক দোষাৰোপ কৰে আৰু বিভাগীয় কৰ্তৃপক্ষ, বিষয়া কৰ্মচাৰীয়ে সমস্যা সমাধানৰ জোৰা টাপলি মাৰি বান বিধস্ত অঞ্চলৰ লোকসকলৰ দুখ কষ্টত ক্ষণিক আৰামৰ মলম সানে।

              এইবাৰ বানপানীত অসমৰ আটাইতকৈ বেছি ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছে লখিমপুৰ জিলা। একেদৰে ধেমাজী, ডিব্ৰুগড়, শোণিতপুৰ, মাজুলী, কামৰূপ, নলবাৰী আদি অন্যান্য অঞ্চলতো বানপানীৰ কবলত বহু লোকে বিনিদ্ৰ ৰজনী কটাইছে। এই বানপানীৰ কবলত পৰি এতিয়ালৈকে অসমৰ ৩০,০০০ তকৈও অধিক লোকৰ জীৱনলৈ বিপৰ্যয় নামি আহিছে। প্ৰায় ২৫ খনতকৈও অধিক গাঁও এতিয়াও পানীৰ তলত আছে।

        এই স্বাভাৱিক বানপানীৰ লগতে নেৰানেপেৰা বৰষুণৰ ফলত অসমৰ বিভিন্ন নগৰ চহৰত আৰম্ভ হৈছে কৃত্ৰিম বানপানী। যি মানুহে নিজেই সৃষ্টি কৰি লৈছে। বৰষুণৰ ফলত চহৰসমূহত জমা হোৱা পানীভাগ নলা-নৰ্দমাৰে বাহিৰলৈ ওলাই যাব নোৱৰাৰ ফলত এইদৰে কৃত্ৰিম বানপানীৰ কবলত পৰি চহৰবাসীয়ে নৰক যান্ত্ৰণা ভুগিবলগীয়া হৈছে।

         এতিয়া মূল কথালৈ আহিছোঁ। নৈৰ স্বাভাবিক গতিক কোনে বাধা আৰোপ কৰিছে ? নৈৰ বহন ক্ষমতা কিয় হ্ৰাস পাইছে ? দিনক দিনে নৈয়ে কঢ়িয়াই অনা বিভিন্ন গছ গছনি, মাটি, শিল আদিয়ে নৈসমূহৰ গভীৰতা হ্ৰাস কৰিছে। লগতে বহু লোকে অন্ধবিশ্বাসৰ বলি হৈও নিতৌ বিভিন্ন সামগ্ৰী নৈৰ বুকুলৈ দলিয়াই আছে। গভীৰতা হ্ৰাস পোৱাৰ ফলত নৈৰ বহন ক্ষমতাও কমি আহিছে। ফলত বৰষুণৰ পৰা জমা হোৱা পানীভাগ কঢ়িয়াই নিব নোৱৰি নৈয়ে দুয়ো পাৰ খহাই দাঁতিকাষৰীয়া লোকৰ জীৱনলৈ অন্ধকাৰ নমাই আনিছে। গতিকে সময় থাকোঁতেই অসমৰ মূল নৈ-উপনৈসমূহৰ খনন কাৰ্য সম্পাদন কৰা অতিকৈ প্ৰয়োজনীয়। এই কাৰ্য যথেষ্ট ব্যয়বহুল যদিও ইয়াৰ ফলত ৰাজ্যখন চহকী হোৱাৰো বহু সম্ভাৱনা আছে।

              আনহাতে কৃত্ৰিম বানপানীৰ ক্ষেত্ৰত চহৰাঞ্চলত গৃহ নিৰ্মাণকে আদি কৰি বিভিন্ন কল-কাৰখানা নিৰ্মাণতো কিছু নীতি নিয়মৰ অতি আৱশ্যক যিয়ে চহৰবাসীক কৃত্ৰিম বানৰ পৰা ৰক্ষা কৰিব। প্ৰতিবছতেই চহৰৰ নলা নৰ্দমাসমূহ পৰিষ্কাৰ কৰা অতি আৱশ্যক। এই ক্ষেত্ৰত চৰকাৰৰ লগত জনসাধাৰণে আন্তৰিকতাৰে সহযোগিতা আগবঢ়াই সমস্যা সামাধানৰ পথ সুচল কৰাটো অতি আৱশ্যক হৈ পৰিছে।

 

হেমেন নাথ

মুখ্য সম্পাদক, অঙ্গন

ভ্ৰাম্যভাষঃ 9678696861

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৬

প্ৰৱন্ধঃ

জীৱনৰ ৰ'দ আৰু বৰষুণ

ইন্দ্ৰাণী বৰুৱা

         সময়ৰ সোঁতত সপোনৰ ডিঙৰা মেলি প্ৰতিজন মানুহেই আগবাঢ়ে জীৱনৰ চলমান গতিত। জীৱন এক প্ৰত্যাহবান , ইয়াক গ্ৰহণ কৰা যন্ত্ৰণা যিদৰে ক্ষয় অথবা ধ্বংসৰ প্ৰতীক ,ঠিক তেনেদৰে যন্ত্ৰণাক শক্তিলৈ ৰূপান্তৰ কৰিব পাৰিলেই ই হ'ব পাৰে সৃষ্টিৰ প্ৰতীক। যদিও জীৱন মনে ভবাৰ দৰে সকলো ক্ষেত্ৰতে সেন্দুৰীয়া আলিৰ দৰে নহয় তথাপি প্ৰতিনিয়ত উপভোগ কৰা প্ৰয়োজন।নহ'লে কোন সময়ত জীৱনৰূপী চলমান নাওখন স্থবিৰ হ'ব সেয়া কোনেও নাজানে। ওপজা দিনধৰি জীৱনৰ প্ৰত্যেকটো স্তৰতে হোৱা পৰিবৰ্তনবোৰ ক্ৰমশঃ বিয়লি বেলাতহে অনুতপ্তৰ সন্মুখীন কৰায় আচলতে জীৱনটোনো কি ? সেয়ে ইতিবাচক দৃষ্টিৰে চোৱাৰ অভ্যাস কৰিছোঁ। প্ৰতিকূল পৰিস্থিতিতো মোকাবিলা কৰি আগবাঢ়ি যোৱাটোৱে আচলতে জীৱন। জীৱনৰ সংজ্ঞা বহুতৰ বাবে বেলেগ বেলেগ। "নানা মুনিৰ নানা মত।" জীৱনলৈ নাভাবিলেও নিবিচাৰিলেও সমস্যা আহিবই। যেনেকৈ পূৰ্ণিমা ভালপাওঁ বুলিয়েই সদায়েই পূৰ্ণিমা নাহে ,আঁউসীও আহিব। জীৱনটো এচেৰেঙা ৰ'দ আৰু বৰষুণৰ সমাহাৰ। প্ৰত্যেক মানুহেই জীৱনত সুখ আৰু দুখৰ সন্মুখীন হয়েই।আনকি ধনী মানুহৰ জীৱনতো দুখ আছে। আনহাতেদি নিৰ্ধনী এজনো হয়তো সুখত থাকিব পাৰে। সুখ আৰু দুখ আপেক্ষিক। সেয়ে সকলো ক্ষেত্ৰতে ইতিবাচক দৃষ্টিৰে চোৱাৰ অভ্যাস কৰি দুখবোৰ পাহৰি জীৱনটো ভালদৰে উপভোগ কৰা প্ৰয়োজন। গ্ৰীক দাৰ্শনিক এৰিষ্টলৰ মতে ,প্ৰত্যেক প্ৰাণীয়ে নিজৰ স্বভাৱৰ চৰম বা পৰম উৎকৰ্ষ সাধন কৰিবলৈ তাড়না অনুভৱ কৰে। এই অৰ্থত মানুহৰ কাৰণে যিবোৰ গুণ আয়ত্ব কৰিব পাৰিলে মানুহ সম্পূৰ্ণভাবে সুখী হ'ব পাৰে। ঈশ্বৰ, সমাজ, ৰাজনীতি , অৰ্থনীতি আদি সকলোৰে হাতত আমাৰ জীৱনৰ মানচিত্ৰ থাকে বুলি আমি ভাবোঁ, যদিও আচলতে আমাৰ জীৱনটো আমাৰ হাততেই। আকাশলৈ চাই শূণ্যতাৰ অনুভৱ কৰোঁ নে বিশালতাৰ --সেয়া নিৰ্ভৰ কৰে একমাত্ৰ আমাৰ ওপৰত।

       জীৱন এক শিল্প, যাক প্ৰতিগৰাকী ব্যক্তিয়ে নিজৰ ধৰণেৰে ৰং ৰূপেৰে সজাই ল'ব পাৰে। মানুহৰ জীৱনৰ ৰং ৰূপবোৰ সম্পূৰ্ণৰূপে নিজৰ মনটোৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল।জীৱন এক প্ৰত্যাহ্বান ,ইয়াক গ্ৰহণ কৰা যন্ত্ৰণা যিদৰে ক্ষয় অথবা ধ্বংসৰ প্ৰতীক ঠিক তেনেদৰে যন্ত্ৰণাক শক্তিলৈ ৰূপান্তৰ কৰিব পাৰিলেই ই হ'ব পাৰে সৃষ্টিৰ প্ৰতীক। যদিও জীৱন প্ৰত্যেকৰ বাবে দুঃসাহসিক যাত্ৰা হ'লেও প্ৰতিনিয়ত ইতিবাচক দৃষ্টিৰে ল'লে বেছি সফল হ'ব পাৰি।কেৱল জীৱনেই হৈছে এক কলা, যিটো কোনো আগতীয়া প্ৰস্তুতি নোহোৱাকৈ আমি অনুশীলন কৰিবলগীয়া হয়। মানুহে সময়ৰ সৎ ব্যৱহাৰ কৰি অসাধ্য সাধন কৰিব পাৰে। মানুহে সময়ৰ সৎ ব্যৱহাৰ আৰু ইতিবাচক চিন্তা তথা যোগাত্মক কৰ্মৰ জৰিয়তে যি কামেই কৰে তাৰ সফল সমাপ্তি মধুৰ হয়।                    

                  মানুহৰ যোগাত্মক চিন্তাৰ সৈতে কৰ্মচেতনাও জড়িত হৈ থাকে। যাৰ বিবেক সুস্থ ,তেওঁ কেতিয়াও নিৰ্স্কমা হৈ থাকিব নোৱাৰে। নিৰ্স্কমা জীৱন গতিহীন অৰ্থাৎ স্থবিৰ। কৰ্ম কৰাই জীৱনৰ প্ৰধান কৰ্তব্য বুলি উপলব্ধি কৰিব পৰা জনেহে জীৱনত সুখী হ'ব পাৰে। গতিকে যি কৰ্তব্যৰ পৰা আঁতৰি থাকে সি প্ৰাপ্তিৰ পৰাও বঞ্চিত হয়। আচলতে যোগাত্মক চিন্তাই মানুহক সাহসী, শক্তিশালী আৰু সৎ হ'বলৈ শিকায় আৰু প্ৰেৰণা দিয়ে। যেতিয়া মানুহৰ মনৰ মাজত ঋণাত্মক চিন্তাই বাহ লয় ,তেতিয়া তেওঁ কৰা চিন্তাবোৰো অহিত হয়। মানুহৰ জীৱনটো কোনো বীজগণিতৰ অংক নহয় যে তাক ফৰ্মূলা প্ৰয়োগ কৰিলেই বিচৰামতে উওৰ পাম। আমি বিচৰাটোৱেই হয়তো কেতিয়াও নহ'ব পাৰে।জীৱনটোত যদি কেৱল পোৱা-নোপোৱাৰ খতিয়ান লৈ থাকো তেতিয়া হ'লে জীৱনৰ ৰংবোৰ উপলব্ধি কৰিব নোৱাৰো। প্ৰাপ্তি-অপ্ৰাপ্তিয়েই মানুহৰ সুখৰ মাপকাঠি নহয়।কোনোবা শীত-তাপ নিয়ন্ত্ৰিত ঘৰত থাকিও সকলো পাৰ্থিৱ সম্পদৰ অধিকাৰী হোৱাৰ পাছতো সুখী হ'ব নোৱাৰে।আকৌ কোনোবা পঁজাঘৰত থাকিও সুখী হ'ব পাৰে। কিন্তু সকলোবোৰ পোৱাৰ পিছতো যেতিয়া মানুহ মৰমৰ পৰা বঞ্চিত হয় তেনে মৰমবিহীন জীৱনেহে অসুখী কৰি তোলে।            

                 পৃথিৱীত এনে কিছুমান মানুহ আছে যি নিজৰ ভাল লগা কৰ্মবোৰ উপলব্দি কৰে।যেতিয়া ভাললগা কৰ্মৰে শান্তি লাভ কৰিলেও এটা সময়ত কিন্তু অনুতাপত দগ্ধ হ'ব লগীয়া হয়। যেতিয়া ভাল লগা কৰ্মই অন্য মানুহৰ অশান্তি নহয়-সেইটোত গুৰুত্ব দিব লাগে। মোৰ ভাল লাগে বুলিয়েই অন্যই বেয়া পোৱা কৰ্মৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগিব। মোৰ এই কৰ্মখিনিয়ে চাৰিওফালৰ মানুহক সাময়িক ভাবে অশান্তি দিছে নেকি সেই কথাটোত গুৰুত্ব দিব লাগিব।এদিন হয়তো এই কৰ্মৰ পৰা  অনুতপ্ত হ'ব লাগিব। নিজৰ ভাল লগা কৰ্মই যাতে আনকো দীৰ্ঘম্যাদী প্ৰশান্তি দিব পাৰে সেইটোতহে গুৰুত্ব দিব লাগিব। মই কৰা কৰ্মই যাতে আনকো অানন্দ দিব পাৰে আনকি মৃত্যুৰ পিছতো সমাজৰ মানুহে মনত ৰাখিব পাৰে সেইটোতহে গুৰুত্ব দিব লাগে।                      

        নিজস্ব শৈলীয়ে নিজৰ মনটোক সুস্থ কৰি ৰাখিলে হয়তো গোটেই পৃথিৱীখনৰ লগতে চিন্তাধাৰাবোৰো সুন্দৰ হ'ব। এই যে দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পায় অহা মানসিক অস্থিৰতাৰ কাৰণ সমূহ বিচাৰ কৰিবলৈ হ'লে প্ৰথমতে মনলৈ আহে দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা মানুহৰ নতুন জীৱনশৈলী বা জীৱন সংগ্ৰামৰ পদ্ধতিটো ইমানেই কঠিন হৈছে যে আমি জীয়াই থাকিবৰ বাবে চিন্তা কৰিবলগীয়া হৈছে। মানুহে পেটৰ ক্ষুধা নিবাৰণৰ বাবে কঠোৰ সংগ্ৰাম কৰিবলগীয়া হ'ল। ফলত তেওঁলোকে শিল্পকলা, সাহিত্য নাটক এইবোৰৰ পৰা আঁতৰি পেটৰ ভোক নিবাৰণৰ যুদ্ধত জঁপিয়াই পৰাৰ ফলত মানুহৰ জীৱনৰ আচল মাদকতাৰ পৰা ফালৰি কাটি আহিব লগা হোৱাত মানসিক দ্বন্দ্বত ভূগিবলগীয়া হৈছে। মানুহ জীৱশ্ৰেষ্ঠ হৈও আজি এনে দুৰ্দশা। কিন্তু চৰাই-চিৰিকটি আৰু জীৱজন্তুলৈ লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায় যে -মুৰ্গীজনীয়ে সৰুৰে পৰা পোৱালীবোৰক আহাৰ খুটি খাবলৈ বা জীৱনৰ আখৰা শিকায়। কিন্তু মানুহৰ বেলিকা কি শিকাইছে-সন্তানক সৰুৰে পৰা জীৱনটোনো কি --তাক বুজিবলৈ এখন প্নেটফৰ্ম দিব লাগে। সঁচা জীৱনটোৰ পৰা আঁতৰাই একুৰিয়ামৰ মাছৰ দৰে কিম্বা বয়লাৰ মুৰ্গীৰ দৰে ৰাখিছে। কোনোবাই আকৌ ঘৰলৈ  আলহি আহিলে মাক-দেউতাকে ইংৰাজীত Rhymes টো গাই দিয়া বুলি  মাক-দেউতাকৰ মানসিক সন্তুষ্টিৰ বাবে সন্তানক চাৰ্কাছৰ বহুৱা হিচাপে তৈয়াৰ কৰিছে। সিহঁতৰ নিজৰ ভাল লগা,বেয়া লগাৰ পৰা আঁতৰাই বেলেগ এখন পৃথিৱীত স্থান দিয়াৰ লগতে মানসিক অস্থিৰতাত পিছত ভূগিবলগীয়া হয়।

      ক'ত জানো পঢ়িছিলোঁ--পাহৰিছোঁ, জ্ঞানৰ হেনো তিনিটা পৰ্যায় আছে।                     

                  প্ৰথম পৰ্যায়ত প্ৰৱেশ কৰিলে মানুহ অহংকাৰী হয় আৰু নিজে সকলো কথাই জানে বুলি ভাবে ।               

                  দ্বিতীয় পৰ্যায়ত প্ৰৱেশ কৰিলে মানুহ নম্ৰ হয় আৰু শিকিবলৈ আগ্ৰহ দেখুৱায় ।

               তৃতীয় পৰ্যায়ত প্ৰৱেশ কৰিলে নিজৰ ভুল উপলব্ধি কৰিব পাৰে । বহুত জানিলেও তেতিয়া নিজে একো নাজানো বুলিয়েই ভাবে।                                                        

 

ঠিকনাঃ                                      

 প্ৰবক্তা ,ব্ৰহ্মপুত্ৰ ভেলী একাডেমী ।খেলমাটি,উওৰ লখিমপুৰ

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৭

 জ্যোতি-কাব্য চিন্তা

ৰমেশ বৰুৱা

“লুইতৰ পাৰৰ অগ্নিসুৰ” জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা একেৰাহে নাট্যকাৰ, সঙ্গীতজ্ঞ, চলচ্চিত্ৰ আৰু নাট প্ৰযোজক/পৰিচালক আৰু সৰ্বাত্মক বিপ্লৱী যদিও দৰাচলতে এজন বিপ্লৱী কবি৷ পৰিবাৰিক পৰিবেশৰ ঈশ্বৰ প্ৰদত্ত প্ৰভাৱত জ্যোতিপ্ৰসাদে উত্তৰাধিকাৰী সুত্ৰে লাভ কৰিছিল কাব্য- কলা- সংস্কৃতিৰ প্ৰতি ঐশ্বৰিক ধাউতি৷ সেই সময়ত “বিপ্লৱেই উন্নতিৰ সিংহদ্বাৰ”- ইয়াৰ গুঢ়াৰ্থ অন্তঃকৰণেৰে উপলব্ধি কৰি; জাতীয়তাবাদ, দেশৰ ঐতিহ্য আৰু ইতিহাসৰ লগত একাত্মবোধ, জনগণৰ প্ৰতি আন্তৰিকতাপূৰ্ণ দায়বদ্ধতা, ভাষা আৰু শব্দ প্ৰয়োগৰ ওজঃস্বিতা, মানবীয়তা, পৌৰুষদীপ্ত আৰু যৌৱন উদ্দীপক দৃপ্ততা তেখেতৰ কাব্য প্ৰতিভাৰ অনন্য বৈশিষ্ট্য৷ গীতসমূহৰ কথা, সুৰ আৰু পৰিবেশনত ভাব আৰু অনুভূতিৰ অপূৰ্ব সমন্বয়; শব্দ, অৰ্থ আৰু ব্যঞ্জনাৰ মাধুৰ্য্যৰে শিশুকে আদি কৰি সৰ্বস্তৰৰ ব্যক্তিৰ জীৱনৰ সমুজ্জ্বল প্ৰকাশ৷

            শিশু সাহিত্যৰ যুগান্তৰকাৰী স্ৰষ্টা জ্যোতিপ্ৰসাদে প্ৰাণষ্পৰ্শী সাৱলীলতাৰে আৰু অনন্যসাধাৰণ চিত্ৰময়তাৰে ফুলকুমলীয়া মনৰ সংবাদ গুৰু গম্ভীৰতাৰে প্ৰকাশ কৰিছিল :

“সুন্দৰে যে ফুলাৰ মন্ত্ৰ অহোৰাত্ৰি মাতে

সেয়েহে ইমান ফুল প্ৰভাতে প্ৰভাতে৷"

শিশুৰ কৌতুহলী মন, যুক্তিৰ উৰ্ধৰ অবাক পৃথিৱীখনৰ লগত তেওঁ নিবিড়ভাবে একাত্ম হৈছিল:

“....আইতাৰ থাপনাত

 ফুলৰ শৰাই পাতি

চাকি দিওঁ গধূলি

সেৱা কৰি ৰৈ থাকো

লাড়ুৱা গোসাঁইটিয়ে লাড়ু এটা

মোকো আনি খাবলৈ দিবহি বুলি৷”

সূক্ষ্ম পৰ্য্যবেক্ষন নহ'লে এনে কবিতা লিখা অসম্ভৱ:

“ ডাঙৰ যেতিয়া হ’ম

ইমানবোৰ পুতলা আনিম

দেউতাৰ চন্দুকৰ পইছা সোপাকে নি

গোটেই বজাৰৰ পুতলা কিনিম৷"

শিশুৰ সহজ সৰল মনৰ তাৎপৰ্যপূৰ্ণ স্বপ্নীল কল্পনা:

“মা মোৰ সপোনটো মিছা বুলি

ভাবিছা নেকি বাৰু ? মিছা নহয় মা

সাক্ষী আছে সেই তিনিটা গাৰু৷”

নিমাত যেন লগা অৰণ্য খনৰ খাঁজে খাঁজে বিচাৰি পাইছিল প্ৰকৃতিৰ বিচিত্ৰ ধ্বনি; ধ্বনিৰ বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ জগত খনক যাদুকৰী ভাষাৰে তুলি ধৰিছে:

“ৰুণ ৰুণি জুন জুনি মউ পৰুৱাৰ

দহিকতৰাৰ গীত সা ৰে গা ৰে পূৰ

বতাহ পাতত লগা ছিগা ভগা সুৰ৷”

যুগস্ৰষ্টা কলাকাৰ জ্যোতিপ্ৰসাদৰ অন্তৰৰ নিভৃত কোণৰ অনুভূতিয়ে আছিল সৃষ্টিৰ উৎস৷ দুষ্কৃতিৰ বিৰুদ্ধে যুজি, কলাৰ মাজেদি জীৱনতো সুন্দৰ কৰি, মানুহক মানুহ কৰাৰ আন্তৰিকতাৰেই তেওঁ গীত লিখিছিল:

“ছবি অঁকা শিল্পী নহওঁ মই

যদিও আকোঁ ছবি

গান কবিতাৰ শিল্পী নহওঁ

যদিও মইয়ে কবি

কলাৰ মাজত যদিও প্ৰকাশ মোৰ

জীৱন কলাক ধন্য কৰি

মানুহকেই মানুহ কৰি থৈ যাবলৈ

বাস্তৱৰেই কেন্দ্ৰস্থলিত লৈছো স্থিতি

যুজিবলৈ দুৰ্ঘোৰ দুষ্কৃতি৷”

পৰাধীনতাৰ গ্লানি আৰু দাৰিদ্ৰৰ হতাশাৰে ক্লেদাক্ত মাতৃভূমিৰ সমস্যাই তেওঁৰ শিল্পীসুলভ মনটোক অহৰ্নিশে কষ্ট দিছিল:

“মোৰ গানত জ্বলে শতযুগৰ কত অভিমান

মোৰ গানে বিচাৰে 

চিৰদুখীয়াৰ চিৰ পৰিত্ৰাণ৷”

অন্তৰাত কৈছে:

“মোৰ অস্থিৰে মই ৰচিছো বজ্ৰ গান

প্ৰলয়িনী মোৰ জাগিছে ছন্দ কৃতান্ত মূৰ্তিমান

গানেৰে মই বিশ্বজীৱন কৰি আছো আহ্বান৷”

 জ্যোতিপ্ৰসাদৰ যৌৱন কালত ৰচিত গীতসমূহত যুক্তাক্ষৰ যৎকিঞ্চিৎহে ব্যৱহাৰ কৰিছিল:

“শিল্পী অ’ মোৰ কবি অ’ মোৰ

জাগ অ’ জনৰঞ্জন

তোৰ চকুত জ্বলে বিশ্বপূজাৰ

অৰুণ ৰঙা অঞ্জন৷”

আকৌ ক’ৰবাত প্ৰকাশিচে:

“মোৰ ছন্দ মৃদু মন্দ

তাত কুৰুবক কুন্দ ফুলে

তাত নতুন দিনৰ ইন্দ্ৰধনু জ্বলে৷”

ছন্দ আৰু ধ্বনিৰ অভূতপূৰ্ব সংযোগ মন কৰক:

“বাৰিষাৰ বৰষুণ কিনো কৱ গুণ গুণ

কিনো গাৱ ৰুণ্ ৰুণ্

কি বজাৱ ৰুণ্ জুন্

বাৰিষাৰ বৰষুণ৷”

অশুভ শক্তিৰ লগত হোৱা দ্বন্দ্বই জীৱন যাত্ৰাৰ বিকাশৰ পথ মুকলি কৰে; মানসিক সংঘাতে নৱতম শক্তিৰ সূচনা কৰে:

“হে মোৰ সকলো শত্ৰু তোক নমস্কাৰ

তোক বন্ধু ৰূপেহে চাওঁ

তোৰে সতে মোৰ সংঘাত লাগি

মোৰ জীৱনতে সুন্দৰ প্ৰকাশ পাওঁ

মোৰ প্ৰতিভাৰ নুফুলা ফুলৰ

শতপাহি বিকশাওঁ 

তোক বন্ধু ৰূপেহে চাওঁ

প্ৰতি সংঘাতে নতুন শক্তি পাওঁ৷”

১৯৩১ চনৰ এপ্ৰিল মাহ৷ ন-দুৱাৰৰ বিৰাট ৰায়ত সন্মিলনত এদল যুৱকক ৰাতিৰ ভিতৰতে গান শিকাই, ৰাতিকো দিন কৰি সমস্বৰে গোৱাইছিল:

“আই আই আই

লুইতৰ পাৰৰে আমি ডেকা ল’ৰা

মৰিবলৈ ভয় নাই মৰিবলৈ ভয় নাই

মুকুতি বেদিৰ মহান মেজিৰ

নেজাল ফিৰিঙতি চাই

পুৰোহিতো যদি থিতাতে আঁতৰি

এনেতে মূৰ্চ্ছা যায়

আমি আগে বাঢ়ি ডিঙি পাতি পাতি

তেজেৰে বলিশাল যামে বোলাই৷”

 কৰাচিত বহা কংগ্ৰেছ অধিবেশনত, সেই সময়ৰ তৰুণ নেতা জৱাহৰলাল নেহৰুৰ উদ্দীপ্ত ভাষণে নবীন মনবোৰ উতলা কৰিছিল৷ জ্যোতিপ্ৰসাদে সেই বাতাবৰণতে সেৱা দলৰ স্বেচ্ছাসেৱক সকলৰ কাৰণে ভাৰত প্ৰসিদ্ধ গীত জুৰিলে:

“বিশ্ব বিজয়ী নৱ জোৱান

বিশ্ব বিজয়ী নৱ জোৱান

শক্তিশালী ভাৰতৰ

ওলাই আহাঁ ওলাই আহাঁ

সন্তান তুমি বিপ্লৱৰ৷”

বিপ্লৱী জনতাক সময়তে সকিয়নী দিছিল:

“দেশত শত্ৰু ভাষাত শত্ৰু

কলা সংস্কৃতিত সঙ্গীত শিল্পত

সোমাল শত্ৰু তোৰ ভিতৰত

শত্ৰু আহিছে বেয়া বতৰত

মণিকূট গৈ পোৱাৰ আগতে

সমূলে নিপাত কৰ৷”

সুৰৰ জিঞ্জিৰিৰে বন্ধা শিল্পী মনটোৱে জনতাক জাগ্ৰত কৰিছিল:

“জনতা তোৰ প্ৰাণৰো প্ৰাণত

মনৰো মনত শিল্পী যে মই

লুকাই আছো লুকাই আছো

তোৰ সপোনৰ কত ছবিত

কত যে ফুল বাছো

লুকাই লুকাই আছো৷”

গান্ধীজীক মনেপ্ৰাণে মহা বিপ্লৱী ৰূপে গ্ৰহণ কৰি কৈছিল- “জীৱনৰ সকলো ক্ষেত্ৰতেই অহিংসা প্ৰয়োগ কৰিব পাৰিলে মানৱ সংস্কৃতিৰ পূৰ্ণ বিকাশ হ’ব৷”

 শান্তি, মৈত্ৰী আৰু প্ৰীতিৰ মালা ধাৰি পিন্ধাই সুন্দৰৰ দেৱতাক অঞ্জলি যাচিছিল:

“ৰূপান্তৰেহে মাথোঁ জগত ধুনীয়া কৰে

এয়ে মোৰ গায়ত্ৰী মন্ত্ৰ৷”

 সেই সুৰতে সুৰ মিলাই গালে:

“সোণমূলীয়া সংস্কৃতিয়ে

পোহৰ দিয়ে এই পৃথিৱীত

সোণৰ জীৱনৰ৷”

জ্যোতিপ্ৰসাদৰ জীৱনশৈলী আছিল একোটা অন্তৰঙ্গ উচ্ছাসৰ সমষ্টি৷ অনুভূতি তীব্ৰ হ’লে সেইটোৱে ছন্দোময়ী প্ৰাঞ্জল ভাষাৰ কাব্যিক ৰূপ লয়; তাত সুৰৰ মূৰ্ছনাই প্ৰাণ ধালে৷

          ১৯৩২ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীৰ দিনা গুৱাহাটীৰ এখন সভাত দহ মিনিটৰ ভিতৰতে গীত ৰচি সুৰ দি গাইছিল:

“কোন ক’ত আছ আহ অ’ সমনীয়া

সন্মুখত হ' থিয়

মাতৃপূজাৰ ভাগ ল’বলৈ

বেলি কৰ কিয় ?

শুৱনি প্ৰকৃতি শুৱাই থকা

অসম দেশৰে ছোৱালী অ’ ”

এনেতে ভনীয়েকে ক’লেহি “মই গান নাগাওঁ, মোৰ লাজ লাগে“

উত্তৰত জ্যোতিয়ে অন্তৰা সজালে:

“পাছে পৰি পৰি থাক কিয়

অসম দেশৰে ছোৱালী অ’

ভাৰতবৰিষ বিয়পি জ্বলিলে

যুঁজৰ অগ্নি শিখা

অসমীয়া তই টোপনি নেৰিলি

কিনো ভাগ্যৰ লিখা অ’

কিনো ভাগ্যৰ লিখা৷”

উদাত্ত কণ্ঠৰে তেওঁ এদিন কৈছিল: “আজি আমাৰ সাৰথি হৈছে সংস্কৃতি আৰু শত্ৰু হৈছে দুষ্কৃতি”

জনতাৰ অন্তৰত থকা শিল্পী মনক উদ্দেশ্যি তেওঁ বজ্ৰকণ্ঠেৰে গাইছিল:

“জনতা তোৰ প্ৰাণৰো প্ৰাণত

মনৰো মনত শিল্পী যে মই

লুকাই লুকাই আছো

তোৰ সপোনৰ কত ছবিত

কত যে ফুল বাঁছো

লুকাই লুকাই আছো৷”

আকৌ কৈছে-

“তোৰ আন্ধাৰক নাশিবলৈ

তোৰ বুকুতেই বিপ্লৱী হৈ জাগিম

পোহৰলৈ তোক নিবলৈ

তোৰেই পূজা নিতৌ পাতি

তোৰেই আশীষ মাগিম৷”

অসূয়া অপ্ৰীতি অসত্য অন্ধকাৰ নিৰ্মুল কৰি, নতুুন বিশ্ব গঢ়িবলৈ বদ্ধপৰিকৰ অন্তৰাত্মাৰে তেওঁ সমগ্ৰ বিশ্বৰ মানৱ জাতিক জাগ্ৰত কৰিবলৈ গাইছিল:

“আজি জাগিল জনশতাব্দী

আহ অ’ যত আলোকবাদী

অপ্ৰমাদী পোহৰৰে

জোনাকী বসন্ত জগাই

জ্বলা জ্বলা শিল্পী অ’

মোৰ বিশ্ব দীপালী জ্বলা৷”

বিশ্বৰ দলিত জনতাৰ সৈতে এক হৈ যোৱাৰ আন্তৰ্জাতিক দৃষ্টিভঙ্গী লক্ষ কৰক:

“মই  কিন্তু শিল্পী প্ৰাণে

গাঁৱৰ গণ্ডিতো থাকি

উপজিয়ে হৈ আহোঁ বিশ্ব নাজৰিক৷”

সংস্কৃতিৰ প্ৰতিষ্ঠাই তেওঁৰ জীৱনৰ লক্ষ্য আছিল৷ নতুন মানৱ তন্ত্ৰক তেওঁ প্ৰণতি জনাইছিল:

“তোৰ সুৰৰ বিজুলী বয়

শিল্পীৰ তেজ হৈ

হেৰ মৃত্যু সম সত্য তই

হেৰ দুনিৰ্বাৰ সনাতন বন্ধু! নমস্কাৰ৷”

জনতাৰ সৈতে একাত্ম হৈ কৈছে:

“মই, মই পৃথিৱীৰে জনতাক

মই ৰূপে দেখি

মই হৈও, মই আমি হওঁ৷”

স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ ভৰপক সময়ত কৈছিল:

“বুৰঞ্জীৰ আৰু এক মহাসংক্ৰান্তিত

কবিতাই ল’লে আহি অচিনাকি ৰূপ

বিপ্লৱী ছন্দৰে ছন্দায়িত৷”

আন্তৰিক অথচ মৰ্মন্তুদ ভাষাৰে জনতাক অনুৰোধ কৰি কৈছে:

“মই কোৱা সেই 

জোনাকী সাধু নেপাহৰিবি

বুকুৰ তেজেৰে লিখা গান মোৰ

চকুৰ পানীৰে নমচিবি

চকুৰ পানীৰে লিখা গান মোৰ

আলৈআথানি নকৰিবি৷”

নিজেই শিশু হৈ দেশ জননীক কাতৰ আহ্বান জনাইছে:

“তোৰ চোতালত আই

নতুনৰ গীত গাই

নতুনৰ তালখোল বজাই বজাই

পৃথিৱীৰে ৰজনজনাই

দেখুৱাম দেখুৱাম

নতুন দিনৰ জনজীৱনৰ নৃত্য

মই নতুন দিনৰে ল’ৰা৷”

অসমীয়া ঢোল খোল ভোৰতাল তকা পেঁপা কৰতাল ইত্যাদিৰে ভাৰতৰ আৰু পশ্চিমৰ বাদ্যযন্ত্ৰৰ মধুৰ সমাবেশ ঘটাই অসমীয়া সঙ্গীতৰ “সুৰ সমলয়“ৰ এক নতুন ৰূপৰ সন্ধান দি গ’ল৷ বিশ্ব সংস্কৃতিৰ অন্যতম উপাসক হিচাপে তেওঁ গীত জুৰিছিল:

“সোণমূলীয়া সংস্কৃতিয়ে

পোহৰ দিয়ে এই পৃথিৱীত

সোণৰ জীৱনৰ৷”

কিমান ক’ম, কিমান লিখিম এইজনা সুন্দৰৰ পূজাৰীৰ কথা- অলেখ সৃষ্টি, অন্তহীন স্মৃতি!

প্ৰকৃতিৰ অমোঘ নীতি! এদিন এইজনা ক্ষণজন্মা অনন্তবিজয়ী পুৰুষ নৰিয়া পাটীত পৰিল৷ শৰীৰ ৰুগ্ন হ’লেও মন আছিল আকাশলংঘী৷ শৰীৰে হেনো মনক অবচেতন অৱস্থাতো কৰায়ত্ত কৰিব পৰা নাছিল৷ বিদায় মূহূৰ্তত কৈছিল: “আজিৰ যুগ গণযুগ৷ আজিৰ কাল ক্ৰান্তিকাল৷ আজিৰ সংস্কৃতি হাতুৰী আৰু হলধৰৰ সংস্কৃতি৷”

মোৰে সপোনৰে, মোৰে ভাৰতৰে চিৰসুন্দৰৰ উপাসক জনাই মৃত্যুৰ শেতেলিত বিশ্বদেৱতাক বন্দনা কৰি হয়তো সেহাই সেহাই গাইছিল:

“মাৰযোৱা বেলিটিৰ

জিলিঙনি লেপি মই

নতুন পুৱাৰ ছবি চাওঁ

মহাভাৰতৰ বাটে

পৃথিৱীৰ সবাহলৈ যাওঁ৷”

সৌন্দৰ্যৰ আজীৱন পূজাৰী সেই প্ৰবাদপুৰুষ, কবি সত্তাক তেওঁৰ কবিতাৰেই চিন্তা কৰিবৰ মন যায়:

“মানৱৰ কল্পনাৰ সীমান্ত ভেদি

যি ৰাজ্য অনন্তত শেষ

সেয়ে মোৰ ৰাজ্য

তাৰ নাম জ্যোতি দেশ৷”

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠা ৮

কিত্তুৰ চিন্নম্মা

(প্ৰথম খণ্ড)

প্ৰণৱ ফুকন

উপক্ৰমণিকা: ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে সশস্ত্ৰে যুঁজি দেশমাতৃৰ বাবে প্ৰাণ আহুতি দিয়া বীৰাঙ্গনা বুলিলেই মনলৈ আহে ঝাঁচীৰ ৰাণী লক্ষ্মীবাইৰ নাম৷ কিন্তু ইয়াৰো ৩৩ বছৰ আগতে ১৮২৪ চনত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে যুঁজি অমৰত্ব পোৱা এগৰাকী ৰাণীৰ নাম হয়তো আমি বহুতেই নাজানো! এইগৰাকীয়েই আছিল কিত্তুৰৰ ৰাণী চিন্নম্মা, যিগৰাকী কিত্তুৰ চিন্নম্মা বুলিয়েই জনাজাত হয়৷ আজি আমি তেওঁৰ অমৰগাঁথা গাবলৈ ওলাইছোঁ ৷ 

কিত্তুৰৰ বিষয়ে: কিত্তুৰ হ’ল কৰ্ণাটক ৰাজ্যৰ উত্তৰ পশ্চিম প্ৰান্তত অৱস্থিত বেলগাৱী (পূৰ্বৰ বেলগাওঁ) জিলাত অৱস্থিত কিত্তুৰ তালুকৰ সদৰ৷ 

(কান্নাড়া ভাষাত চিন্না মানে সৰু আৰু নাৰীৰ নামত আম্মা যোগ দিয়া হয় ৷ সেয়ে ঘৰৰ সৰু জীয়ৰী হ’ল চিন্নম্মা৷)

কিত্তুৰ ৰাজ্যৰ বিষয়ে একাষাৰ: কিত্তুৰ প্ৰকৃততে এখন স্বাধীন ৰাজ্য নাছিল; কাষৰীয়া মাৰাঠা, মোগল অথবা টিপু চুলতানৰ দৰে প্ৰতাপী ৰজাই একোটা অঞ্চলৰ শাসনৰ ভাৰ কোনো বিশ্বাসী লোকক দি তাৰ বিনিময়ত কৰ লৈছিল৷ এনে ভূখণ্ডক দেশগত আৰু শাসকসকলক দেশাই বোলা হৈছিল৷ দেশাইসকলে প্ৰায় স্বাধীনভাবেই নিজৰ অঞ্চল শাসন কৰিছিল আৰু মূল ৰাজ্যৰ ৰজা যদি কিছু দুৰ্বল হয়, তেতিয়া দেশাইসকলে সম্পূৰ্ণ ৰজাৰ দৰে শাসন চলাইছিল৷ তেওঁলোকে ডাঙৰ- ডাঙৰ প্ৰাসাদ সজাই আৰু নিজৰ ৰাজধানীৰ চৌপাশে গড় মৰাই নিকপকপীয়া কৰিছিল৷ দেশাইসকলে নিজা সৈন্যবলো গঠন কৰিছিল; দুখন চুবুৰীয়া ৰাজ্যৰ ৰণত দেশাইসকলে কোনো এখনক সৈন্যেৰে সহায় কৰিব লাগিছিল৷ কিত্তুৰো আছিল তেনে এখন ‘ৰাজ্য’ আৰু কিত্তুৰৰ দেশাই পৰিয়াল প্ৰজাবাৎসল্যৰ বাবে প্ৰজাৰপৰা ৰজাৰ মৰ্য্যাদা লাভ কৰিছিল৷

কিত্তুৰৰ ৰাজবংশ: ১৫৮৫ চনত কিত্তুৰৰ ৰাজবংশ স্থাপনা কৰিছিল হিৰে-মল্লাছেট্টী আৰু চিক্ক-মল্লাছেট্টী (হিৰে মানে ডাঙৰ আৰু চিক্ক মানে সৰু) নামৰ মহীসুৰ ৰাজ্যৰ সাগৰৰ বাসিন্দা দুজন ভ্ৰাতৃয়ে৷ তেওঁলোকে বিজাপুৰৰ আদিলশ্বাহী ৰজালৈ বিশ্বসনীয় সেৱা আগবঢ়োৱাৰ বাবেই কিত্তুৰ দেশাগত দিয়া হয়৷ ইয়াৰ দেশায়ে মোগল সম্ৰাট ঔৰঙ্গজেৱক সহায় কৰি অষ্টাদশ শতিকাৰ আৰম্ভনিতে কিছু সা-সুবিধা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল৷ ১৭৪৯  চনৰপৰা ১৭৮২ চনলৈকে কিত্তুৰৰ ৰজা আছিল ৱীৰপ্পাগৌড়া চৰদেশাই৷ ১৭৭৯ চনত পেছোৱা পৰশুৰাম ভাওৱে যুদ্ধ জয় কৰি চৰদেশাইক বন্দী কৰে৷ কাৰাবন্দী অৱস্থাতে তেওঁ ১৭৮২ চনত শেষনিশ্বাস ত্যাগ কৰে৷ তেওঁৰ মৃত্যুৰ পাছত মল্লচৰ্জা নামৰ এজন নিকট সম্বন্ধীয় যুৱকক চৰদেশাইৰ পৰিয়ালে বিধিগতভাৱে পুত্ৰৰ মৰ্য্যাদা দি কিত্তুৰৰ দেশাই নিযুক্ত কৰে৷ মল্লচৰ্জাৰ প্ৰথম পত্নী ৰুদ্ৰাম্মা তল্লুৰৰ দেশাই পৰিয়ালৰ জীয়ৰী আছিল আৰু যুদ্ধনীতি আৰু ৰাজনীতিত বিচক্ষণতা দেখুৱাইছিল৷ তেওঁ ফাৰ্চী ভাষাও জানিছিল আৰু টিপু চুলতানৰ লগত বিনিময় হোৱা মল্লচৰ্জাৰ পত্ৰসমূহ তেঁৱেই লেখি দিছিল৷ চিন্নম্মা আছিল মল্লচৰ্জাৰ দ্বিতীয়া পত্নী৷ 

মল্লচৰ্জা:মল্লচৰ্জা ১৭৮২ চনৰপৰা ১৮১৬ চনলৈকে কিত্তুৰৰ দেশাই আছিল৷ সেই সময়চোৱা আছিল কিত্তুৰৰ সোণালী যুগ৷ সেই সময়ত দক্ষিণ ভাৰতত মহীসুৰৰ নবাব হায়দৰ আলি আৰু পাছত তেওঁৰ পুতেক টিপু চুলতান, মহাৰাষ্ট্ৰৰ পেছোৱা, বিজাপুৰৰ আদিলশ্বাহী বংশৰ নবাবসকল আৰু হায়দৰাবাদৰ নিজামৰ মাজত সদায়েই ক্ষমতাৰ অৰিয়াঅৰি চলিছিল৷ অন্যান্য সৰু-সুৰা ৰাজ্যৰ ৰজাসকলেও নিজৰ-নিজৰ ক্ষমতা বিস্তাৰ কৰিবলৈ চেষ্টাৰ ক্ৰুটি কৰা নাছিল৷ ইয়াৰ সুবিধা লৈ বিদেশৰপৰা বেপাৰীৰ ৰূপত অহা  ব্ৰিটিছ, ফৰাচী আৰু পৰ্ত্তুগীজসকলেও ভাৰত অধিকাৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল; এই ক্ষেত্ৰত ব্ৰিটিছৰ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানী আটাইতকৈ সফল আৰু শক্তিশালী হৈ উঠিছিল৷

১৭৮৫ চনত টিপু চুলতানে কিত্তুৰ, নৰগুড আৰু ৰামদুৰ্গ অধিকাৰ কৰে৷ পেছোৱাই নিজামৰ লগত মিলি টিপুৰ সেনাক আক্ৰমন কৰে আৰু কিত্তুৰৰ দুৰ্গৰ বাহিৰে আন সকলো ঠাইৰপৰা টিপুৰ সেনাক খেদি পঠিয়ায়৷ কিত্তুৰত টিপুৰ সহকাৰী বদ্ৰুজ জামান খানে টিপুৰ নামত শাসন কৰি ইয়াৰ মল্লচৰ্জাক মাত্ৰ বছৰেকীয়া মাননি দি ৰাখে৷ কিন্তু ১৭৯২ চনৰ শ্ৰীৰঙ্গাপট্টনা চুক্তি অনুসৰি মাৰাঠা সামাজ্যৰ সীমা তুঙ্গভদ্ৰালৈকে বিস্তাৰ কৰা হয় আৰু কিত্তুৰ পেচোৱাৰ দখললৈ আহে৷ নতুনকৈ আহৰণ কৰা ঠাইবোৰৰ শাসনৰ ভাৰ পৰে পৰশুৰাম ভাওৰ ওপৰত৷ তেওঁ কিত্তুৰৰ দেশাইক মাননি দি ৰখাৰ ব্যৱস্থা কৰে৷ ১৮০০ চনত বীৰ দণ্ডু ৱাঘে মাৰাঠা সেনাক পৰাস্ত কৰে৷ পাছত ৩০ জুলাই, ১৮০০-ত ব্ৰিটিছ সেনাপতি ৱেলেছলি আহি কিত্তুৰৰ পৰা অনতিদূৰৰ মুনলিৰ যুদ্ধত ৱাঘক ঘটুৱাই খেদি পঠিয়ায়৷

শ্ৰীৰঙ্গাপট্টনাৰ চুক্তিৰ সময়ৰেপৰা ব্ৰিটিছৰ লগত পেচোৱাৰ মধুৰ সম্পৰ্ক গঢ়ি উঠিছিল; ফলত কিত্তুৰৰ দেশায়েও সেই পথকে অনুসৰণ কৰিবলগীয়া হৈছিল৷ ১৮০২ চনত ৱেলেছলিয়ে পেচোৱাক পুনৰ্সংস্থাপনৰ বাবে পুণালৈ যাওঁতে কিত্তুৰৰ দেশায়ে তেওঁক অস্ত্ৰ-সৈন্য-ঘোড়া আদিৰে সহায় কৰিবলগীয়া হৈছিল৷ কিত্তুৰৰ শাসনভাৰ লোৱাৰ সময়ত মল্লচৰ্জা আছিল এজন ১৭ বছৰীয়া কিশোৰ৷ তেওঁ যুদ্ধবিদ্যাত পাৰ্গত আছিল৷ তেওঁ কিত্তুৰৰ স্বাধীনতা অক্ষুন্ন ৰাখিবলৈ দক্ষিণ দিশত টিপু চুলতান আৰু উত্তৰ দিশত পেচোৱাৰ সৈতে যুঁজিবলৈ বাধ্য হৈছিল৷ 

কিন্তু ১৮০৪ চনত কিত্তুৰৰ দেশাইৰ প্ৰতিপত্তি দেখি পেচোৱাই ব্ৰিটিছক অনুৰোধ কৰে যাতে দেশাইক বিতাৰিত কৰা হওক; কিন্তু জেনেৰেল ৱেলেছলি মান্তি নহ’ল৷ তথাপি ১৮০৯ চনত মল্লচৰ্জাই পেচোৱাক বছৰি কৰ দি কৰতলীয়া হ’বলৈ সন্মত হয়৷ মল্লচৰ্জাক নিজৰ সেনাৰ বাবে বছৰি অনুদান দিয়াৰো বন্দোবস্ত কৰা হয়৷ 

মল্লচৰ্জাই সাহিত্য-সংস্কৃতি আদি সকলো বিষয়তে উদগণি দিছিল৷ কিত্তুৰৰ ৰাজবংশই হিন্দুধৰ্মৰ শৈৱ মতবাদৰ ভিত্তিত স্থাপিত ৱীৰশৈৱ পন্থা পালন কৰিছিল৷ (ৱীৰাশৈৱ মতবাদ মনা লোকসকলক লিঙ্গায়ত বুলিও কোৱা হয়, কাৰণ তেওঁলোকে কঁকালত ধাতুৰ শিৱলিঙ্গ ধাৰণ কৰে৷) মল্লচৰ্জাই অনেক ৱীৰশৈৱ মথ স্থাপনত সহায় কৰিছিল৷ কিত্তুৰত ইয়াৰ মূল মথ আছিল কালমথ৷ এই মথৰ স্বামীজীসকল আছিল কিত্তুৰ ৰাজবংশৰ ধৰ্মগুৰু৷ এই স্বামীজীসকলে প্ৰশাসনৰ বিভিন্ন দিশতো ৰাজবংশক উপদেশ দিছিল আৰু যিকোনো সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’লে কিত্তুৰৰ ৰাজবংশ স্বামীজীৰ কাষলৈকে গৈছিল৷ আজিও এই মথৰ গুৰুত্ব কমি যোৱা নাই৷ কিত্তুৰ চহৰৰ অনতিদূৰত অৱস্থিত আছিল কালমথৰ সহকাৰী মথ চৌকীমথ য’ত আছে বহুতো কক্ষ যিবোৰ চাৰিওফালে ডাঙৰ প্ৰাচীৰেৰে আৱৰা আৰু প্ৰহৰী মোতায়েন কৰিব পৰা হৈছিল৷ সেয়ে কোনো গোপন বৈঠকত বহিবলৈ কিত্তুৰৰ ৰাজবংশই এই মথলৈ ঢাপলি মেলিছিল৷

মল্লচৰ্জাৰ মৃত্যুৰ পৰবৰ্ত্তী সময়: ১৮১৬ চনত মল্লচৰ্জাৰ মৃত্যুৰ পাছত পুত্ৰ শিৱলিঙ্গৰুদ্ৰ চৰ্জা দেশাই হয়৷ তেওঁ ৰাজনীতিতকৈ সাহিত্য-সংস্কৃতিলৈ বেছি আকৰ্ষিত আছিল আৰু নিজেও কান্নাড়া ভাষাত তিনিখনকৈ পুথি ৰচনা কৰিছিল৷ তদুপৰি তেওঁ মহীসুৰৰপৰা এজন পণ্ডিত আনি দৰ্শনবিদ্যাৰ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰি পাণ্ডিত্য লাভ কৰিছিল৷ এই সময়চোৱাত শাসনৰ ভাৰ ক্ৰমান্বয়ে আহি পৰিছিল ৰাণী চিন্নম্মাৰ হাতত৷ ৰাজসভাৰ বিষয়াসকলো দুটা পৰস্পৰ বিৰোধী পক্ষত বিভক্ত হৈ পৰিছিল৷ চৰ্দাৰ গুৰুচিদ্দপ্পাৰ নেতৃত্বত এটা দল আছিল সম্পূৰ্ণৰূপে চিন্নম্মাৰ অনুগত৷ আনহাতে ভেঙ্কটৰাও আৰু মল্লপ্পা চেট্টীৰ দৰে কিছু বিষয়া নিজৰ সুবিধাৰ বাবে আছিল ব্ৰিটিছৰ সহযোগী৷ ব্ৰিটিছেও ছলে-বলে কিত্তুৰ অধিকাৰ কৰিবলৈ এইসকল বিষয়াক উচটাই থাকিল৷

১৮১৭-১৮ চনত ব্ৰিটিছৰ লগত পেচোৱাৰ সম্পৰ্ক ক্ৰমে অবনতি ঘটাত সমগ্ৰ অঞ্চল দখল কৰাৰ বাবে দাক্ষিণাত্যৰ ব্ৰিটিছ আয়ুক্ত এলফিনিষ্টোনে ১৮১৭ চনৰ নবেম্বৰ মাহত কিত্তুৰৰ দেশাইৰ সহায় বিচাৰে৷ মাৰাঠাসকলৰ দখলত থকা বেলগাঁৱৰ দুৰ্গ ব্ৰিটিছে ১৮১৮ চনৰ মাৰ্চ মাহত আক্ৰমণ কৰি অধিকাৰ কৰে৷ এই আক্ৰমণত সহায় কৰি কিত্তুৰৰ দেশাই ব্ৰিটিছৰ প্ৰিয়পাত্ৰ হ’বলৈ চেষ্টা কৰে৷ কিন্তু ধাৰৱাড়ৰ আয়ুক্ত মন্‌ৰোৱে শিৱলিঙ্গ লিঙ্গচৰ্জাক এখন চুক্তিত চহী কৰিবলৈ বাধ্য কৰে৷ এই চুক্তি অনুসৰি চৰ্জাই খানপুৰত ব্ৰিটিছৰ সেনা-বাহিনী ৰাখিবলৈ সেই অঞ্চল এৰি দি বাকী অঞ্চল নিজৰ দখলত ৰাখি বছৰী ১৭৫০০০ টকাৰ কৰ দিব লগা হয়৷

ৰাণী চিন্নম্মাই হৃদয়েৰে এই চুক্তিৰ চৰ্ত্ত মানি ল’ব খোজা নাছিল৷ সেয়ে তেওঁ কালমথৰ স্বামীজীৰ লগত আলোচনা কৰি স্বামীজীৰ উপদেশ মতে ধৈৰ্যেৰে বাট চাই ৰয়৷ ব্ৰিটিছেও ৰাণীৰ গতি-বিধি লক্ষ্য কৰি আছিল আৰু আশা কৰিছিল তেওঁ নিশ্চয় আক্ৰমণাত্মক কাৰ্য্যপন্থা হাতত ল’ব আৰু ব্ৰিটিছে সেই সুবিধাতে কিত্তুৰ দখল কৰিব৷ কিন্তু ৰাণীৰ ধৈৰ্য্যৰ খেলাত ব্ৰিটিছো বিমোৰত পৰিল৷ ৰাণী আছিল প্ৰশাসন তথা যুদ্ধবিদ্যাত নিপুণ৷ ৰাজসভাত তেওঁ অতি দক্ষতাৰে পৌৰাহিত্য কৰি যথাযথ সিদ্ধান্ত লৈছিল৷ ফলত তেওঁৰ খ্যাতি চতুৰ্দিশে বিয়পি পৰে আৰু কিত্তুৰ পুনৰ বিকাশৰ দিশত আগবাঢ়ে৷ কিত্তুৰৰ পৰা মাত্ৰ ৪০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত মুখ্য কাৰ্য্যালয় পাতি থকা ব্ৰিটিছে কিত্তুৰ আক্ৰমণ কৰাৰ সুবিধা উলিয়াবলৈ অভিযোগ আনে যে কিত্তুৰত দুষ্টচক্ৰই বাহৰ পাতিছে৷ এই অভিযোগ সম্পূৰ্ণ মিছা আছিল বাবে ৰাণী চিন্নম্মাই ভ্ৰূক্ষেপ নকৰিলে৷ এনে আভিয়োগত দাক্ষিণাত্যৰ অন্যান্য ৰজা আৰু শাসনকৰ্ত্তাসমূহো ব্ৰিটিছৰ প্ৰতি ক্ষুন্ন হয়৷ সকলো একেলগ হ’লে ব্ৰিটিছৰ নিজৰে অৱস্থা শোচনীয় হ’ব বুলি শঙ্কা কৰি ব্ৰিটিছ এই যাত্ৰাত পিছ হুঁহকিল৷

ৰাণী চিন্নম্মা: মল্লচৰ্জা আৰু চিন্নম্মাৰ হৃদয় বিনিময় আৰু বিৱাহৰ বিষয়ে বহু মালিতা ৰচিত হৈছিল৷ মল্লচৰ্জা দক্ষিণৰ দেশাইসকলৰ অঘোষিত নায়ক আছিল৷ টিপু চুলতান আৰু পেচোৱাৰ মাজৰ সঘনে হোৱা সংঘৰ্ষৰ ফলত দুয়োপক্ষ দুৰ্বল হৈ পৰিছিল আৰু তাৰেই সুবিধা লৈ বিদেশী শক্তিসমূহে, বিশেষকৈ ব্ৰিটিছে ৰাজ্য বিস্তাৰ কৰাৰ চেষ্টা চলাইছিল৷ মল্লচৰ্জাই এই কথা সমূলি ভাল পোৱা নাছিল৷ সেয়ে গোপনে তেওঁ দেশাইসকলক একত্ৰিত কৰিবলৈ এই সৰু-সৰু ৰাজ্যবোৰ ভ্ৰমণ কৰিছিল৷ এনে এক ভ্ৰমণত তেওঁ চাঙ্গলি ৰাজ্যৰ কাকাতিৰ কাষত বাহৰ পাতে৷ সেই সময়ত এটা নৰখাদক বাঘে তাৰ ৰাইজক বিব্ৰত কৰি তুলিছিল৷ মল্লচৰ্জা এজন ভাল চিকাৰী আছিল বাবে ৰাইজৰ অনুৰোধত তেওঁ বাঘ চিকাৰ কৰিবলৈ ওলায়৷ তেওঁ নিক্ষেপ কৰা বাণে বাঘৰ শৰীৰ বিদ্ধ কৰে৷ কিন্তু বাঘৰ কাষলৈ গৈ তেওঁ দেখে বাঘৰ শৰীৰত দুডাল বাণ আৰু কাষত ঠিয় হৈ আছে এগৰাকী অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰেৰে সুসজ্জিতা ২২ বছৰীয়া যুৱতী৷ এইগৰাকীয়েই আছিল চাঙ্গলিৰ শাসক ধুল্লপ্পাগৌড়া দেশাইৰ জীয়ৰী, চিন্নম্মা৷ সেয়া আছিল ১৮০০ চনৰ কথা৷ পাছদিনা মল্লচৰ্জাই ধুল্লপ্পাগৌড়া দেশাইক লগ ধৰি ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে একগোট হোৱাৰ কথা আলোচনা কৰি পাছত চিন্নম্মাৰ প্ৰসংগ উথ্থাপন কৰে৷ ধুল্লপ্পাগৌড়াই এনে এজন জোঁৱাই পাই লগেলগে মান্তি হয়৷ মল্লচৰ্জাই চিন্নম্মাক তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নী ৰুদ্ৰম্মাৰ বিষয়ে জনায়৷ যিহেতু ৰাজপৰিয়ালসমূহত বহুবিৱাহৰ প্ৰথা বিদ্যমান আছিল, গতিকে চিন্নম্মাই ৰুদ্ৰম্মাক নিজৰ ডাঙৰ বায়েকৰ দৰে সন্মান কৰিব বুলি প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়ে৷ অচিৰেই দুয়োৰে বিৱাহ সম্পন্ন হয় আৰু মল্লচৰ্জাই চিন্নম্মাক লগৰী কৰি কিত্তুৰলৈ গমণ কৰে৷

চিন্নম্মাই নিজৰ প্ৰতিশ্ৰুতি মতে ৰুদ্ৰম্মাক সন্মান দেখুৱাই যায়; তেওঁ ৰুদ্ৰম্মাৰ দুয়ো পুত্ৰ শিৱলিঙ্গৰুদ্ৰ চৰ্জা ওৰফে বাপু চাহেব আৰু ৱীৰৰুদ্ৰ চৰ্জা ওৰফে বাবা চাহেবক নিজৰ পুত্ৰ শিৱবাসৱৰাজ ওৰফে বালা চাহেবৰ সমানেই মৰম কৰিছিল৷ চিন্নম্মাই প্ৰস্তাৱ দিয়ে যে বাপু চাহেবক যুৱৰাজৰ পদবী দিয়া হওক৷ নিয়তিৰ লিখন মতে কিছুদিনৰ অসুস্থতাত বাবা চাহেবৰ মৃত্যু হয়৷ কিছুদিনৰ পাছতে বালা চাহেবেও এই পৃথিৱী এৰি যায়৷ গতিকে বাপু চাহেবেই যুৱৰাজ হয়৷

ৰুদ্ৰম্মা দিনক দিনে দাৰ্শনিক আৰু ধৰ্মীয় আলোচনাৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হয়; কালমথৰ স্বামীজীৰ লগত সঘনে এনে আলোচনা চলে৷ ফলত ৰাজনীতিৰ ক্ষেত্ৰখন চিন্নম্মাৰ বাবে মুকলি হৈ পৰে৷ তেওঁ কোনো অন্যায় আৰু উৎপীড়ন সহ্য কৰিব নোৱাৰিছিল৷ ফলত তেওঁ স্বামী মল্লচৰ্জা আৰু ৰাইজৰ প্ৰিয় হৈ পৰিল৷ ইতিমধ্যে মাৰাঠা আৰু ব্ৰিটিছৰ টনা-আঁজোৰাত কিত্তুৰৰ প্ৰশাসনতো খেলিমেলিৰ সৃষ্টি হৈছিল৷ চিন্নম্মাই মল্লচৰ্জাক প্ৰশাসনিক আৰু ৰণকৌশলৰ সকলো দিশত সহায় কৰি যায়৷ সেনাবাহিনীৰ লগত তেওঁৰ আছিল নিকট সম্বন্ধ৷ সেয়ে মল্লচৰ্জাৰ মৃত্যুৰ পাছৰ আঠ বছৰ চিন্নম্মাই ৰাজ্যৰ প্ৰশাসনিক সকলো কামৰ পৰিদৰ্শন সুকলমে কৰি যায়; শিৱলিঙ্গৰুদ্ৰ চৰ্জা মাথোঁ নামত কিত্তুৰৰ দেশাই হৈ থাকে, প্ৰকৃত ক্ষমতা আছিল ৰাণী চিন্নম্মাৰ হাতত৷

ক্ৰমশঃ

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৯

ধাৰাবাহিকঃ

নিষিদ্ধ কোঠাত অবৈধ প্ৰেমৰ অপলাপ

(যোৱা সংখ্যাৰ পিছৰ পৰা)

 

ৰূপা গগৈ

খণ্ড ৬

: ৰূপা ---- ৰূপা

: ওঁ, কোননো ? 

: মই 

: কোন মই ?

: মই চুনু 

: কোন চুনু ? মই চিনি নাপাওঁ তোমাক !

: ইচ্‌ ; মনে মনে কোৱা ।

: মনে মনে কিয় ক'ম ? মইতো তোমাক চিনি নাপাওঁ বুলি কৈছোঁ নাপাওঁ । আঁতৰি যোৱা তুমি মোৰ ওচৰৰ পৰা । কি লাগে তোমাক ? কি বিচাৰি আহিছা ?

: প্লিজ , হাতযোৰ কৰিছোঁ মোক সহায় কৰা ।

: সহায় তোমাক ! মই । কি সহায় কৰিব লাগে ? তাকো তুমি অচিনাকি । নোৱাৰোঁ মই সহায় কৰিব । যোৱা বেলেগৰ ওচৰত সহায় বিচৰাগৈ।

: মোক না নকৰিবা তুমি । মোৰ বহুত কষ্ট হৈছে । মোক সিহঁতে বন্দী কৰি থৈছে । মোৰ কথাখিনি শুনা ।  মই উশাহ ল'ব পৰা নাই , আজি চাৰি বছৰে মই শান্তিত শোৱ পৰা নাই । মোৰ কষ্ট হৈছে , মোৰ কষ্ট হৈছে । মোক বচোৱা ৰূপা ; মোক বচোৱা । মই আন্ধাৰত আছোঁ । মই চাৰি বছৰৰে পোহৰ দেখা নাই । সিহঁতে মোক বন্দী কৰি থৈছে । মোক সহায় কৰা ৰূপা ; সহায় কৰা ।

: কি বকিছা এইবোৰ ? কোনে ক'ত বন্দী কৰি ৰাখিছে তোমাক ? কোন সিহঁত ?

: আহাঁ, ৰূপা আহাঁ । দুৱাৰখন খুলি ওলাই আহাঁ । মোক ক'ত বন্দী কৰি থৈছে চাই যোৱা ।

: নাযাওঁ বুলি কৈছোঁ নাযাওঁ মই । কোৱা তোমাক কোনে বন্দী কৰি থৈছে ।

: মোক কথা দিয়া তুমি মোক সহায় কৰিবা নে ?

: যদি নকৰোঁ তেতিয়া ? 

: মই আৰমানক লৈ যাম । তোমাৰ মৰমৰ আৰমানক । আৰমানে তোমাক বহুত ভালপায় আৰু তুমিও তাক বহুত মৰম কৰা নহয় । 

: কি ? নাই  ! নাই ! নিনিবা আৰমানক । তুমি কোন হয়  আৰমানক নিবলৈ ।

: মই আৰমানৰ মাক ।

: কি ? 

: অ' মই আৰমানৰ মাক চুনু । মোক সিহঁতে মাৰি পেলালে । মোক বন্দী কৰি থৈছে ! 

: ঐ , এইবোৰ কি পাগলামি বকিছ তই ! আৰমানৰ মাক ,  আকৌ মাৰি পেলালে এবাৰ ক'বি বন্দী কৰি থৈছে । যা বুলিছোঁ যা মোৰ ওচৰৰ পৰা ।

: ঠিক আছে যাওঁ । কিন্তু আকৌ আহিম । মোক সহায় নকৰিলে আৰমানক লৈ যাম বন্দী কৰি থ'ম মোৰ লগত হাঃ হাঃ হাঃ হাঃ হাঃ বুলি দাঁত নিকটাই বিকট মুখৰ এজনী ছোৱালী দুৱাৰখনৰ ফালে ওলাই গুচি গ'ল।

: তাইৰ ৰূপ দেখি ভয়তে নাই নি   নি  বি   বুলি চিঞৰ এটা মাৰি সাৰ পাই গ'লোঁ । সাৰ পাই ইফালে-সিফালে চালোঁ কাকো নেদেখিলোঁ । সিহঁত দুজনী মোৰ চিঞৰত সাৰপাই গ'ল । তেনেকৈ চিঞৰা বাবে সিহঁতেও ভয় খালে । হয়তো মাতটো বহুত বেয়াকৈ ওলাইছিল । মই মানে সপোনহে দেখি আছিলোঁ ।সঁচাকৈ কোনোবাই বাস্তৱত মোৰ লগত পাতি থকাৰ দৰে লাগিছিল । সপোনত দেখা ভয়ংকৰ মুখখন চকুৰ আগত ভাহি আহিল । নাই বুলি চিঞৰি দুচকু হাতেৰে ঢাকি ধৰি কঁপিব ধৰিলোঁ । সিহঁত দুজনীয়ে মোক সাৱটি ধৰি সুধিছে কি হ'ল ? কিবা বেয়া সপোন দেখিছিলি নেকি ? মই সিহঁতক জোৰকৈ খামুচি হাতত ধৰি থাকিলোঁ । মই সিহঁতক একো ক'ব পৰা নাই । ক'লে জানোচা সপোনত দেখাজনী সঁচাকৈ আগত ওলাই দিব । ভয়তে মনে মনে থাকিলোঁ । নিশাই মোক পানী এগিলাচ দিলে খাবলৈ ।  সিদিনা ৰাতি ময়ো নুশুলোঁ সিহঁতকো শোৱ নিদিলোঁ । শুলে জানোচা আকৌ দেখা পাম বুলি ভয়তে  নুশুলোঁ ।

         ৰাতি পুৱাল । মোৰ লগতে সিহঁত দুজনীৰো টোপনি ক্ষতি হ'ল । নিশাই আদা ,জালুক দি ডাঠকৈ লাল চাহ তিনিওজনীলৈ তিনি কাপ বাকি আনিলে ।

: ৰিমাই ক'লে " খাই দে" টোপনি জাল আঁতৰিব ।

: নিশাই ক'লে"--- ঐ , তই সঁচাকৈ কচোন ৰাতি তোৰ কি হৈছিল । আগদিনা ৰাতি শব্দত সাৰ পালোঁ । তেতিয়া তই বাৰ্থৰূমলৈ গৈছিলি । পুৱালৈ একো নকৈ মণি কাইটিক কিবা সুধি আছিলি । কিবা মানুহে ৰাতি কন্দা কথা । আজি আকৌ নাই নাই ! নিনিবি কৈ চিঞৰিলি  । কেচটো কি ? সঁচা কথা কচোন ! হৈছে কি তোৰ ! তই যদি সঁচা কথা নকৱ পাছত কিবা হ'লে আমাক দুঃখিব নোৱাৰিবি কিন্তু এতিয়াই কৈ দিলোঁ ।আকৌ কিবা নহ'বলগীয়া কিবা হ'লে সকলোৱেতো প্ৰথম আমাৰ দুজনীকে ধৰিব । 

       মই কথাটো সিহঁতক কওঁ নে নকওঁ একো ভাবি নাপালোঁ । ক'লে সিহঁতে ভয় খাব আৰু ভয়ত ৰাতি শোব নোৱাৰিব । সেয়ে ইমান গভীৰকৈ নকৈ পাতলকৈ হাঁহি এটি মাৰি কৈ থ'লোঁ --- তেনেকুৱা চিন্তা বা ভয় কৰিব লগা একো কথা নহয় অ ' । বেয়া সপোন বুলি ক'ব নোৱাৰি । আৰমানক মৰম কৰোঁ যে সেয়ে সপোনত দেখা পাইছিলোঁ কোনোবা মানুহ এজনীয়ে আৰমানক লৈ যাম বুলি কৈছিল । তাকে দেখি চিঞৰিছিলোঁ নাই নিনিবি বুলি সিমানেই । ৰিমাই মোৰ কথাত থাপ মাৰি ধৰি ক'লে " তই মিছা মাতিছ । তই ইমান ভয় খাইছিলি কিয় ?" মই ক'লো " সপোনহে সপোনত কি নহয়নো । সৰু কথাটোও কিবা ডাঙৰ যেন লাগিব পাৰে । মৰমৰ বস্তু এটা কোনোবাই লৈ যাম বুলি ক'লে ভয় নালাগিব নেকি । আৰমানক নিম বুলি কোৱা বাবে মোৰো ভয় লাগিছিল আক্‌ । মই সিহঁতৰ ওচৰৰ পৰা আঁতৰি গ'লোঁ ।"

         কি হৈছে এইবোৰ ভাবি একো পাৰ নোপোৱা হ'লোঁ । আগৰাতি কন্দা মানুহজনী , কলেজৰ ঘটনা , আজি আকৌ আৰমানৰ মাকক মাৰি পেলালে , চাৰি বছৰে বন্দী কৰি থৈছে । মই সহায় কৰিব লাগে । কি এইবোৰ আচলতে কি হ'ব লৈছে মোৰ লগত  কি ঘটিছে একো পাত্তা নোপোৱা হ'লোঁ । কথাবোৰ মনত  পাগুলিয়াই পাগুলিয়াই থাকি নিজকে পাগলী হোৱা যেনহে লাগিল । অৱশেষত ভাবিলোঁ আৰমানৰ মাকক লগ কৰিব লাগিব । তেতিয়া মই দেখা সপোন আৰু আৰমানৰ মাক আৰু সপোনত দেখা আৰমানৰ মাক চুনুৰ  মাজত কি মিল অমিল আছে তেতিয়া হয়তো কিবা এটা উপলব্ধি কৰিব পাৰিম । 

আগলৈ

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ১০

একমিনিটৰ গল্পঃ

এটি অভিমানি প্ৰেম কাহিনী

প্ৰীতিৰেখা দাস

        শীতৰ এটি হেঙুলিয়া আবেলি তুমি আৰু মই খোজ কাঢ়ি আছিলো এটি নিৰ্জন পথেৰে । পথৰ দুয়ো কাষে শাৰী শাৰী কৈ ফুলি আছিল অনেক সোণাৰু । সোণাৰু পাহিৰে হালধীয়া হৈ পৰা পথেৰে খোজ কাঢ়ি মই অভিভূত হৈ পৰিছিলো আৰু তুমি .. তুমি নীৰৱে আছিলা । বহু সময় নীৰৱতাৰ পিছত হঠাতে তুমি কৈছিলা । "আজি ৰাতিৰ ট্ৰেইনত মই কলিকতালৈ যাম । তাৰ পৰা প্লেনত কানাডা আৰু হয়তো তোমাক লগ নাপাবও পাৰো ।"

তোমাৰ কথা কেইশাৰী এপাট বিষাক্ত শেল হৈ শানি ধৰিলেহি বুকু । যেন  চিঁয়ৰি উঠিম মই । নাযাবা অভিলেষ মোক এৰি থৈ নাযাবা । তোমাৰ অবিহনে বৰ কষ্ট হ'ব মোৰ। বহুত... বহুত ভাল পাওঁ তোমাক । তোমাক এৰি থাকিব নোৱাৰো মই । এনেকৈ ক'ব মন গৈছিল তোমাক । কিন্তু ক'ব নোৱাৰিলো মই । কৈ উঠিলো "বাহ অভিলেষ বহুত ভাল খবৰ । ভালদৰে থাকিবা । ইয়ালৈ উভতি আহিলে লগ কৰিবা আকৌ । পাহৰি নাযাবা । বেষ্ট অফ লাক ।" দুচকু বহল কৰি তুমি মোলৈ চাইছিলা। মই দেখিছিলো লাহে লাহে তোমাৰ চকুযুৰি ভৰি আহিছে । এইমাত্ৰ যেন সৰি পৰিব তোমাৰ দুচকুৰে দুটোপাল নিয়ৰ ।l বুজিছিলো মোৰ কথা শুনি বিষাদত গধূৰ হৈ পৰিছিল তোমাৰ বুকু । তুমি ছটফটাইছা, অস্থিৰ হৈ উঠিছা । কাৰণ তুমিও বিচাৰিছিলা মই বাধা দিওঁ তোমাক । যেন সাৱটি ধৰি কৈ উঠিম নোৱাৰা, তুমি মোক এৰি কৈলকো যাব নোৱাৰা অভিলেষ । আকুলতাৰে যেন কৈ উঠিম নিদিওঁ যাব তোমাক। কিন্তু মোৰ হাঁহি থকা ওঁঠ চিন্তাবিহীন মুখ দেখি তোমাৰ খং উঠিছে ,অভিমানি হৈ পৰিছা তুমি । খং আৰু অভিমানত তুমি খৰ খোজেৰে মোৰ কাষৰ পৰা আঁতৰি গুচি গ'লা । আৰু মই ... মই নিস্বল হৈ থিয় হৈ থাকিলো একে ঠাইতে । তোমাৰ প্ৰতিটো অভিমানি খোজে ভাঙি গুৰি কৰি নিছিল মোৰ হৃদয়ৰ কাৰেং । সেই কথা তুমি নাজানিলা । আৰু নাজানিলা বাবেই তুমি গুচি গ'লা দূৰলৈ । বহু দূৰলৈ । আৰু মই ৰৈ থাকিলো অভিলেষ । আজিও তোমালৈ বাট চাই । ৰৈ থাকিলো...

ঠিকনাঃ

বাংগালোৰ

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১১

সিদ্ধান্ত

ড° ৰমেশ কুমাৰ কাকতি

        কবি তথা সু-সাহিত্যিক মানুহ গৰাকীৰ বিষয়ে বহুতে বহুত ধৰণৰ কথা কোৱা ৰতন বৰুৱাই শুনিছে ৷ মানুহ গৰাকীৰ বিষয়ে ইমানবোৰ মানুহে কথা কোৱা বাবে বৰুৱাৰ মনত এক উৎসুকতাৰ জন্ম হ’ল ৷ কোনোবাই কৈছে, মানুহ গৰাকী বৰ খঙাল ৷ কোনোবাই কৈছে, তেওঁ মাথোন নিজৰ কথাহে বুজি পায় ৷ আনৰ কথা বুজিবলৈ যত্ন নকৰে ৷ আন এজনে হয়তো কৈছে যে তেওঁ সত্য শুদ্ধ আৰু সততাৰ ওপৰত বিশ্বাসী ৷ গতিকে কাৰোবাৰ ক্ষেত্ৰত সত্য শুদ্ধ আৰু সততাৰ অভাৱ দেখিলে তেওঁ প্ৰতিবাদ কৰে ৷

            সাহিত্য সাধনাত ব্যস্ত ৰতন বৰুৱাৰ বন্ধুত্বৰ তালিকাত মানুহ গৰাকীৰ নামটো বৰুৱাই বহুবাৰ দেখিছে ৷ কিন্তু মেচেজ কৰি চিনাকি হোৱাৰ কথাটো এবাৰো ভৱা নাই ৷ কিন্তু আজি ৰতন বৰুৱাৰ এটা কবিতা পঢ়ি মানুহ গৰাকী ইমানেই মন্ত্ৰমুগ্ধ হ’ল যে মেচেজিঙৰ জৰিয়তে ফোন নম্বৰটো বিচৰাত বৰুৱাই ফোন নম্বৰটো দিলে ৷

         প্ৰায় এঘন্টা সময় কথা পাতি ৰতন বৰুৱা এটা সিদ্ধান্তলৈ আহিল যে নিজৰ ভাষা সংস্কৃতিৰ প্ৰতি সচেতন কোনো মানুহেই ভাষা সংস্কৃতিৰ লগতে জাতীয় সামাজিক ব্যৱস্থাৰ অপপ্ৰয়োগক সহজে মানি ল'ব নোৱাৰে ৷ 

ঠিকনাঃ

লক্ষীমপুৰ, উত্তৰ লক্ষীমপুৰ

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১২

অণুগল্পঃ

অতীত অভিজ্ঞতাৰ পুনৰুদ্ধাৰ

ৰীতামণি বায়ন 

চল্লিছ বছৰ পিছতো শিক্ষয়িত্ৰী ইন্দানীৰ জীৱনৰ স'তে সংঘটিত ঘটনাৰ পুনৰাবৃত্তি হ'ব বুলি তাই কল্পনা কৰিব পৰা নাছিল। মেধাবী ছাত্ৰী শিখাক কাষলৈ মাতি আনি পাচশ' টকীয়া নোটখন হাতৰ মুঠিত গুজি দি ক'লে-- পিক্‌নিকৰ গাড়ী অহাকালি ৰাতিপুৱা সাত বজাত। যেনেতেনে আহিবা, নগ'লে মোৰ আত্মাই অশান্তি পাব। কথাখিনি কৈ ইন্দানীয়ে চকুদুটা মুদি দিলে। লগে লগেই বুকুত লুকুৱাই থোৱা দুঃসহ পাহৰিব নোৱাৰা এক স্মৃতিৰ স'তে বিলীন হৈ গ'ল---

পিতৃৰ অসহায় মুখখনি -- দহটকীয়া নোটখন-- উপায়ন্তৰ-- উপায়-- চোতালত থকা উৰহী গছডাল-- প্ৰতিকেজি এটকা-- চাৰিঘন্টা চিঙি-- কৃতকাৰ্য। 

বৰপেটা

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১৩

ৰূপকথাৰ দেশ

মীনাক্ষী ৰায় ডাকুৱ

         দুজন সৰু ল'ৰা । বয়স সিহঁতৰ ন বছৰ । অতি উচ্চবিত্ত ঘৰৰ দেৱৰ্ষি আৰু সাধাৰণ মধ্যবিত্ত পৰিয়ালৰ দিপুল । দুয়ো একেলগে পঢ়ে, দুয়োৰে মাজত বৰ বন্ধুত্ব । দেৱৰ্ষিৰ অসুখৰ কথা জানিব পাৰি দিপুল তাক চাবলৈ আহিল । তাৰ লগত কিছুসময় থাকি কথা-বতৰা পাতি দিপুল গুচি গৈছে । দেৱৰ্ষি আহি চাৰিমহলাৰ তাৰ কোঠালিৰ খিৰিকিৰ কাষত থিয় হৈ বাটলৈ চালে । দিপুলে ককাকৰ হাতত ধৰি খোজকাঢ়ি কাঢ়ি গৈ থাকোতে ককাকক মূৰটো লৰাই কিবা কৈ আছে । একদৃষ্টিৰে তেওঁলোকৰ ফালে চাই থাকে দেৱৰ্ষি । চাই থাকোতে সম্পূৰ্ণ অজান এক মধুৰ জগতত নিজকে হেৰুৱাই পেলায় সি । যি জগতত এটি ন বছৰৰ ল'ৰাই তাৰ ককাকৰ হাতত ধৰি কথাপাতি খোজকাঢ়ি যায় । পঢ়াৰ পিছত ককাকৰ কোলাত বহি ৰূপকথাৰ গল্প শুনে । যি জগতত টোপনিয়ে আমনি কৰিলে দেউতাকে ল'ৰাক কোলাত বহুৱাই লৈ গল্প কয় আৰু মাকে মুখত ভাত খুৱাই দিয়ে । যি জগতত গভীৰ নিশা টোপনি ভাগি গ'লে মাকৰ উশাহৰ শব্দ শুনা যায় । শৰীৰত অনুভৱ হয় মাকৰ শৰীৰৰ উত্তাপ । এক আকুলতা ভৰা মা মা গোন্ধ‌ই আকৌ টোপনি নিয়ায় । বাস্তৱত কোনোদিনে নোপোৱা সেই স্বপ্নময় মায়া ৰাজ্যত নিজকে হেৰুৱাই পেলায় দেৱৰ্ষিকে ।

ঠিকনাঃ

গোলকগঞ্জ 

ধুবুৰী 

ফোননং—৮৭৬১৮৬৫৮৮৫

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১৪

অনুবাদ সাহিত্যঃ

FEAR

(By Khalil Gibran)

It is said that before entering the sea

a river trembles with fear.

She looks back at the path she has traveled,

from the peaks of the mountains,

the long winding road crossing forest and villages.

And in front of her,

she sees an ocean so vast,

that to enter there seems 

nothing more than to disappear forever.

But there is no other way.

The river cannot go back.

Nobody can go back.

To go back is impossible in existence.

The river needs to take the risk

of entering the ocean

because only then will fear disappear,

because that’s where the river will know

it’s not about disappering into the ocen,

but of becoming the ocean.

ভয়

(মূল: FEAR by Khalil Zibran

অনুবাদঃ প্ৰাণ কৃষ্ণ গোস্বামী)

কোৱা হয় যে- 

সাগৰত মিলিত হোৱাৰ আগে আগে

ভয়তে নদীৰ কঁপনি উঠে।

নদীখনে উলটি চায় বৈ অহা বাটটোলৈ,

গিৰী-শিখৰৰ পৰা নিগৰিত হৈ, গাঁও-ভূঁই 

আৰু অৰণ্যৰ মাজেৰে পাৰ হৈ অহা 

অকোৱা-পকোৱা পথটো।

আৰু এতিয়া নদীখনে সমুখত দেখে,

এক বিশাল বিস্তৃত সমুদ্ৰ,

য’ত মিলিত হোৱাটো, অনন্ত কালৰ বাবে 

বিলুপ্তিৰ বাহিৰে আন একো নহয়।

কিন্তু নাইযে আন কোনো বিকল্প

নদীখন যে নোৱাৰে উভতি ব’ব।

কোনোৱেই উভতি যাব নোৱাৰে।

নিজ অস্তিত্বৰ পৰা উভতি যোৱাটো অসম্ভৱ।

নদীখনে এই বিপদক মানি লৈ

সাগৰত মিলিত হ’বই লাগিব

কাৰণ, তেনে কৰিলেহে ভয়ৰ শেষ হ’ব,

কাৰণ, তেতিয়াহে নদীয়ে জানিব যে

এইটো সাগৰত বিলীন হোৱাৰ কথা নহয়,

নিজেই সাগৰ হোৱাৰ হে।

       

(বিখ্যাত কবি-সাহিত্যিক-চিত্ৰশিল্পী খলিল জিব্ৰানৰ জন্ম ১৮৮৩ খৃষ্টাব্দত লেবাননৰ এটা দুখীয়া খৃষ্টান পৰিয়ালত হৈছিল। তেওঁৰ কৈশোৰ অৱস্থাতেই পৰিয়ালটো আমেৰিকালৈ উঠি গৈছিল।১৯০৪ চনত তেওঁ এখন চিত্ৰ প্ৰদৰ্শনী পাতে। ইয়াৰ পিচত দুবছৰ তেওঁ পেৰিছত চিত্ৰশিল্পৰ অধ্যয়ন কৰে।১৯১২ চনৰ পৰা তেওঁ নিউইয়ৰ্কত নিগাজীকৈ থাকিবলৈ লৈ শিল্প আৰু সাহিত্য চৰ্চাত মনোনিৱেশ কৰে। আৰম্ভণিতে জিব্ৰানে আৰবী ভাষাত লিখিছিল যদিও ১৯১৮ চনৰ পৰা তেওঁ কেৱল ইংৰাজীতেহে লিখিবলৈ লয়। তেওঁৰ ভালেখিনি গ্ৰন্থৰ ভিতৰত ১৯২৩ চনত প্ৰকাশিত ‘The Prophet’ এখন বিখ্যাত আৰু বিশেষ ভাবে সমাদৃত গ্ৰন্থ।চিত্ৰশিল্পী হিচাপেও তেওঁ বিশেষ খ্যাতি লাভ কৰিছিল।বিশ্বৰ বিভিন্ন সংগ্ৰহালয়ত তেওঁৰ সাতশতকৈও অধিক চিত্ৰ সংৰক্ষিত হৈ আছে।১৯৩১ চনৰ এপ্ৰিলত, মাত্ৰ ৪৮ বছৰ বয়সত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।)

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১৫

তুমি শুধু পঁচিশে বৈশাখ ? 

 বিষ্ণু দে

তুমি কি কেবল-ই স্মৃতি, শুধু এক উপলক্ষ্য, কবি?

হরেক উৎসবে হৈ হৈ

মঞ্চে মঞ্চে কেবল-ই কি ছবি?

তুমি শুধু পঁচিশে বৈশাখ

আর বাইশে শ্রাবণ?

কালবৈশাখীর তীব্র অতৃপ্ত প্রতিভা,

বাদলের প্রবল প্লাবন

সবই শুধু বৎসরান্তে একদিনেই নির্গত নিঃশেষ?

 

অপঠিত, নির্মনন, নেই আর কোনও আবেদন?

সাবিত্রীর ক্ষিপ্রকর বিভা

আমাদের দুঃস্থ চির গোধূলিতে ম্রিয়মাণ?

তোমারই কি ছিল এই নিরানন্দ ভঙ্গুর স্বদেশ

আলোহীন, অন্ধকারহীন, আপন সত্তা’র থেকে পলাতক

নিস্তব্ধ থাকার ভয়ে, একার সংশয়ে, জনতা’র অপমানে,

নিত্য রুচি-ক্ষয়ে ক্ষয়ে অসুন্দর?

 

কোথায় সে প্রতিদিন রূপের রচনা,

সেই নিরন্তর সুন্দরের ধ্যানের উন্মেষ,

অনাত্মীকরণে সদা নিজেকে সে উত্তরণ,

নিরলস জ্ঞানের নিয়ম

কঠিন শিক্ষার শ্রম,

বুদ্ধির নির্ভয় সুভ্র আলোকে আলোকে,

আত্মস্থের স্তব্ধতায় শুদ্ধ অন্ধকারে

শূন্যে শূন্যে ব্যথাময় অগ্নিবাষ্পে দীপ্ত গীতে

চৈতন্যের জ্যোতিষ্কে জ্যোৎস্নায়

উদ্ভাসিত সুদীর্ঘ জীবন,

যেখানে পর্বত ওড়ে আশ্বিনের নিরুদ্দেশ মেঘ,

সন্ধ্যারাগে ঝিলিমিলি ঝিলমের বাঁকা তলোয়ার,

নদীর নুপুরে বাজে নদীর জোয়ার,

শিহরায় দেওদার বন।

 

তোমার আকাশ দাও, কবি, দাও

দীর্ঘ আশি বছরের

আমাদের ক্ষীয়মাণ মানসে ছড়াও

সূর্যোদয় সূর্যাস্তের আশি বছরের আলো,

বহুধা কীর্তিতে শত শিল্পকর্মে উন্মুক্ত উধাও

তোমার কীর্তিতে আর তোমাতে যা দিকে দিকে

একাগ্র মহৎ,

সে কঠিন ব্রতের গৌরবে,

আমাদের বিকারের গড্ডল ধূলার দিনগত আন্যায়ের কুৎসিতে

শুনি যেন সুন্দরের গান

দেখি যেন একনিষ্ঠ দীর্ঘায়ুর প্রগতির এক ছবি,

সুন্দরের গান যেন শুনি, গাই

দশটায়, পাঁচটার উদ্ভ্রান্ত ট্রাফিকে,

বস্তিতে বাসায় আর বাংলার নয়া কলোনিতে,

জীবিকার জীবনের ভাঙা ধসা ভিতে,

বোম্বাই সিনেমা আর মার্কিনী মাইকে অসুস্থ বৈভবে,

মোরা ক্ষেতে কারখানায় পড়ি যেন জীবনের

সংগ্রামশান্তির স্পষ্ট উপন্যাস,

খুঁজি যেন সকালের সূর্য থেকে সন্ধ্যার সূর্যের হবি

শুনি যেন আমাদের কান্নার অতলজলে অমর ভৈরবী

প্রত্যহের সচেষ্ট উৎসবে,

সহজ অভ্যাস ফেলে সকালে সন্ধ্যায় বারোমাস

বছরে বছরে পড়ে যাই জীবনের স্বাধীন বিন্যাস,

নিভৃত ছায়ায় চৈত্রে শালবনে

তোমার বসন্ত গানে রক্তরাগে হৃদয় স্পন্দনে

আমাদের দিনের পাপড়িতে, জীবনের ফুলে ফলে

ভ্রমরগুঞ্জনে নব পল্লবমর্মরে

গড়ে তুলি আজ কাল,মাসে মাসে, শত বর্ষ পরে

আমাদের প্রতিদিন, কবি।

 

তুমি কি কেবল-ই স্মৃতি, শুধু এক উপলক্ষ্য, কবি?

হরেক উৎসবে হৈ হৈ

মঞ্চে মঞ্চে কেবল-ই কি ছবি?

তুমি শুধু পঁচিশে বৈশাখ?

আর বাইশে শ্রাবণ?!

তুমি জানো কেৱল পঁচিছ ব'হাগ ?

মূল বাংলাঃ বিষ্ণু দে

অনুবাদঃ অৰুণিমা শৰ্মা মহাপাত্ৰ

 

তুমি জানো কেৱল স্মৃতি,

তুমি কেৱল এক উপলক্ষ্য মাত্র কবি??

বিভিন্ন উৎসৱত

মঞ্চে মঞ্চে শোভা কৰা ছৱি?

তুমি জানো কেৱল ব'হাগৰ পঁচিছ আৰু শাওণৰ বাইছ তাৰিখ?

কালবৈশাখীৰ তীব্ৰ অতৃপ্ত প্ৰতিভা,

বাৰিষাৰ বাদল দিনৰ 

প্ৰবল প্লাৱন,

নে বৰ্ষ অন্ত হ'লে মাত্ৰ এইদিনতেই নিৰ্গত হৈ হোৱা নিঃশেষ?

অপঠিত,নিৰ্মনন, 

নাই জানো কোনো আবেদন? 

সাবিত্ৰীৰ ক্ষিপ্ৰতৰ বিভা

আমাৰ দুঃস্থ চিৰ গধূলিত ম্ৰিয়মান?

তোমাৰ জানো এইখনেই নিৰানন্দ ভঙ্গুৰ স্বদেশ?

আলোকহীন,অন্ধকাৰহীন, আপোন সত্ত্বাৰ পৰা পলাতক,

নিস্তব্ধ হোৱাৰ ভয়ত, একাকীত্বৰ সংশয়ত, জনতাৰ অপমানত,

দিনে দিনে ৰুচিবোধ ক্ষয় হৈ হয় অসুন্দৰ?

ক'ত নো সেই প্ৰতিদিনৰ ৰূপ ৰচনা,

সেই নিৰন্তৰ সুন্দৰৰ ধ্যানৰ উন্মেষ 

অনাত্মীকৰণেৰে সদায়েই নিজকে যিজনে কৰে উত্তৰণ,

নিৰলস জ্ঞানৰ নিয়ম

কঠিন শিক্ষাৰ শ্রম,

বুদ্ধিৰ নিৰ্ভয় শুভ্ৰ আলোকে আলোকে

আত্মস্থৰ স্তব্ধতাৰ শুদ্ধ অন্ধকাৰত

শূণ্যে শূণ্যে ব্যাথাময় অগ্নিবাষ্প দীপ্ত গীতত

চৈতন্যৰ জ্যোতিষ্ক জোৎস্না উদ্ভাসিত সুদীৰ্ঘ জীৱন,

য'ত পৰ্বতে পৰ্বতে উৰি ফুৰে আহিনৰ নিৰুদ্দেশ হোৱা মেঘ,

সন্ধ্যাৰাগৰ জিলমিলনিত দেখোঁ ঝিলমৰ বেঁকা তৰোৱাল,

নদীৰ নুপুৰধ্বনিত বাজে নদীৰ জোৱাৰ,

শিহৰিত হয় দেৱদাৰু বন।

তোমাৰ আকাশখন দিয়া! কবি!!

তোমাৰ দীর্ঘ আশীবছৰৰ,

আমাৰ ক্ষীয়মাণ মানসত ছটিয়াই দিয়া,

তোমাৰ সূৰ্য্যোদয় আৰু সূৰ্য্যাস্তৰ আশীবছৰৰ পোহৰ,

বহুধা কীৰ্তিৰ শ শ শিল্পকৰ্মেৰে উন্মুক্ত প্ৰতিভা

উৰা মাৰিলে তোমাৰ কীৰ্তি  তোমাক লৈ দিকে দিকে,

একাগ্ৰ মহৎ,

সেয়া যেন এক কঠিন ব্ৰতৰ গৌৰৱ,

আমাৰ বিকাৰগ্ৰস্ত মনৰ গভীৰৰ ধূলিত,

দিনে নিশাই কৰা অন্যায়ৰ কুৎসিতৰ মাজতো,

শুনিবলৈ পাওঁ যেন  এক সুন্দৰৰ গান,

সুন্দৰৰ গীত গাওঁ

দহবজাত, পাঁচবজাত, উদভ্ৰান্ত ট্ৰেফিকৰ মাজত,

বস্তিত , উদ্বাস্তুৰ নতুন কলোনীত,

জীৱিকাৰ বাবেই এই জীৱনৰ ভঙা ছিঙা জহ যোৱা ভেটিত,

বম্বইয়া চিনেমা, মাৰ্কিন মুলুকৰ অসুস্থ বৈভৱত,

আমি কল-কাৰখানা আৰু খেতিপথাৰত পঢ়িবলৈ পাওঁ

যেন জীৱনৰ  যুদ্ধ আৰু শান্তিৰ এক স্পষ্ট উপন্যাস,

পুৱাৰ সুৰুজৰ পৰা সন্ধ্যাৰ সুৰুজৰ হবি,

শুনিবলৈ পাওঁ আমাৰ কান্দোনৰ অতল গভীৰত 

অমৰ ভৈৰৱী,

প্ৰতি দিনৰ সচেষ্ট সচেতন উৎসৱত,

সহজ অভ্যাসেৰে এৰি থৈ যাওঁ প্ৰভাত-সন্ধ্যা বাৰমাহ,

বছৰে বছৰে পঢ়ি চাওঁ জীৱনৰ স্বাধীন বিন্যাস, 

 চ'তৰ শালগছৰ বনৰ 

নিভৃত ছায়াত,

তোমাৰ বসন্তৰ গানত ৰক্তৰাগেৰে ৰঞ্জিত হয় হৃদয়ৰ স্পন্দন,

আমাৰ দিনবোৰে পাপৰি মেলে ,

জীৱন ভৰে ফুলে ফলে ,

ভোমোৰাৰ গুঞ্জনে নতুন কুহিঁপাতৰ মাজে মাজে 

আজিকালি গঢ়ি তোলে 

মাহে মাহে শতবৰ্ষ অন্তে 

আমাৰ প্ৰতিদিন, কবি!!

তুমি জানো কেৱল স্মৃতি,

তুমি কেৱল এক উপলক্ষ্য মাত্র কবি!!

বিভিন্ন উৎসৱত

মঞ্চে মঞ্চে শোভা কৰা ছৱি!!

তুমি জানো কেৱল ব'হাগৰ পঁচিছ আৰু শাওণৰ বাইছ তাৰিখ?

(এলিয়টৰ একনিষ্ঠ ভক্ত , বাংলাৰ এক দুৰ্বোধ্যতম *কবি স্বৰ্গীয় বিষ্ণু দে* ৰচিত মূল কবিতা *তুমি  সুধু পঁচিশে বৈশাখ* ৰ অসমীয়া  ভাৱানুবাদ কৰাৰ এক বিনম্ৰ প্ৰয়াস। )

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ১৬

কবিতাঃ

ব্যক্তিগত

পৰিস্মীতা পৰাশৰ

সীমাহীন নৈখনিয়ে আজি হঠাৎ সুতি সলালে...

নিসংগতাৰ বালিচৰত 

নীৰৱতাই মোক লৈ ইতিকিং কৰিছে....

ভাৱনাবোৰত কেৱল বিৰহৰ চিৎকাৰ...

নিশাৰ শিতানত লোতকৰ সমাহাৰ...!!

সপোনবোৰ সময়ৰ সোঁতত জাহ গৈছে...

আন্ধাৰবোৰে আশাবোৰক কবৰ দিছে....!!

নিস্তব্ধ ভাৱনাই মোক এটি বিষাদৰ চোলা পিন্ধাই....!!

শেষ বুলিলেই শেষ হোৱা পথটোতেই সাজিলো এটা বালিঘৰ....

যদিও পাইছিলো বৰষুণ অহাৰ আগজাননী...

যাওঁ বুলিয়েই গুচি গ'ল উশাহবোৰ বুকু উদং কৰি..

আৰু আজিৰ শব্দ হৈ ৰ'ল...নিৰিবিলি...!!

লিখনিৰ গহবৰত প্ৰতিবাৰেই উচুপি উঠো...

প্ৰতিদিনেই ওজন সহিব নোৱৰা অভিযোগ এটাৰ কবজ পিন্ধো...

আজি উদং বুকু

আপোন হ'ল চকুলো...

এতিয়া মাথোঁ

স্মৃতিৰ সপোনবোৰত নিজকে বিচাৰি যাওঁ

কিজানিবা শৈশৱৰ হাহিঁবোৰ বিচাৰি পাওঁ...!!

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ১৭

কবি মহামতি, মই মূৰ্খ অতি

ৰাজেন বৰা

খাঁও নে কাণতে পিন্ধোঁ তোক

খালে নপলাই ভোক

পিন্ধিলে নুগুচে শোক

ইতিহাসে ঢুকি নোপোৱা অনাদি কালৰে 

বাখৰুৱা এধাৰ মণিহাৰ

বণিকৰ বিপনীত আজি বজৰুৱা পণ্য 

অলমতি বিস্তাৰেণ

স্বৰ্গৰ স্যমন্তক দাম্ভিক প্ৰসেনৰ প্ৰমোদ বিহাৰ

ঔংকাৰ বীগবেঙতে সৃষ্ট সালংকৃত শব্দ-হাৰ

মন্দমতি অধমৰ গলৰ হাঁড়

আগুলি পাগুলি নিকালি

পিন্ধিব খোজোঁ কণ্ঠহাৰ

তত্ৰাচ অল্পমতি নাজানো কিঞ্চিত

খায়ে নে কাণতে পিন্ধে তোক...

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ১৮

পৰিবেশ 

ৰেখা ৰাণী বৰ্মণ 

ৰ'দৰ চিয়াঁহীৰে

বৰষুণৰ শব্দেৰে গাঁথা

এক প্ৰত্যয় গভীৰ ভূগোলৰ 

আমৰণ  চুক্তি মেদিনীৰ বুকুত।

এআকাশ সৃষ্টি

এসাগৰ আশাই

এদিন উমলিছিল

তাইৰ শীতল বুকুত 

লালসাৰ অভিলাসী সন্ধিত সিহঁতে

উন্নতিৰ বৰ্ণিল উদযাপনেৰে

লাহে লাহে নীৰৱে বিলুপ্ত কৰিছিল 

জীৱন জীয়া সেউজীয়া হাঁহি 

স্বীকৃতি বিহীন সুখৰ প্ৰহৰত

সিহঁতে উপহাৰ দিয়ে

তাইৰ শীতল প্ৰফুল্লিত সুবাসত 

এক অনিশ্চিত আন্ধাৰ ভৱিষ্যত

তাই এতিয়াও বিচাৰে 

আন্ধাৰে চেৰেলা কৰা

তাইৰ আশাৰ পানচৈত

অলেখ সুস্থিৰ শান্ত মুখ 

অগনন সেউজীয়া প্ৰতিশ্ৰুতি 

আৰু প্ৰদৰ্শনী ধৰ্মপ্ৰবৃত্তি  প্ৰভুত্ব।।

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ১৯

লাগ বুলিলে পিতায়ে মোক সকলো দিয়া নাছিল

ৰীতা বৰুৱা

লাগ বুলিলে পিতায়ে মোক

সকলো দিয়া নাছিল

যিদৰে দিছিলোঁ মই তোমাক

লাগ বুলিলেই প্ৰায় সকলো

বিচৰা বস্তুটো নোপোৱাৰ দুখ

মই বুজি পাওঁ

আৰু তুমি দুখ পোৱাটোযে আছিল মোৰ

ভাবনাৰ সিপাৰৰো সিপাৰৰ

বিচৰা বস্তুটো পোৱাৰ হেঁপাহত 

মই কঠোৰ শ্ৰম কৰিছিলোঁ

আৰু বিচৰা বস্তুটো আলাসতে পাই

তুমি হৈ পৰিছিলা শ্ৰমবিমুখ

এদিন মই মোৰ ভৰিৰ ওপৰত থিয় দিলোঁ

আৰু তুমি থিয় দিলা মোৰ মূৰৰ ওপৰত

অকল থিয়হে দিলানে

তুমি যে নাচিলাও তাণ্ডৱ

মোৰ দুখ-যন্ত্ৰণাকো নেওচা দি

এতিয়া দুখ-যন্ত্ৰণা, ভয়-শংকাৰ জতুগৃহত

অহৰহ সোমাই থাকি ভাবিছোঁ

নিৰক্ষৰ হৈও পিতা কিমান জ্ঞানী আছিল

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২০

মাত

জৰসিং ইংতি

এইমাত্ৰ তাই গ'লগৈ

হাতৰ মুঠিত দি গ'ল কিবা এক পোহৰ 

চিনাকি-অচিনাকী

শংখৰ মাত এটা

কাণত বাজিয়ে থাকিল

সপোনৰ অলেখ ভাৱনাৰ সাগৰ

ৰৈ যাব পৰাকৈ দুচকুৰ বাখৰ

চৰাই-ঘৰ

এৰি যোৱা সময়ৰ ধূসৰতাত একোৱে নাই

বৰ্তমানৰ স্থিৰতাৰ এপলক!

উশাহহীন পৃথিৱীৰ কথকতাত

মাত এটাই উশাহ দিয়া চহৰখনতে

মোৰ কবৰ !                                        

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ২১

উত্তৰাধিকাৰী

ঝৰ্ণালী শৰ্মা বৰকটকী

তপত চকুলোত এটি

উশাহ খহি পৰে।

জীৰ্ণ-শীৰ্ণ দেহাৰ 

আলৈ অথানি।

কাৰ পোহৰত নুমাব

 আন্ধাৰৰ শলিতাডালি।

সপোনবোৰ সপোন

হৈয়ে ৰয়

নিশাবোৰ কোনোবা 

দূৰ দিগন্তত বিলীন হয়।

ঠিকনাঃ

তেজপুৰ বিশ্ববিদ্যালয় চৌহদ

ফʼন-৯১০১৮৬০৩৫৯.

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ২২

জঙ্গম সময়

জয়ন্তীমালা বৰপূজাৰী 

বোকোচাত উঠি সময়ৰ 

ঋতু আহে ঋতু যায়

নতুনৰ আনন্দ বিলাই ।

পুৰণিৰ স্মৃতিসৌধ 

জ্ঞানৰ ভাণ্ডাৰ তাতে

থয় লুকুৱাই ।

নতুনে খুঁচৰি ফুৰি

সৃষ্টিৰ ৰহস্য 

পুৰণিক থৈ হোঁহকাই

বিজ্ঞানৰ জয়গান গায় ।

ইতিহাস সাক্ষী ৰয়।

গতিশীল সময়ক কয়-

আগ বাঢ়াঁ 

বাঢ়াঁ আগ।

নাভাবিবা পিছে

"অতীত মৰিল গ'ল 

তাৰ কথা অন্ত হ'ল 

মনৰ পৰাই তাক দিয়াঁ বিসৰ্জন";

বৰঞ্চ, কদাপিও- 

"অতীতক নাযাবা পাহৰি"। 

পৰিবৰ্তনশীল জগতত

অতীতৰ বুকু ফালি

উদ্ধাৰি মণি-মৰকত

গঢ় দিয়ে বৰ্তমানে

সুদূৰৰ সোণালী সপোন। 

আজিৰ বৰ্তমান 

হৈ পৰে কাইলৈ অতীত

আৰু,

ভৱিষ্যতে হৈ বৰ্তমান 

নিত্য নতুন ভৱিষ্যতৰ 

মোকলায় বাট।

চিৰন্তন পথ

স্পন্দিত হৈ ৰয়,

অহৰহ,

পায়

জঙ্গম সময়ৰ

নিৰাকাৰ নিৰাধাৰ চোঁৱৰৰ

সুৰভিত অময়া পৰশ।

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ২৩

নাৱৰীয়া

সবিতা কোঁৱৰ

জীৱন জাঁজী নৈ

টুলুংভুটুং নাও

এমাডিমা সপোনৰ টিপচাকিটি জ্বলাই

 বঠা বাই যা

 তোৰ শিলৰ চোলা নে

শিলৰ কলিজা

ৰ’দ-বৰষুণ

ধুমুহা - বজ্ৰপাত

চাকনৈয়াত

অহৰহ বাই যাৱ

নাও

 

নুমাওঁ  নুমাওঁ 

আশাৰ চাকি

চাকনৈয়াত ঘুৰি ঘুৰি

হৰা-জিকাৰ বাজিত

ভাগৰি নাভাগৰ

অনুৰণিত হৈ থাকে

এটি শোকৰ কবিতা

হেৰুউৱা-হেৰাই যোৱাৰ !

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২৪

ভেজাল

পবিত্ৰ গায়ন

শুদ্ধ কামত , শুদ্ধ পথত ,

আজি কালি নাই আদৰ 

দেশত এতিয়া ভেজাল চলিছে

ক'লে আকৌ লাগে জগৰ।

হিংসা , লুণ্ঠনে দেশ চানিছে

চাবলৈ নাই ৰজা ।

ৰাইজৰ চকুৰ টোপনি হৰিছে

কি হ'ব ভবিষ্যতৰ দশা ।

মূল্য বৃদ্ধিয়ে কোঙা কৰিছে

বাহিছে গেছৰ দাম।

মাহেকৰ শেষত কাৰেণ্টৰ বিলেও,

মাৰিছে শতকৰ ওপৰত ৰাণ।

গাড়ী মটৰত উঠিব নোৱাৰি

দিনে বাহিছে ভাড়া ,

খাবলৈ অনা চাউল কেইটাটো 

দিব লাগে  জি.এছ.টি টকা । 

ইংৰাজে বনোৱা কেলেন্দাৰ খনো

আম্বানীয়ে কৰিলে সলনি,

আঠাইছ দিনতে এমাহ বনালে

ম'বাইলৰ ৰিছাৰ্জৰ মাননি ।

এনে দৰে হ'লে দেশৰ প্ৰজাৰ 

কেইদিন থাকিব আয়ু,

আয়ুষ্মান কার্ডে বোলে বেমাৰ ৰোধিব

 নাই নুই কৈ কিয় থাকো ।

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ২৫

এজনী পাগলী কথাৰে

মমী চাংমাই খাটোৱাল

মোৰ কোনো স্থায়ী ঠিকনা নাই 

অঘৰী পক্ষী দৰে কেতিয়াবা বাছ আস্থান

নাইবা ৰাস্তাৰ কাষৰ জিৰণি চ'ৰা ।

কেতিয়াবা ভিক্ষাৰ জোলোঙাৰে 

ক্ষণিকৰ বাবে প্ৰসাদোপম অট্টালিকাৰ চাড্‌ৰ তলত ।

ঐ খেদ খেদ পাগলীক

যা যা ইয়াৰ পৰা 

বিড়ম্বনাৰ জ্বালাত খেদি পঠিয়াই 

নাই তাতো নাই মোৰ বাবে ঠাই। 

হাতত আশাৰ জোলোঙাটো লৈ 

পুনৰ ওভতনি খোজ

সহৃদয়তাৰ আকুল পৰিচয় 

দুগন্ধময় নৰ্দমাৰ কাষলৈ 

তাতেই মোৰ ঠাই। 

কেতিয়াবা ভোকৰ তাড়নাত 

ডাঙৰ ডাঙৰ ৰেষ্টুৰেণ্টৰ কাষলৈ যাওঁ.... 

দামী দামী গাড়ীৰে অহা যোৱা কৰা 

মানুহৰ মাজলৈ যাওঁ....

ঐ খেদ খেদ পাগলীক

যা যা ইয়াৰ পৰা 

নাই তাতো নাই মোৰ বাবে ঠাই। 

মোৰ বাবে সকলো ঠাই চিনাকি

সকলো মানুহে আপোন 

তথাপিও মানুহে বাৰু মোক কিয় খেদে ?

সঁচাই মই পাগলী নে ? 

নিশাৰ নিৰ্জনতাই আৱৰি ধৰে চৌপাশ 

আলিবাটোত মৰিশালি নিস্তব্ধতা

প্ৰভুভক্তৰ ভোক-ভোকনিত ভয়াত্বপ্ৰাণ 

আকৌ ওভতনি যাত্ৰা 

কান্ধত ভিক্ষাৰ জোলোঙা 

দেহ ঢকা মলিয়ন পোচাক 

মুক্ত বিহংগৰ খোজেৰে 

ঠিকনা বিহীন হৈ ঠিকনা বিচাৰোঁ 

নিশাটো আশ্ৰয় থলী 

ৰাস্তাৰ কাষৰ জিৰণি চ'ৰা নতুবা বাছ আস্থান ।।

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ২৬

জীৱন এনেদৰেই

অসমা তুংখুঙীয়া

নামতি 

শব্দৰ শোভাযাত্ৰাত সৌৱা

এজাক তেজৰঙী শব্দ ।

উন্মাদ সময়ৰ মৰীচিকাত 

সিহঁতৰ উন্মত্ত কিৰিলি ।

সময়বোৰ বৰ নিলাজ ।

ৰৈ থাকিবলৈ ক'লেও গৈয়ে থাকে ।

পিছে পিছে খেদি যায় শব্দই ।

জীৱন ,সুখ , দুখ ,যৌৱন, বিসংগতি...

সময়ৰ বকিয়াইদি

নীৰৱে বাট বোলে 

তুলুং ভুতুং তুলুঙা নাও

ভৰা নদীৰ বুকুৱেদি

নাওখন পকনিয়াত 

পাকঘুৰণি খাই মোহনাত 

সোমাই পৰে

আৰু তাতেই শব্দই শোভাযাত্ৰা সামৰণি মাৰে ।

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২৭

মই লগ পোৱা আচৰিত শিক্ষকজন

ৰিণ্টু টায়ে

তেওঁৰ পুৰণি  বগা কামিজটো

ইতিমধ্যে পিন্ধিয়ে আছিল

মলিয়ন পোছাকতোৱে তেওঁক

লগৰীয়াসকলে চিনি পাইছিল 

বুকু উদং ৰাখি

আধা নাঙঠ হৈ তেওঁৰ

জীৱনৰ বেছি সময় পাৰ হৈছিল 

হঠাৎ কোনোবাই

উদং বুকু ঢাকিবলৈ 

তেওঁৰ পুৰণি বগা কামিজত দুটামান বুটাম

লগাই দিয়াৰ উপদেশ দিছিল 

লগতে তেওঁক বাৰে বাৰে বুটাম  মাৰিবলৈ 

শিকাই দিয়া হৈছিল 

তেওঁ কিন্তু নাচোৰ বন্দা 

আটাইৰে উদ্বিগ্নতা বাঢ়িছিল

তেওঁৰ অৰ্ধনগ্নতাত---

তেওঁ কৈছিল " নগ্ন দেশত উলংগ হোৱাটো

কিহৰ অপৰাধ ? "

তেওঁক দেশদ্ৰোহীৰ দৰে 

আকৌ জেৰা কৰা হ'ল

"তেওঁৰ দেশখন কেনেকৈ নগ্ন ? "

উদং বুকুত হাত থৈ তেওঁ নিৰ্ভীকভাৱে কৈছিল-

" আবেলিৰ ৰঙা বেলিটো সাগৰৰ বুকুত

হেৰাই যোৱাৰ দৰে 

তেওঁৰ জীৱনৰ বহুত কিবাকিবি হেনো

হেৰাই গ'ল এইখন দেশত---

স্বীকৃতি, আশা , পৰিচয়, স্বপ্ন ইত্যাদি ।

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২৮

ভালপোৱাৰ প্ৰাৰ্থনা

মণিকা গগৈ শইকীয়া 

 চাবুৱা  

মই তেওঁক ভালপোৱাৰে পৰা 

ঈশ্বৰৰ ওচৰত সদাই কৰোঁ প্ৰাৰ্থনা  ,

ভালপোৱাৰ মন্ত্ৰোচ্ছাৰণত 

 উজ্বলি উঠে বুকুৰ থাপনা ।

মই তেওঁৰ দুখৰ দিনৰ ছাতি  

আৰু সুখৰ ৰ'দৰ 

এটি মিঠা হাঁহি  , 

হিয়াৰ দাপোণত 

তেওঁৰ সেমেকা মুখখন থাকে ভাঁহি ।

মই তেওঁৰ মনৰ আকাশত

ৰামধেনু হৈ দিওঁ দেখা ,

তথাপি দেখোন তেওঁৰ মনত

নুগুচে খোকোজা ।

মই তেওঁক সোঁধো    

 তুমি কেনে আছা !

 তেওঁ মাথোঁ কয়

  "মোৰ বুকুত কেৱল বিষাদৰ ছায়া ।"

 মই তেওঁক  উপহাৰ দিব খোজো

  এটা মৰমৰ  চোলা 

 উৎসৱ-পাৰ্বন নতুবা 

 জন্মদিনৰ  দিনা ,

তথাপি দেখোন তেওঁ নেদেখে

 ৰূপোৱালী জোনৰ মায়া ।

 তেওঁ মোক এটা

কলম উপহাৰ দিলে 

কলিজাৰ চিঞাহীৰে লিখি থাকো অহৰ্নিশে ,

মই তেওঁৰ ক্লান্ত চকুযুৰিক

সোঁধো বাৰে বাৰে

কি ছবি আঁকিলে 

তেওঁৰ হেৰুওৱা সপোনবোৰে

 পোখা মেলি উঠিব পাৰে ।

তেওঁৰ বুকুৰ গভীৰতাক 

জুখি সোঁধো কেতিয়াবা 

কিমান উষ্ণতাত বিষাদবোৰ গলিলে

বোৱাব পাৰি হিয়াত

প্ৰেমৰ অলকানন্দা  

ঈশ্বৰলৈ একাঁজলি ভালপোৱাৰ প্ৰাৰ্থনা ।

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ২৯

কথাবোৰ সেইবাবেই শেষ নহয়…

প্ৰশান্ত কুমাৰ দত্ত

                             

কুমলীয়া পাতবোৰে এদিন হালধীয়া ৰং সানে

যিদৰে ক'লা চুলিত ৰূপোৱালী ৰঙে মিচিকিয়াই হাঁহে

পূবৰ বেলি পশ্চিমলৈ যাবই

ডাৱৰে আৱৰি ধৰিলেও 

নীলা আকাশৰ কথাবোৰতেই

পৃথিৱীৰ প্ৰতিটো খোজৰ উত্তৰ আছে

আমি মানুহ হ'ব নোৱাৰিলো বাবেই

ডিঙিৰ ওপৰত মূৰ এটা কঢ়িয়াই লৈ ফুৰিছোঁ…

আনকো মানুহ হ'বলৈ নিদিলোঁ

নিজেও নহ'লো

কথাবোৰ সেইবাবেই শেষ নহয়…।

দুলীয়াজান

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৩০

নৈখন আৰু সিহঁত 

কবিতা ভাগৱতী

নৈখনে জানে, মনটো তাইৰ মৰা

শীৰ্ণ ৰূপে বুকু খালি কৰে

বাৰিষাৰ বৈভৱে ভৰায় হিয়া।

পুহৰ নৈখনক

হেপাহেৰে সাৱতে কুঁৱলীয়ে

বেলিটোৰো আস্পৰ্শ নৈখন

বাঁহৰ আগত পাতত বহে

তেহেলৈ আঁতৰে কুঁৱলী

কুঁৱলীৰ বুকু ফালি সৰিয়হনিৰ মাজেৰে

বাট বোলে তাই

নিয়ৰত তিতা উদং ভৰিত

হালধীৰ ৰঙে আল্পনা আঁকে।

নৈত গা-তিয়াবলৈ যাওঁতেও

 বালিঘোৰা জনীয়ে গীত জোৰে নৈৰ ওপৰেৰে

পানীৰ যুৱলীত পেলায় খোজ

তাইৰ কাষৰেই দূৰলৈ যায় আঁতৰি

নৈ খনেই ভৰষা সিহঁতজাকৰ

সিহঁতে ঘৰ সাজে, বাৰী পাতে

বানত বুৰে গাঁও

পলসে পোতে ৰোৱা

ভঁৰালত গাপ লাগে সপোন

হেৰাই গৰু -ছাগলী আৰু আশা

নৈখনে পাতে আৰু ভাঙে

ল'ৰা-ছোৱালী জাকে সাঁতোৰ মেলে

মাটিত খোজ পৰাৰে পৰা...

মথাউৰিৰ পৰা ঘৰলৈ উভতালৈ

বুকুবোৰ হয় পাতল সিহঁতৰ

আহিনত পাতল কুঁৱলী অহালৈ

সিহঁতৰ বাহুত পাখী গঁজে.....।

ঠিকনাঃ

গুৱাহাটী ১

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠা ৩২

যুদ্ধৰ শেষত 

মনালিছা শইকীয়া

বাৰুদৰ ধোঁৱাবোৰ আকাশত লীন হোৱাৰ পৰলৈকে

কাণ তাল মৰা শব্দবোৰ গুজৰি-গুমৰি শুই নপৰালৈকে 

মই ৰৈ আছিলোঁ তৃণহীন উপত্যকাৰ শুকান বৰি ভূমিত

মোৰ কেউফালে বেঢ়িকুঢ়ি বহি আছে

ভয় আৰু ক্ষুধাত আতুৰ এজাক নিৰীহ মানুহ

মানুহজাকৰ শুকাই যোৱা ওঁঠবোৰ 

আৰু সন্ত্ৰাসিত চকুবোৰ প্ৰাৰ্থনাৰত হৈছিল

আৰু ডুবিবলৈ ধৰা বেলিৰ শেষ পোহৰ কণত 

সিহঁতে ঈশ্বৰলৈ বুলি শেষ ইচ্ছাৰ চিঠিখন লিখিছিল

কি লিখিছিল সিহঁতে তাত 

সেয়া দেখাৰ আগতেই চিঠিখন 

এজাক বাউলী বতাহত উৰি গৈছিল

তাত লিখিছিল নেকি সিহঁতে

এজাক মৃতপ্ৰায় মানুহৰ শোক আৰু ভোকৰ কথা

যুদ্ধৰ সলনি অকণমান প্ৰশান্তুি অথবা প্ৰেমৰ কথা

মুনিচুনি বেলিকাত আখৰবোৰোছোন মনিবই নোৱাৰিলোঁ

যুদ্ধৰ শেষত

হেঙুল সন্ধিয়াৰ আকাশখন ঢাকি 

চৰাইবোৰ উৰি অহা নাছিল বাঁহলৈ বুলি

অথবা গো-ধূলি উৰুৱাই

ঘৰমুৱা হ'বলৈ পথৰুৱা গৰু ছাগলীৰ জাকবোৰো সেই ঠাইত নাছিল

গৰখীয়া বাঁহীৰ তলেদি যেন

সৰকি গ'ল এচমকা বিষণ্ণ সময়

যুদ্ধৰত সৈনিকৰ জলফাই বৰণৰ গাড়ীবোৰো 

পাৰ হ'ল শাৰী পাতি পাতি আমাৰ চকুৰ সন্মুখেদি

মই তেতিয়াও ৰৈ আছিলোঁ বাটৰ কাষত 

যুদ্ধৰত সৈনিকৰ গাড়ীবোৰলৈ থৰ লাগি চাই 

নাজানো 

তেওঁলোক বিজয়ী সৈনিক 

নে যুদ্ধবিৰতি মানি উভতি অহা সৈনিক 

তেওঁলোকৰ প্ৰতি মানুহবোৰৰো নাছিল কোনো সদ্ভাৱ 

কোনেও হাঁহিমুখে হাত জোকাৰি দিয়া নাছিল তেওঁলোকক বিদায়

ভয়াৰ্ত মানুহজাক

ৰৈ আছিল মোৰ কেউকাষে আৰু 

সিহঁতে ঈশ্বৰলৈ বুলি চিঠি লিখিছিল

চিঠিখন কঢ়িয়াবলৈ

তাত এটাও  চৰাই নাছিল

ধূলি আৰু ধোঁৱাৰ কুণ্ডলীত পোত গৈছিল 

মানুহজাকে ঈশ্বৰলৈ বুলি লিখা অন্তিমখন চিঠি॥

(বিশ্ব কবিতা দিৱস উপলক্ষে সকলোলৈকে এই কবিতাৰেই শুভেচ্ছা জনালোঁ)

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ৩৩

বাঁহীৰ তিনিটি সুৰ

গীত গগৈ

বাঁহীৰ তিনিটি সুৰ

অলিয়ে গলিয়ে, ঘৰে বাহিৰে

সকলোতে যেন 

এজাক ৰঙীন উল্লাস

জাউৰীয়ে জাউৰীয়ে কিৰিলি

জাকে জাকে যেন হাঁহিৰ ধুমুহা... 

আবিৰ ধৰালে নামিছে 

সুমধুৰ বাঁহীৰ সুৰটিয়ে 

কলিজা চুমিছে...

বাঁহীৰ তিনিটি সুৰ 

ফুটপাথত এন্ধাৰ নামিছে 

ৰঙহীন মৌন মলিন আবিৰ...

কৰুণ সুৰ এটি

দৈন্যতাৰ বুকুত 

চেতাৰহৈ বাজিছে...

বাঁহীৰ তিনিটি সুৰ

অলপ আগতে এজাক ধুমুহা

পাৰ হৈ গ'ল, কাণৰ কাষেৰে

পখৰা পোছাকৰ পিঠিত উঠি

বিভৎস কিৰিলি 

আৰু কিছু বন্য উল্লাস...

বাঁহীৰ এটি বেহুৰা সুৰে 

স্থবিৰ কৰি তুলিলে মোক 

কন্দুৱাই তোক...

তোমালৈ অনা আবিৰখিনিয়ে প্ৰতিটো ক্ষণতে সলালে বৰণ...

সৰি পৰি তললৈ 

আঁকিলে জীৱনৰ তিনিটা ৰং ।

ঠিকনাঃ

ঘিলামৰা

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠা ৩৪

স্বাভিমান 

চম্পামণি দিহিঙীয়া মহন্ত

ভূমিস্থ হৈয়ে কান্দিছিলোঁ আইৰ কোলাত

মাতৃভাষাত 

আইৰ আঙুলিত ধৰি শিকিছিলোঁ

অ, আ, ক, খ...

পিতাই শিকাইছিল জীৱনৰ আদিপাঠ 

ভক্তিভৰা পৰিশ্ৰম 

"ধৰ্মৰ জয় অধৰ্মৰ পৰাজয়"

ককা আইতাৰ মৰমত পাহৰিছিলোঁ দুখ

দদাইদেউ, খুৰীদেউ, পেহীদেউ

আছিল

মোৰ আবদাৰ

হাতৰ টিপতে টকাটো দি

মৰমৰ চুমাৰে 

আৰম্ভ হৈছিল জীৱনৰ সংগ্ৰাম

তেতিয়াযে শব্দৰ মেলা বহিছিল 

সৰু সৰু ঘৰবোৰত

নাটনি নাছিল শব্দৰ

শব্দৰ ধাৰোৱা নাছিল কোনো

এতিয়া শৰাধ পাতিছে 

শব্দৰ 

ভাষাৰ 

মৰণ ফান্দত শেষ উশাহ টানিছে

মাতৃভাষাই

(মাতৃভাষা দিৱস উপলক্ষে) 

 ঠিকনাঃ

তেজপুৰ

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৩৫

 কবিৰ প্ৰেম

ইৰা দেবী

                                             

কবিজন যাযাবৰী

কবিতাৰ প্ৰাচীনতম প্ৰেমিক 

কবিজন মানুহ, 

মানুহ বৰষুণৰ প্ৰেমিক, 

কবিৰ চকুত আদিম পুৰুষৰ গান, 

আদিম পুৰুষজন শব্দ প্ৰেমিক

সেয়ে কবিয়ে শব্দেৰে সামৰিথয়

কবিতাৰ নিৰ্মোহ ভালপোৱ।

ঠিকনাঃ

ৰাংছালী

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠাঃ ৩৬

নীলাখামৰ চিঠি

    প্ৰিয়তমা

            কুশলে আছা নিশ্চয়। ময়ো আছো জীৱনটো উস্বৰ্গা কৰি হৰ্ষ-বিষাদৰ চাকনৈয়াত। জীৱন জাঁজী নৈৰ বঢ়া-টুটা ঢৌবোৰ নিজৰ মাজতে সীমাবদ্ধ ৰাখি দিন গণি আছো পল... অণুপলকৈ। তুমি কেনে আছা ? সোধাৰ অধিকাৰ কণ নেথাকিলেও মনৰ বিশালতাক সামৰি ৰাখিব নোৱাৰোঁ বাবেই হাতত কলম তুলি লওঁ তোমাৰ অপৰাধী হৈ। তুমি উত্তৰ নামত পঠিওৱা শূন্যতাবোৰ সমীৰণে দিলেই এটি ক্ষণৰ বাবে হৈ পৰোঁ অস্তিত্বহীন, অনুভুতিহীন, কল্পনাবিহীন বৰফাবৃত্ত জলধাৰা। নৃশংস সময়ৰ বেত্ৰাঘাতত জৰ্জৰিত যন্ত্ৰণাময় সত্তা। 

        কিমান ভাল পালে নিজক উস্বৰ্গা কৰি দিব পাৰি প্ৰেমৰ প্ৰলয়ংকাৰী সোঁতত ? কিমান ভাল পালে ভালপোৱাৰ হলাহল পান কৰি হ'ব পাৰি নীলকণ্ঠ। কিমান ভাল পালে ভালপোৱাৰ বাবে জাহ যাব পাৰি জ্বলন্তশিখাত ? কিমান ভাল পালে! কিমান ??? তোমাৰ বাবে অমূলক হ'ব পাৰে ভালপোৱাৰ হেজাৰটা প্ৰশ্ন। কাৰণ হৃদয় থাকিলেহে হৃদয়ৰ গভীৰতালৈ সোমাব পাৰি, জুমি চাব পাৰি হৃদয়ৰ গোপন কোঠা। 

          শেষ বুলিয়ে লিখিছোঁ শেষৰ চিঠিখন। অৱশ্যে প্ৰতি বাৰে শেষ হৈও শেষ নোহোৱা মোৰ নীলা চিঞাহীৰ আৰক্ত শব্দপুঞ্জত তোমাক সামৰি আকৌ লিখি পেলাওঁ ভালপোৱাৰ দলিল। তুমি অগ্নিশৰ্মা হৈ ফালি পেলোৱা নে অপ্ৰয়োজনীয়তাৰ খাতিৰত জ্বলাই দিয়া সেইটো নেজানো বাবেই পিপাসাৰ্ত মৰুৰ দৰে বাট চাই ৰওঁ ডাকোৱালজনলৈ। ডাকোৱালৰ সলনি সমীৰণে দি যায় শূন্যতাৰ শীতল শেতেলি। অভিমান কৰোঁ, কাৰ ওচৰত নিজেই নজনাকৈ উফন্দি থাকোঁ। গলিত সময়ৰ গতিত মন সলনি হ'লে তোমালৈ আকৌ লিখোঁ নীলাখামৰ চিঠি।

       ইমান অভিমান কিয় ? ইমান নিষ্ঠুৰতা ! আপোন বুলি ভাবিয়ে এবাৰ মাথোঁ, এবাৰ দি যোৱা তোমাৰ বতৰা। শপত মোৰ ভালপোৱাৰ শপত, তুমি সুখত আছা বুলি জানিলেই বিষৰ্জন দিম মোৰ কলমটো। তোমাক ভালপোৱাৰ অজুহাতত নিগৰি অহা  অভিমানি শব্দবোৰক বন্দী কৰি ৰাখিম হৃদয়ৰ নিৰ্ভৃত কোণত। দিবানে প্ৰিয়তমা এবাৰ তোমাৰ বতৰা। তোমাৰ বতৰাৰ বাবেই আকৌ এবাৰ প্ৰতীক্ষাৰ ক্ষণ গণি বাট চাই ৰ'লো চিনাকি ডাকোৱাল ককাইলৈ। 

         Bye bye 

ইতি

তোমাৰ প্ৰেমিক কবি

বিষাদ ৰঞ্জন বৰবৰা

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠা ৩৭

অনুভৱ

বিশিষ্ট কবি

অজিত বৰা

   

     'বিশিষ্ট কবি' অভিধাটো আজিকালি প্ৰায়ে ব্যৱহাৰ কৰা দেখোঁ। এই  অভাজনলৈকো মাজে মাজে এনে এটি অভিধাৰে সম্বোধন কৰা দুই এখন নিমন্ত্ৰণী পত্ৰ নহা নহয়। পিছে মই  হ'লে একপ্ৰকাৰে অস্বস্তিতে পৰোঁ। কাৰণ এই  অভাজন অসমৰ বিশিষ্ট কবিকূলৰ মাজত নাই বুলি নিশ্চিত। মোৰ দৰে কবিতা লিখাজনৰ বাবে  কবি  সম্বোধনটোৱেই যথেষ্ট সন্মানসূচক। 

      কবি হিচাবে বিশেষভাৱে স্বীকৃত, পাঠকশ্ৰেণীৰ মাজত সুপৰিচিতজনেই মূলত: বিশিষ্ট। মোৰ বিবেচনাৰে, ভুলে শুদ্ধই কবিতা লিখি সীমিত পাঠকৰ মাজত পৰিচিতজনক কবি অভিধাৰে সম্বোধন ধৰাতোৱেই হ'ব উচিত সন্মান। 'বিশিষ্ট' অভিধাটোৰ এক সুকীয়া সন্মান আছে।             

      সুদীৰ্ঘ ৪০ টা বছৰে ছেগাছোৰোকাকৈ হ'লেও কবিতা পঢ়ি আহি অনুভৱ হৈছে- সাম্প্ৰতিক অসমীয়া ভাষাত কাব্যচৰ্চা কৰি বিশেষ পাৰদৰ্শিতা দেখুৱাব পৰা কবিৰ পৰিসংখ্যাটো সাম্প্ৰতিক কবিতা লিখকসকলৰ পৰিসংখ্যাৰ তুলনাৰে অতি সীমিত হৈয়ে আছে। ইয়াৰ মূলতে হয়তো বিশেষ বিশেষ উচ্চস্তৰৰ কবিৰ কবিতা, কবিতা সম্পৰ্কীয় গ্ৰন্থ পঢ়াৰ সীমাৱদ্ধতাই কাৰক। কবিতা শব্দৰ সাধনা আৰু অনুশীলনৰ জৰিয়তে সৃষ্ট এবিধ সুকুমাৰ কলা স্বৰূপ ৰচনা। শব্দৰ গূঢ়াৰ্থক গভীৰভাৱে হৃদয়ঙ্গম কৰি ইয়াক সঠিক আৰু নিয়ন্ত্ৰিত ৰূপত প্ৰয়োগৰ যোগেদিহে একোটি উচ্চ পৰ্যায়ৰ সাৰ্থক কবিতা সৃষ্টি কৰিব পাৰি। এয়া মোৰ ব্যক্তিগত অনুভৱহে আৰু এই অনুভৱ মূলত: ন কৈ কাব্যচৰ্চা কৰা বা কৰি থকাসকলৰ প্ৰতিহে।  মাজে মাজে দুই এটি কবিতা লিখিলেও কিন্তু এই অভাজন মূলত: কবিতাৰ ৰসগ্ৰাহী পাঠকহে। 

      বাংলা কবি জীৱনানন্দ দাসে সেয়ে হয়তো কৈছিল, "সবাই কবি নয়, কেউ কেউ কবি।" কথাষাৰ বেচ সাৰুৱা আৰু চিন্তা কৰিবলগীয়াও, নহয় !

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ৩৮

গল্পঃ

এপাহ বনৰীয়া ফুল ফুলিছে

মিনাক্ষী কলিতা

            মৃদুকৈ বলি আছে সন্ধিয়াৰ বতাহজাক। বতাহজাকৰ সৈতে ৰিণি ৰিণিকৈ ভাঁহি আহিছে গাঁৱৰ নামঘৰত বজোৱা বৰকাঁহৰ শব্দ। মুখ হাত ধুই ৰদালীয়ে বহিছে চোতালত পাৰি থোৱা চকীখনত। নামঘৰৰ পৰা ভাঁহি অহা বৰকাঁহৰ শব্দ কাণত পৰাৰ লগে লগেই যেন তাইৰ নাকতো লাগিছে ধূপৰ সুগন্ধি।

হয়, মাকেও জ্বলাইছে নিজৰ চোতালত থকা নামঘৰত চাকি বন্তি। তাৰ পৰায়ে ভাঁহি আহিছে ধূপৰ সুগন্ধি। ধূপৰ গোন্ধতো নাকেৰে উজাই ল'লে তাই।

ঃ আহ তেনেকৈ বহি থাকিব নালাগে.. অকণমান ভগৱানৰ নামকে ল'হি আহ, যাতে কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ গাটো খালাচ হয়। নামঘৰৰ পৰা ওলাই আহি নামঘৰৰ সম্মুখত চোতালত ঢাৰি এখন পাৰি মাকে জুৰিছে সন্ধিয়াৰ আৰতি। চকীখনৰ পৰা লাহেকৈ উঠি মূঢ়া এটা টানি আনি তায়ো বহি ল'লে মাকৰ ওচৰতে। ঢাৰিত বহিবলৈ এতিয়া অকণমান কষ্ট হয় তাইৰ। লাহে লাহে ডাঙৰ হৈছে তাইৰ পেটটো। তাইৰ পেটত থিতাপি লোৱা বনৰীয়া ফুলপাহ বাঢ়ি আহিছে লহপহকৈ। লাহেকৈ চুই চালে তাই পেটটো। ফুলপাহৰ বীজটো বনৰীয়া হ'লেও যে বীজটো গজি উঠিছে তাইৰ ভেটিতে। বনৰীয়া বুলি কেনেকৈ উভালি পেলায় তাই ফুলপাহক!

             নাই...নাই নোৱাৰে ‌তাই উভালি পেলাব বনৰীয়া ফুলপাহক। আলফুলে লালন কৰিব তাই তাইৰ ভেটিত গজি উঠা বনৰীয়া ফুলপাহক। আৰু এদিন এই ফুলপাহে উজ্জ্বলাব তাইৰ চৌপাশ। ফুলপাহৰ গোন্ধৰে আমোল মোলাই উঠিব তাইৰ পদূলি।মাত্ৰ ফুলপাহক আলফুলে লালন পালন কৰিব লাগিব তাই। অৱহেলা কৰিব নালাগিব সেইপাহ বনৰীয়া ফুলৰ সঁচ বুলি। আদৰ যত্ন ল'ব লাগিব ঘৰৰ টাবত সজাই থোৱা ফুলবোৰৰ নিচিনাকৈ। সময় মতে সাৰ পানী যোগাব লাগিব। ৰ'দ পৰা ঠাইত থব লাগিব।

ঃ যা ঘৰৰ ভিতৰলৈ যা... কিতাপ এখন উলিয়াই অকণ পঢ়গৈ যা। মনটো অকণ ভাল লাগিব। মই চাহকাপ কাষতে দি আহিমগৈ যা...। মাকে প্ৰাৰ্থনা শেষ কৰিয়েই তাইক নিৰ্দেশ দিলে ঘৰৰ ভিতৰলৈ গৈ কিতাপ এখন পঢ়িবলৈ। মাকৰ নিৰ্দেশ অমান্য কৰাৰ সাহস তাইৰ নাই।

              ৰীতা চৌধুৰী বাইদেউৰ 'বিভ্ৰান্ত বাস্তৱ' কিতাপখন হাতত লৈ বিছনাত উঠি গাৰু কেইটাত আউজি ভৰি দুখন দীঘলকৈ মেলি দিলে তাই। শ্বেয়াৰত বেছি সময় এতিয়া বহি থাকিব নোৱাৰে। ভৰিদুখন খুব টনটনায়। 'বাস্তৱৰ আঁৰতো থাকে এক কঠিন বাস্তৱ। যি বাস্তৱক কেতিয়াও কাৰো আগত প্ৰকাশ কৰিব নোৱাৰি। সেই বাস্তৱ ৰৈ যায় কেৱল নিজৰ লগতে।' উপন্যাসখনৰ মাজেৰে ঔপন্যাসিকে খুব ধুনীয়াকৈ ‌ফুটাই তুলিছে এই নিৰ্মম সত্যক।

        উপন্যাসখন এবাৰ পঢ়িছে তাই। উপন্যাসখনৰ মুখ্য চৰিত্ৰ গায়ত্ৰী। এগৰাকী সাহসী শক্তিশালী উদাৰ মেধাসম্পন্ন আনক তুলি ধৰিবলৈ নিজক আগবঢ়াই নিয়া মাল্টিটেলেন্ডেট প্ৰশাসনিক বিষয়া। মাজে সময়ে দুই এখন চিনেমাও বনাই তেওঁ। উপন্যাসখনত গায়ত্ৰীয়ে এখন চিনেমাৰ মাজেৰে উদঙাই দিছে নিজক... নিজে অতিক্ৰম কৰি অহা জীৱনৰ ধূলিয়ৰী পৃষ্ঠাবোৰক। কিন্তু তাৰ মাজতো ৰৈ গৈছে কিছু বাস্তৱ একান্ত নিজৰ হৈ... যিখিনিক‌ চিনেমাখনত ঠাই দিব নোৱাৰিলে গায়ত্ৰীয়ে।

             চিনেমাখনত প্ৰিয়ানুজ নামৰ এটা চৰিত্ৰৰ তাইৰ প্ৰতি আছিল তীব্ৰ আকৰ্ষণ। মুখেৰে ভালপাওঁ বুলি কোৱা নাছিল যদিও সেই চৰিত্ৰটোৱে নিজৰ কথাৰে কামেৰে তাইক বুজাই দিছিল সি কিমান ভাল পায় পেলাইছিল তাইক। অৰ্থাৎ মায়াক। মায়াৰো ভাল লাগিছিল প্ৰিয়ানুজক। আচলতে ভাল লাগিছিল নহয় ভাল পাইছিল তাই প্ৰিয়ানুজক। কিন্তু তাৰ পিছতো তাই গ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰিলে প্ৰিয়ানুজক। নোৱাৰিলে প্ৰিয়ানুজৰ সৈতে একেলগে বাট বুলিব। প্ৰিয়ানুজৰ প্ৰেম প্ৰত্যাখ্যান কৰি প্ৰিয়ানুজৰ জীৱনৰ পৰা আঁতৰি আহিল মায়া।চিনেমাখনত গায়ত্ৰীয়ে প্ৰিয়ানুজৰ প্ৰেমক মায়াই প্ৰত্যাখ্যান কৰাৰ কেইবাটাও কাৰণ দেখুৱাইছে ‌যদিও‌ তাই দৰ্শকৰ আগত মুকলি কৰি দিব নোৱাৰিলে মায়াই প্ৰিয়ানুজক প্ৰত্যাখ্যান কৰাৰ প্ৰকৃত কাৰণ। গায়ত্ৰী চৰিত্ৰটোৰ মাজত যেন কোনোবাখিনিত নিজকে দেখে ৰ'দালীয়ে। নোৱাৰে তাই ৰীতা চৌধুৰী বাইদেৱে সৃষ্টি কৰা চৰিত্ৰ এটাৰ সমান সাহসী শক্তিশালী হ'ব। তথাপিও‌ যেন গায়ত্ৰী চৰিত্ৰটোৰ লগত কিবা এটা মিল দেখিছে নিজৰ।

            মাকে আহি চাৰিখন মেৰী গল্ড বিস্কুটৰ সৈতে এগিলাচ গৰম গাখীৰ দি থৈ গ'ল তাইৰ ওচৰত। ভৰিখন অকণ কোঁচাই আঠুত কিতাপখন আউজাই‌ থৈ গাখীৰৰ গিলাচতো হাতত তুলি ল'লে তাই। আজলী মাকৰ একমাত্ৰ সন্তান তাই। তাই গৰ্ভত থাকোঁতেই মাকে হেৰুৱাইছিল নিজৰ ‌স্বামীক।মাক এটা ব্ৰাক্ষ্মণ পৰিয়ালৰ জীয়ৰী হৈ কলিতা সম্প্ৰদায়ৰ ল'ৰা এজনলৈ পলাই অহা বাবে মাকৰ সৈতে সম্পৰ্ক ছেদ কৰিছিল মাকৰ ঘৰখনে। দেউতাকৰ মৃত্যুৰ খবৰ পোৱাৰ পিছতো ককাক আইতাক নতুবা মোমায়েকহঁতে এবাৰো অহা নাছিল মাকৰ ওচৰলৈ। মাক ৰৈ গৈছিল দেউতাৰ ঘৰখনত। স্বামীৰ মৃত্যুৰ সময়তো যেতিয়া নিজৰ জন্মদাতা পিতৃ মাতৃ তথা সহোদৰ ভাতৃদ্বয়ে মাকৰ এবাৰো খবৰ লোৱা নাছিল তেতিয়া মাকৰ মনত তেওঁৰ মাক দেউতাক তথা ককায়েক ভায়েকলৈ জাগি উঠিছিল প্ৰচণ্ড অভিমান। সেই অভিমান কালক্ৰমত খঙলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল। সেই দিন ধৰি মাকে এতিয়ালৈ এবাৰো ঘুৰি চোৱা নাই নিজৰ জন্মৰ ঘৰখনলৈ।

মাক পেহীয়েক আৰু ককাক আইতাক অৰ্থাৎ দেউতাকৰ মাক দেউতাকৰ অপাৰ মৰমৰ মাজত ডাঙৰ হৈছিল তাই। দেউতাক নাই বুলি মৰম আদৰ তথা কোনো এটা বস্তুৰে অভাৱ অনুভৱ কৰিব দিয়া নাছিল তাইক কোনেও। তাই সপ্তম শ্ৰেণীত পঢ়ি থাকোঁতেই বিয়া হৈছিল পেহীয়েক।পেহাকেও যথেষ্ট মৰম কৰিছিল তাইক। কেৱল তাইৰ চিনাকি নাছিল মোমায়েকৰ ঘৰখনৰ সৈতে। কোনেও তাইক চিনাকি কৰি দিয়া নাছিল মোমায়েকৰ ঘৰখন। বাকীবোৰটো বাদেই মাকৰ মুখতো কোনোদিন শুনা নাছিল তাই যে মাকৰো আছে এখন জন্মঘৰ। আছে দুজন ককায়েক ভায়েক। সৰুতে স্কুলত যেতিয়া লগৰবোৰে সিহঁতৰ মোমায়েকহঁতৰ বিষয়ে নাইবা মোমায়েকৰ ঘৰৰ বিষয়ে কথা পতা শুনিছিল তেতিয়া স্কুলৰ পৰা আহিয়েই মাকক প্ৰশ্ন কৰিছিল তাই তাইৰ মোমায়েকৰ ঘৰ ক'ত? কিয় নাহে সিহঁতৰ ঘৰলৈ মোমায়েকহঁত ? কিয় মাকে লৈ নাযায় তাইক মোমায়েকৰ ঘৰলৈ ? তাইৰ প্ৰশ্নবোৰৰ একো উত্তৰ নিদিছিল মাকে। তেওঁৰ চকুতো নাছিল চকুপানী। কিন্তু মুখখন সাংঘাটিক ধৰণে ৰঙা পৰিছিল। চকু দুটাতো যেন ফুটি উঠিছিল অগ্নিৰ স্ফুলিংগ। মাকৰ মুখখন দেখিলে গম পোৱা হৈছিল কিমান বেছি খং উঠিছে মাকৰ। আইতাকে আঁতৰাই নিছিল তাইক মাকৰ ওচৰৰ পৰা। তাইক বুকুৰ মাজত সাৱটি লৈ তাইৰ মূৰত হাত বুলাই বুলাই লাহে লাহে কৈছিল তাইক...

"মাৰাক এইবোৰ কথা নুসুধিবি ৱ' তাই...বেছেৰীৰ আমাৰ বাহিৰে আৰু আপোন কোনো নাই ৱ'।

লাহে লাহে সুধিবলৈ এৰি দিছিল তাই কথাবোৰ। তাইৰ মাকজনী এটা সময়ত এটি অনাথ শিশু আছিল বুলিয়েই ধৰি লৈছিল তাই।

কথাবোৰ যদি তেনেকৈয়ে থাকিলহেঁতেন...! উফ্...তাই যদি লগ নাপালেহেঁতেন অনিৰ্বাণক।

ৰদালীৰ দুওঁঠৰ ফাঁকেৰে সৰি পৰিল এটা হুমুনিয়াহ। গাখীৰ গিলাছ ঘট্‌ঘটকৈ পি বিছনাৰ কাষতে থকা সৰু টেবুলখনত গিলাছটো থেকেচি থলে তাই।

           স্নাতক ডিগ্ৰী সমাপ্ত কৰি ৰ'দালী উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে ঢাপলি মেলিছিল দিল্লীলৈ আৰু তাতেই লগ পাইছিল তাই অনিৰ্বাণক।তাইতকৈ এবছৰৰ চিনিয়ৰ আছিল অনিৰ্বাণ। সিহঁতৰ কলেজতে অনুষ্ঠিত হোৱা এখন চেমিনাৰত প্ৰথম চিনাকি হৈছিল দুয়ো। সিয়ো অসমৰ বুলি গম পোৱাৰ পিছত প্ৰথমে তায়ে বন্ধুত্বৰ প্ৰস্তাৱ ‌আগবঢ়াইছিল তালৈ। লগে লগে সঁহাৰি জনাইছিল সি। গঢ়ি উঠিছিল দুয়োৰে মাজত বন্ধুত্ব। আৰু এটা সময়ত দুয়োৰে বন্ধুত্ব ৰূপান্তৰিত হৈছিল প্ৰেমলৈ।

প্ৰেম দুয়োৰে বুকুৱে বুকুৱে শিপাইছিল। অকল মনেৰে নহয় দেহেৰেও অন্তৰংগ হৈছিল দুয়ো।

অনিৰ্বাণৰ মৰমে পাহি মেলিছিল তাইৰ গৰ্ভত। কথাটো তাক জনাম বুলি যেতিয়াই তাই অনিৰ্বাণলৈ‌ ফোন কৰিছিল তেতিয়াই অনিৰ্বাণে তাইক দিছিল এটা অন্য খবৰ।

অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাক ফুৰিবলৈ গৈছিল দিল্লীলৈ। একেলগে লগ কৰিছিল তাকো। আৰু সি তাইক তাৰ মাক দেউতাকৰ সৈতে চিনাকি কৰি দিয়াৰ কথা কৈছিল। কথাটো শুনি এটা ক্ষণৰ বাবে স্থানু হৈ পৰিছিল তাই। কি কথা পাতিব তাই অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাকৰ সৈতে! তাৰ মাক-দেউতাকে বাৰু পচন্দ কৰিব নে তাইক ! প্ৰশ্নবোৰ নিজৰ মাজতে জাৰি জোঁকাৰি লৈ অৱশেষত অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাকক লগ কৰিবলৈ সাজু হৈছিল তাই। মা দেউতাক ঘৰলৈ উভোতাৰ পিছতেই তাৰ মৰমে তাইৰ গৰ্ভত পাহি মেলা কথাটো জনাব বুলি ঠিৰাং কৰিছিল তাই।

কিন্তু...! এবাৰলৈওটো তাই ভবা নাছিল যে অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাকক লগ পোৱাৰ পিছত এনেকৈ সলনি হৈ যাব তাইৰ জীৱনৰ গতিপথ। দিনতেই আন্ধাৰ হৈ পৰিব তাইৰ পৃথিৱীখন। চিৰদিনৰ বাবে তাই আঁতৰি আহিব লাগিব তাইৰ বুকুৰ আপোনজনৰ ওচৰৰ পৰা। তাইক মাক দেউতাকৰ সৈতে কথা পাতিবলৈ দি অনিৰ্বাণ ওলাই গৈছিল অলপ সময়ৰ বাবে। সেই অকণমান সময়তে তচনচ হৈ গৈছিল তাইৰ পৃথিৱীখন। এটা ঢৌৱে উটুৱাই লৈ গৈছিল তাইৰ সপোনৰ বালিঘৰ।

অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাকৰ সৈতে কথা পাতোতে ওলাই পৰিছিল তাইৰ আৰু অনিৰ্বাণৰ আচল পৰিচয়। তাই যেতিয়া অনিৰ্বাণৰ মাক দেউতাকৰ আগত তাইৰ মাকৰ কথা কৈ আছিল তেতিয়া অনিৰ্বাণৰ দেউতাকে কৈছিল... 

"মোৰ ভন্টিজনীৰ নামো অপৰাজিতা। নামটোৰ নিচিনাই তাই। কোনোদিনে নিশিকিলে পৰাজয় বৰণ কৰিব। বেলেগ জাতিৰ ল'ৰা এজনলৈ পলাই গৈছিল তাই। দেউতাই মৃত বুলি ঘোষণা কৰিছিল তাইক। বিয়াৰ কিছুদিনৰ পিছতে তাই হেৰুৱাইছিল নিজৰ স্বামীক। আমি ভাবিছিলো তাই উভতি আহিব ঘৰলৈ। কিন্তু তাই নাহিল।ভনীজোৱাইৰ মৃত্যুৰ সময়ত দেউতাক অৱজ্ঞা কৰি আমি থিয় হ'ব নোৱাৰিলোঁ তাইৰ ওচৰত। তাৰ পিছত আৰু সাহস নহ'ল আমাৰ তাইৰ ওচৰলৈ যাবলৈ।" শেষলৈ থোকাথুকি হৈছিল অনিৰ্বাণৰ দেউতাকৰ কথাখিনি। তেওঁৰ দুচকুৰে বৈ গৈছিল দুধাৰি লোটক। আৰু ৰ'দালিৰ...? এটা ক্ষণৰ বাবে যেন স্তব্ধ হৈ গৈছিল তাইৰ হৃদয়স্পন্দন। উশাহটো ঘূৰাই আনিবলৈ যথেষ্ট কষ্ট পাইছিল তাই। এই মানুহ হাল নতুবা অনিৰ্বাণৰ আগত কেনেকৈ ক'ব তাই..যে সেইগৰাকী অপৰাজিতাৰে একমাত্ৰ জী তাই...'ৰ'দালি'। হঠাতে এটা বিশেষ কাম ওলোৱা বুলি মানুহ হালক ফাঁকি দি অনিৰ্বাণ অহাৰ আগতে ওলাই আহিছিল তাই অনিৰ্বাণৰ ভাড়াঘৰৰ পৰা। বাহিৰে বাহিৰে ‌ফ্লাইটৰ তৎকালীন টিকট এটা কাটি হোষ্টেললৈ‌ উভতি কাপোৰ কানি সামৰি চিৰদিনৰ বাবে তাই ওলাই আহিছিল হোষ্টেলটোৰ পৰা। তাইলৈ বাৰে বাৰে ফোন কৰিছিল অনিৰ্বাণে। এবাৰো অনিৰ্বাণৰ ফোন উঠোৱা নাছিল তাই। মাত্ৰ ফ্লাইটত উঠি তালৈ লিখিছিল এটা মেচেজ...

"মায়ে মোৰ বিয়া ঠিক কৰিছে...সেয়ে লৰালৰিকৈ গুচি আহিবলগীয়া হ'ল। মাৰ অবাধ্য হ'ব পৰা শক্তি মোৰ নাই। সেয়ে তোমালৈ মোৰ একান্ত অনুৰোধ...তুমি যদি মোক অকণমানো ভালপোৱা তেন্তে কেতিয়াও বিচাৰি নাহিবা মোক... হেঙাৰ নহ'বা মই আৰম্ভ কৰিব বিচৰা নতুন জীৱনটোৰ।" 

            অহা নাই এতিয়ালৈ তাইক বিচাৰি অনিৰ্বাণ। নাহে সি কেতিয়াও তাইক বিচাৰি।সিমানখিনি বিশ্বাস আছে তাইৰ তাৰ ওপৰত। বহুত ভালপায় সি তাইক। সেয়ে অৱজ্ঞা নকৰে সি তাইৰ অনুৰোধক। কেনেকৈ অনিৰ্বাণৰ আগত ক'ব তাই, যে তাই তাৰ ভনীয়েক। তাৰ পেহীয়েকৰ ছোৱালী তাই।

নোৱাৰে এতিয়া তাই সেই কথা তাক ক'ব। যিজন পুৰুষৰ সৈতে তাই মনটোৱে নহয় দেহটোও ভগাই লৈছে ‌সেইজন পুৰুষক কেনেকৈ ক'ব যে সি তাইৰ ককায়েক।

নতুবা তাই সকলো জানি বুজি কেনেকৈ আকোঁৱালি ল'ব নিজৰ ককায়েক এজনক নিজৰ স্বামীৰূপে। বাস্তৱ সঁচাকৈয়ে বৰ কঠিন।

             ঘৰলৈ উভতি অহাৰ পিছত মাকে বাৰে বাৰে তাইক সুধিছিল তাইৰ গৰ্ভত থকা সন্তানৰ পিতৃ পৰিচয়। কিন্তু নোৱাৰিলে তাই মাকৰ ওচৰতো উদঙাই দিব নিজৰ গৰ্ভত কঢ়িয়াই ফুৰা ফুলপাহৰ পৰিচয় উদঙাই দিব। মাকৰ বাবে তাই গৰ্ভত কঢ়িয়াই ফুৰা ফুলপাহ এপাহ বনৰীয়া ফুল..নাই সেই ফুলপাহৰ নাম নাই। নাই কোনো পৰিচয়।

"বান্ধবীৰ জন্মদিনৰ পাৰ্টি কৰিবলৈ গৈ মনৰ স্ফূৰ্তিতে তাই গলাধকৰণ কৰিছিল ৰঙীন পনীয়। হয়তো প্ৰয়োজন অধিক হৈছিল তাইৰ ৰঙীন পনীয় সেৱন কৰাত। এটা সময়ত অজ্ঞান হৈ পৰিছিল তাই। তেতিয়াই তাইৰ গৰ্ভত কোনোবাই সিঁচি থৈ গৈছিল এই বনৰীয়া ‌ফুলপাহ"।

           মাকৰ আগত তেনেকৈয়ে কৈছিল তাই। বিকল্প নাছিল তাইৰ। কেনেকৈ দিব মাকক তাই তাইৰ গৰ্ভত ফুৰা ফুলপাহৰ আচল পৰিচয়! নালাগে জানিব মাকে এই ফুলপাহৰ আচল পৰিচয়।

থাকক... বনৰীয়া হৈয়ে থাকক এই ফুলপাহ। চিৰদিনৰ বাবে লুকাই থাকক এই ফুলপাহৰ আঁৰত লুকাই থকা কঠিন বাস্তৱ। সাহস নাই তাইৰ সেই বাস্তৱ মাকৰ আগত উদঙাই দিবলৈ।

ঃ অথনিৰে পৰা লক্ষ্য কৰিছোঁ কিবা এটা ভাবি আছ... কৰিবলগীয়াখিনিটো কৰিলিয়ে... এতিয়া ভাবি জানো কিবা লাভ হ'ব! বিস্কুট এখনো নাখালি...হ‌ঁ এই দুটাকে খা..."

তাইৰ হাতত খেজুৰ দুটা তুলি দি তাই গাখীৰ খোৱা গিলাছটো আৰু বিস্কুটৰ প্লেটখন লৈ পুনৰ পাকঘৰলৈ গ'ল মাক। খং আছে মাকৰ তাইৰ ওপৰত। বাৰে বাৰে কৈছিল তাইক তাই গৰ্ভত কঢ়িয়াই ফুৰা ফুলপাহক কলিতে উভালি পেলাবলৈ। কিন্তু মাকৰ কথা ৰাখিব নোৱাৰিলে তাই। নোৱাৰিলে ফুলপাহ উভালি পেলাব। খেজুৰ এটা মুখত সোমুৱাই উপন্যাসখন মেলি ল'লে তাই। পুনৰ পঢ়িব তাই এই উপন্যাসখন। জানে তাই...তাই গায়ত্ৰী হ'ব নোৱাৰে। কিন্তু গায়ত্ৰীয়ে যিদৰে সন্দীপনক বুকুত বান্ধি আজীৱন অবিবাহিত হৈ থাকি কৰি গৈছিল সমাজৰ নিপিড়ীত নাৰীসকলৰ বিভিন্ন কাম একেদৰে তাই অনিৰ্বাণক বুকুত বান্ধি ডাঙৰ কৰিব তাইৰ গৰ্ভত লহপহকৈ বাঢ়ি অহা বনৰীয়া ফুলপাহক। টাবত ৰোৱা এজোপা ফুলতকৈ অধিক যত্ন ল'ব তাই সকলোৱে বনৰীয়া বুলি জনা এই ফুলপাহৰ। আকৌ এবাৰ লাহেকৈ পেটত হাতখন বুলাই দিলে ৰ'দালীয়ে। মাকৰ মৰমভৰা উমাল স্পৰ্শ পাই পেটৰ ভিতৰতে নিজৰ উপস্থিতিৰ উমান দিলে তাইৰ গৰ্ভত ফুলি থকা ফুলপাহে। 

"সকলোৰে কাৰণে তুমি এপাহ বনৰীয়া ফুল। কিন্তু মোৰ কাৰণে...!"

পলকতে হাঁহি এটা বাগৰি গ'ল তাইৰ দুওঁঠৰ ফাঁকেৰে।

ঠিকনাঃ

নলবাৰী

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ৩৯

  

 এখন সুখৰ পৃথিৱী

এমিলী ফুকন

"সোণ ৰূপেৰেও জুখি চাব নোৱাৰি

এইয়া অকণমানি আমাৰেই পৃথিৱীৰ"...

বাৰে বাৰে বজাই আছে চলিহাই গানটো। এই গানটোৰ লগত যে কিমান কি স্মৃতি জড়িত হৈ আছে তেওঁৰ!কণমানি হালক পত্নীৰ সৈতে এইটো গান গাই গাই ওমলাই দুয়োজনে। এজনে যদি অলপ পৰ জিৰণি লয় আনজনে সেইখিনি সময়ত কেৰেং-মেৰেঙকৈ উঠা অকণমানি দুটাক দুফালে লৈ বিচনাখনতে ওমলায়।

:- এই দুটা আমাৰ জীউ পুতলা মানৱী। মই কি নাম দিছোঁ জানা ? ৰৌদ্ৰোজ্বল আৰু ৰৌদ্ৰস্নাতা। আমাৰ জীৱনলৈ কঢ়িয়াই অনা অনাবিল সুখ আৰু ৰ'দৰ সমাহাৰ।

:-  আপুনি আপোনাৰ নাম দুটাহে দিলে মই ঠিক কৰি থোৱা কেইটা কি হ'ব ?

অভিমানত মুখখন উফন্দাই তোলা কণমানি দুটাৰ অভিমানী মাকজনীক বুকুত সামৰি লয় সি। নাকটোতে লাহেকৈ চেপি কৈ উঠে-

:- ঘৰত মতা নাম দুটা দেখোন তুমিয়েই দিছিলা ? মই দিয়া তুমি দিয়া বুলি কোনো কথা নাই নহয়। আমি যেনেকৈ এক সত্তা ঠিক সেইদৰে সকলোতে আমি এক হ'ব লাগিব। নাম দিওঁতে দেখোন হাঁহি হাঁহি সন্মতি দিছিলা ?

:- অভিমানো বুজি নাপায়  মানে? ক'তনো আৰু এতিয়া এইবোৰ বুজিব ? এতিয়া মৰমবোৰ ভাগ হ'ব যে ন' ?

:- ধেৎ কিনো এনেকৈ কোৱা।তোমাৰ আৰু ইহঁতৰ মৰমৰ ভাগ নহয়। মৰমবোৰ কিবা  ভঁৰালৰ ধান নেকি শেষ হ'বলৈ ? সঁচা অন্তৰেৰে ভাল পাওঁ তোমাক গতিকে এইবোৰ কথা কিয় কোৱা হা ? তুমি মোৰ বাবে কি মই আকৌ নকওঁ। কিন্তু তুমি এইবোৰ ভুলতো নাভাবিবা কৈ দিছোঁ।যিদিনা তোমাৰ দেউতাই তোমাৰ হাত মোৰ হাতত তুলি দিছিল সেইদিনাৰ পৰাই  তোমাক তুমি বুলি নাভাবি মোৰেই এটা অংগ বুলি ভাবোঁ।হয়তো কথাবোৰ চিনেমাৰ দৰে লাগিব বুলি লাজতে নকওঁ কিন্তু আজি কৈ দিছোঁ এই অভিমানবোৰ দেখি।ভালপাওঁ তোমাক বহুত বেছি।আৰু এইবোৰ ইমান বুজাব নাজানো অ' মই !

:- হ'ব আৰু একো ক'ব নালাগে অঁকৰাটো। দেখিছা দেহা দেতাই কেনেকুৱা কথা কয় ন' ?

:- কি আক'! যিটো হয় তাকেই কৈছোঁ ন' মই।

          এনেকৈ মৰমলগা সৰু-সুৰা অভিমান, মৰম ভালপোৱা, খুট-খাটেৰে সিহঁতৰ সংসাৰখন আগবাঢ়ি গৈছে। সৰুতে দেউতাকক হেৰুৱাই মাকৰ সৈতে আছিল কিন্তু নিয়তিৰ খেলা মাককো তাৰ কাষৰ পৰা কাঢ়ি নিলে।

এতিয়া মাথোঁ মানৱীয়েই তাৰ সকলো। নতুনকৈ আৰু দুটি সপোনে তাৰ জীৱনটো পোহৰাই তুলিছে। আগতে অফিচৰ পৰা আহি চোফাখনত ধুপুচকৈ পৰি দিয়া মানুহটোৱে খৰধৰকৈ ভৰি-হাতকেইটা ধুই কণমানি দুটাৰ কাষ পায়হি। পানী নতুবা চৰবতৰ গিলাচটো তাই ইহঁতৰ কাষতে দিয়েহি। সিহঁতক কোলাত লৈয়েই সি আৰম্ভ কৰে অফিচত ঘটা ঘটনাবোৰ। তাৰ পিছতহে খাবলৈ বহে দুয়োটা।

             ২

              ভাললগা সময়বোৰ বৰ সোনকালে পাৰ হৈ যায়। সৌ সিদিনা তাইক খৰধৰকৈ হস্পিতেললৈ নিয়াই মনত আছে! আজি ইহঁতৰ বাৰ্থডে পাতিব পৰাকৈ ডাঙৰ হৈ গ'ল! সময়বোৰক পাখিলগা কাঁড় বুলি চাগে সেয়ে কয়। সিহঁতৰ মাতো ফুটিবলৈ ধৰিলে, খোজ কাঢ়ি দৌৰিব পৰা হ'ল। লাহে লাহে স্কুলো যাব পৰা হ'ল।

:- হেৰা শুনিছা মই ইহঁতক থৈ আহোঁ। তুমি ওলাই থাকিবা দেই দেৰি হ'লে বেংকত বৰ ভিৰ হয়।

:- ঠিক আছে।

            সকলোকে খোৱাই-বোৱাই  উলিয়াই আজৰি হৈ তাই আলমাৰিটো খুলি কাপোৰযোৰ পিন্ধি লয়।

কাপোৰযোৰ পিন্ধিলে আজিও মনটো ৰঙীন হৈ পৰে তাইৰ। তাৰ চাকৰিৰ প্ৰথমটো দৰমহাৰে বৰ মৰমত কিনি দিছিল। তাৰ মুখত ফুঁটি উঠা প্ৰাপ্তিৰ পোহৰে তাইকো আবিৰ সানিছিল। আচলতে কাপোৰযোৰ দিয়া বুলি নহয় সি যে অধ্যৱসায়ৰ বলত সংস্থাপন পালে সেয়ে!

:-মানৱী ক'ত আছানো ? ইমান মাতি আছোঁ খবৰেই নাই ? কি ভাবি আছা ? মই ইহঁতক থৈ আহি পালোঁহি । আহি দেখিছোঁ কাপোৰযোৰলৈ চাই এনেকৈ আছা!

:-এইযোৰ কাপোৰ চিনি পাইছে ?

:-কিয় নাপাম ? মোৰ সমস্ত আৱেগ মৰম ইয়াতেই সোমোৱাই দিছিলোঁ। মোৰ কষ্টৰ পাছত অহা সফলতাৰ বাবে ক্ৰেডিট দিবলগীয়া মানুহগৰাকীক দিবলৈ পাই বহুত সুখী হৈছিলোঁ মই। কিন্তু কাপোৰযোৰ ইমানো দামী নহয় অ'!

:- "মৰম-আদৰবোৰত দৰ-দাম কৰিলেহে আউল লাগে সকলোতে। সকলো ক্ষন্তেকীয়া হৈ পৰে যেন অনুভৱ হয়।" গতিকে এইবোৰ কথা নুলিয়াব। মানুহৰ আগত এসোপামান দামী অলংকাৰ পিন্ধি, দামী কাপোৰ পিন্ধি ঘুৰি ফুৰি যদি ৰাতি মদ খাই বা ঘৰুৱা সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় তেনেকুৱা অট্টালিকাত থকাৰ সুযোগো নিবিচাৰোঁ মই।গতিকে আৰু একো ক'ব নালাগে। এতিয়া ব'লক।

           দুচকু মোহাৰি তাতকৈ আগতেই ওলাই আহিল ৰুমটোৰ পৰা। সিও খৰধৰকৈ আহি আকুঁৱালি ল'লে তাইক।সি জানে  তাৰ আলসুৱা অভিমানীজনীক। আৱেগিক হৈ পৰিছে তাই।

:-আজিৰ পৰা নকওঁ দিয়া।এতিয়া হাঁহি এটা ধুনীয়াকৈ মাৰি দিয়া।

           তাইও তাৰ কাণ্ডত নহঁহাকৈ নোৱাৰিলে। ওলাই গ'ল বেংকলৈ‌। কামটো কৰি সিহঁতে আহি ল'ৰা-ছোৱালী দুটাক নিবলৈ আহিল।

              ৩

              আজি ইমান বছৰৰ মূৰত সিহঁত দুয়ো আহি একেখন স্কুলৰ সন্মুখত ৰৈছেহি। স্মৃতিবোৰে আমনি কৰিবলৈ ধৰিছে। স্কুল চুটীৰ পাছত মাক-বাপেকৰ কাষলৈ দৌৰি আহি ডিঙিত সাবটি ধৰা ল'ৰা-ছোৱালীহালৰ ছবিয়ে ডোলা দিছেহি মনত।

                আজি কিন্তু এতিয়া মাক-দেউতাক হৈ অহা নাই দুয়ো।ককা-আইতা হৈ নাতি-নাতিনী দুটাক নিবলৈ আহিছে। ককা-আইতা বুলি দৌৰি আহিছে সিহঁতেও আৰু বুকুত সোমাই পৰিছেহি। মনত পৰি গৈছে সকলো। চহৰৰ ছোৱালী আনি যিদিনা পুতেকে ঘৰ সোমোৱাইছিলহি। সেইদিনা বহুতে কথা শুনাইছিল।

:-চলিহানী অ' এতিয়া আৰু চিন্তা বাঢ়িল আপোনাৰ। ক'ত আৰু পুতেকে ঘূৰি চাব ? তাতে অত্যাধুনিক বোৱাৰী আনিছে।থাকিব জানো ইয়াত ? আজিকালি যিহে ঘৰ ভাঙে বোৱাৰীবোৰে।তাতে ছোৱালীজনীও ইমান দূৰলৈ পঠিয়ালে। সকলো খৰচ কৰি ইমান পঢ়াই শুনাই উপযুক্ত কৰি এতিয়া এইবোৰহে হ'ল! বুঢ়া বয়সত অকলশৰীয়া হ'ব লাগিব।

:-যদি মই মৰম দিওঁ মোকনো নিদিবনে ? হয়তো এডজাষ্ট কৰিবলৈ সময় লাগিব কিন্তু এদিন বুজিব নহয়। ল'ৰা-ছোৱালীক ইমান খুঁট উলিয়াই থাকিবলৈ নাই।আমাৰ সময়ৰ লগত ইহঁতৰ নিমিলে। সেয়ে মতৰ অমিল হ'ব পাৰে। সেইবুলি বাৰু ধৰি থাকিমনে এইবোৰ ? মই নিজৰ কৰ্তব্য কৰি যাম। এদিন ইহঁতৰো সময় আহিব তেতিয়া উপলব্ধি কৰিব।হাজৰিকানী আপুনি মিছাতে ইমান চিন্তা কৰিছে মোৰ ঘৰৰ কথা।ময়েই ইমান চিন্তা কৰা নাই। মনৰ দূৰত্ব নাথাকিলে বাকীবোৰ দূৰত্বই ক'ত পাত্তা পাব ? ভগৱান আছে নহয় আমি ক'ত অকলশৰীয়া হ'ম ? আমি আমাৰ দায়িত্ব পালন কৰিলোঁ সিহঁতেও কৰিব লাগিব বুলি কথা আছে নেকি ? যদি সিহঁতে বুজে কৰিব নহয়। আপুনি মই হাজাৰ কৈও লাভ নাই। আমি নতুন চামক সকলোকে একেই বুলি ভাবি ভুল কৰোঁ বুজিছে।

               মুখ ফুটাই নক'লেও ভুৰভুৰাই কোৱা শুনিছিল "বৰ একেবাৰে অপেশ্বৰীজনীক আনিছে! বৰ মূৰত তুলিছে পাব এদিন মজা!"

         পৰ্দাখন লৰি আছিল। হয়তো অলপ আগলৈকে কোনোবা আছিল ইয়াত! সেইগৰাকী কোৱাৰ দৰে মানৱীৰ ভয় লাগিছিল যদিও মনৰ ভাৱ লুকুৱাই নিজৰ দায়িত্ব-কৰ্তব্য কৰি গৈছিল। তেওঁ ভবাৰ দৰে ইমানো সহজ নাছিল সকলো। কিন্তু লাহে লাহে সলনি হৈছিল। যিদিনা নাতি-নাতিনীক পুতেক-বোৱাৰীয়েকে গান এটা লগাই ওমলাই আছিল-

 "সোণ ৰূপেৰেও জুখি চাব নোৱাৰি

এইয়া অকণমানি আমাৰেই পৃথিৱীৰ..."

কাণ উনাই শুনিছিল মানৱীয়ে সেই গানটো। হয়তো মানুহজনে শুনিছিল ইহঁতৰ সৰুকালৰ স্মৃতি ৰোমন্থন কৰি। কিন্তু আচৰিত হৈছিল যেতিয়া মানুহজনেও দৌৰি আহি সেইখিনি ঠাই পাইছিল।

পুতেক বোৱাৰীয়েক ওলাই আহিছিল লাহেকৈ।

:-কি হ'ল তোমালোকৰ ? এনেকৈ ৰৈ আছা যে ?

:-গানটো শুনিছোঁ।

:-বুজিছোঁ এইটো গানত কি কি জড়িত হৈ আছে। সেয়ে আমিও নিজৰ সময়বোৰ মনত থবলৈকে গানটো লগাই লৈছোঁ। সময় সলনি হ'লেও এই মৰম কমি যোৱা নাই কেতিয়াও।

:-আৰু মা-দেউতা মই হয়তো আন বোৱাৰীৰ দৰে নাজানো কেনেকৈ থাকিব লাগে। আপোনাক টানকৈও কৈছোঁ। পাৰিলে ক্ষমা কৰি দিব। কিন্তু ইমানো বেয়া নহয় মোৰ মনটো। আচলতে দেখুৱাই দিব নাজানো সকলো মই।কথাবোৰ আনৰ আগত কোৱাতকৈ মুখৰ আগত কৈ দিওঁ।মুখচোকা বুলিও কয় মোক বহুতে।আৰু মদগৰ্বী, আৰু বহুত কিবাকিবি উপাধি দি থাকে‌। কিন্তু কাক বাধা দিম যাৰ কাম নাই এইবোৰেই কৰি থাকিব ন' ? পাত্তা দিব নালাগে। কিন্তু আপোনালোকৰ প্ৰতি ভালপোৱা, শ্ৰদ্ধা ভক্তি কমা নাই মোৰ।

:-আনে যি কয় ক'বলৈ দিয়া মাজনী। আমি সকলোৱে মিলি থাকিলে আনে আখৈ নাপায় ক'বলৈ আৰু কোনে কি কয় মতলব নাই নহয়। ভিতৰৰ পৰা আমাৰ যি আছে সেইয়া অটুট থাকিলেই হয়।

:-এইয়া কেতিয়াও শেষ নহয় মা।

দুয়োটাই সমানে চিঞৰি উঠিল।

:-আজিৰ পৰা আমি ডিউটি গ'লে ইহঁতক এইটো গান গায়েই ওমলাবা দেই। আগৰ সংস্কৃতি ধৰি ৰাখিবলৈ ভংগীমা গীত, সাধু, সাঁথৰ

যি পাৰা শিকাবা। "শিয়ালীয়ে নাহিবি ৰাতি" এইটো শুনিলে মোৰেই টোপনি আহে এতিয়াও।

:-আৰু এটা কৈ দিয়া আক' ৰৌদ্ৰোজ্বল। ইহঁতক স্কুললৈও অনা-নিয়া কৰিব মা-দেউতাই।ইমান যে ভাল দেখোঁ মই আইতাক-ককাকে হাতত ধৰি ধৰি স্কুললৈ নিলে। মোৰ লগৰ বহুতকেই আনিছিল এনেকৈ। কিন্তু মোৰ ভাগ্যতহে নাছিল এইবোৰ।আমাৰ মাৰ কথাবোৰ জানাই!গতিকে মোৰ ল'ৰাকো এই মৰমৰ পৰা বঞ্চিত কৰিব নোৱাৰোঁ মই।

এইবাৰ মানৱীয়ে বোৱাৰীয়েকক সাবটি ধৰিলে। সৰু ছোৱালীৰ দৰে অতদিনে পুঞ্জীভূত সকলো বেদনা মমৰ দৰে গলাই উলিয়াই দিছে তাই। মহেন্দ্ৰ চলিহাইও মূৰত হাত ফুৰাই দিলে তাইক।

ৰৌদ্ৰোজ্বলে সমস্ত সুখবোৰ হাততে যেন পাইছে। ভাললগা সময়খিনি ধৰি ৰাখিলে ফোনটোত। মিচিগানত থকা ভনীয়েকলৈ ফটোখন চেণ্ড কৰিলে। তলবলাই থকা অশ্ৰুজলৰ টোপালটো মচি সিও কাষ চাপি আহিল। আজি বহুত দিনৰ মূৰত ফটো এখন আপলড কৰিব লাগিব।

কেপচনটো হ'ব...

" এখন সুখৰ পৃথিৱী"

ঠিকনাঃ

শিৱসাগৰ, অসম

ফোন নং:- 7576954824

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ৪০

২০০৪ চনৰ এটা লাভষ্ট'ৰী

দীপাঞ্জলী গগৈ

          আগষ্ট মাহৰ আবেলিৰ  প্ৰখৰ গৰমৰ দিন। ক্লাছ তিনিটা কৰি আহি কলেজৰ ওচৰৰ দোকানখনত ৰৈ ক'লো... 

: দাদা, আধালিটাৰৰ ফ্ৰীজিং পানী বটল দিব। উফ, কি উৎকট গৰম । ঢোকঢোককৈ পানী ডিঙিত ঢালিহে তত পাইছো। হু ল' বুলি কাষতে ৰৈ থকা দুয়োজনীলৈকে বটলটো আগবঢ়াই দিছোঁ। 

দুজনী মানে কস্তৰী আৰু অৱন্তিকা তিনিওগৰাকী চান্দমাৰী ফ্লাই অ'ভাৰৰ কাষতে থকা আইন মহাবিদ্যালয়ৰ তৃতীয় বৰ্ষৰ ছাত্রী। অভিন্ন আমি। আমি থাকিলে তৃতীয় এজন ব্যক্তি সোমাবলৈ সুৰুঙাই নাথাকে। দাঁতত কাঁইট লগাৰ পৰা প্ৰেমিকৰ সৈতে প্ৰেমালাপ কৰাৰ কথালৈকে। মোৰ দীৰ্ঘদিনীয়া প্ৰেমৰ সৰ্ম্পক  ৰাজদীপৰ সৈতে যাৰ উৎসাহতে আইনৰ ছাত্রী হৈছোঁহি আৰু অৱন্তিকাৰ বিয়া ঠিৰাং কৰি থোৱা আছে। চূড়ান্ত পৰীক্ষাৰ পিছতেই তাইৰ বিয়া। বিয়াৰ পিছত তাইৰ স্থায়ী ঠিকনা সুদূৰ মায়ানগৰী হ'ব। বাকী থাকিল কস্তৰী। বেংগলী ব্ৰাহ্মণ। ঘৰৰ কাঢ়া নিৰ্দেশ, 

: পঢ়িবলৈ গৈছ, তাত কোনো অজাতি ল'ৰালৈ চকু নুতুলিবি। 

ঘৰৰ সকলো বাধা উফৰাই একমাত্র মাকৰ সাহসতে পঢ়িবলৈ অহাৰ সুযোগ পাইছে। নহ'লে ইমানদিনে তাইৰ কোঁচত কেঁচুৱা এটাই ওমলি থাকিল হয়। 

: ব'ল কিবা এটা খাই লওঁগৈ। ভোক লগাৰ দৰেও লাগিছে দেখোন অ'। কৈ উঠো মই। সিহঁতেও সন্মতি প্ৰকাশ কৰে। 

গৰম বতাহ এচাটি বলিছে। আবেলি এই পথ, এই চৌহদত অনেক কোলাহলে বাহৰ পাতে। এজাক তৰুণ তৰুণীৰ গুণগুননিয়ে বতাহজাকক বা দিয়ে। ৰাজগঢ় লিংক ৰ'ডৰ এখন বিখ্যাত বেকাৰীৰ বিপনীত ৰৈ তিনিওজনীয়ে ভাবিছো কি খোৱা যায়। 

: ঐ ছোৱালী, কি খাবলৈ ৰৈ আছ, যি খাৱ' মোলৈও আনিবি। পিছফালৰ পৰা মোৰ পিঠিত ঢকা এটা মাৰি হঠাতে ক'ৰপৰা জানো ওলালহি শান্তনু। 

           শান্তনু কলিতা, যি আমাৰ সহপাঠী নহয়, গৃহজিলাৰ নহয়, আন নালাগে তেওঁৰ সৈতে আমাৰ বন্ধুত্বও হ'ব পাৰে সেইয়াও কোনেও ভাবিব নোৱাৰা। বেশ ভূষাও কিবা অদ্ভুত ধৰণৰ। ফেচনৰ নামত টাপলি মৰা কাপোৰ, চাৰিটামান টেঁটু, বাওঁকাণত সোণৰ কাণফুলি এপাত, কথাবোৰো কেতিয়াবা আওপকীয়াকৈ কয়। মোৰ যে বুজাত কেতিয়াবা দেৰিয়েই হয়। বৰ কম সময়তে মোৰ সৈতে তাৰ বন্ধুত্ব। সহপাঠী বন্ধুৰ ভাড়াঘৰত জন্মদিন উদযাপন কৰিবলৈ যাওঁতে চিনাকী হোৱা ল'ৰাটো মোৰ বন্ধু, মোৰ সহোদৰৰ দৰে হৈ পৰিল। মোক যে নিত্য নতুন কিমান নামেৰে নামাতে সি। সকলোকে তুমি তুমি সম্বোধন ধৰা ল'ৰাটোৱে প্ৰথমৰে পৰা তই মই কৈ মাতে মোক। পঢ়াত সাংঘাতিক চোকা ল'ৰাটো ইঞ্জিনিয়াৰিং ডিগ্রী সমাপ্ত কৰি নিজাকৈ ব্যৱসায় আৰম্ভ কৰিছে। কষ্ট কৰি ভালপোৱা ল'ৰাটোৱে যে পলকতে কাৰোবাক আপোন কৰি ল'ব পৰাৰ গুণ আছে। 

: ধুইই, ঢক্কন, যা যা সোনকালে কিবা এটা খাবলৈ আন। এনেকৈ লাইন পাতি থাকিলে ৰাতি দহটালৈকে ৰৈয়ে থাকিব লাগিব। 

        কেৰাহীকৈ তালৈ চাই চাৰিওটালৈ চিকেন পেটিচ চাৰিটা লৈ আনিলো। 

: হু ল', আৰু কি এই ঢক্কন চক্কন হা, মাৰ লাগে তোক ল'ৰা। 

: তই মোৰ বাবে ঢক্কনেই যাহ। তই খং কৰিলে বৰ মৰম লাগে তোলৈ অ'। 

        চকুকেইটা সৰু সৰু কৰি কথা কেইটা কৈ থকা ল'ৰাটোৰ চকু তেতিয়া যে অন্য ক'ৰবাত। মই কিবা নুবুজোনে প্ৰেমৰ সুৰীয়া গীতৰ লহৰ। ৰাজদীপৰ চকুতো দেখো এনে আকুলতাৰে ভৰুণ হোৱা অনুভৱী নিশ্বাস। 

"দৌ দিল মিল ৰহে হে 

দৌ দিল মিল ৰহে হে

মগৰ চুপকে চুপকে

চবকৌ হৌ ৰহি হে 

খৱৰ চুপকে চুপকে....."

কুমাৰ চানুৰ সুৰীয়া কন্ঠ ভাঁহি আহে। প্ৰেমৰ দুৰুদুৰু বতাহ এজাকো বৈছে আকুল দুখন হিয়াৰ মাজত। 

"তোমাৰ দুচকুৰ কাজলসনা চাৱনিয়ে

 মোক উজাগৰী নিশা এটি উপহাৰ দিয়ে

কোৱানা, কি আছে তোমাৰ দুচকুত

যিয়ে মোক শুবলৈ নিদিয়ে"

       হলৌজলৌকৈ থকা ল'ৰাটো প্ৰেমত পৰিছে আমাৰ মাজৰ নিমাখিত ছোৱালীজনীৰ মানে কস্তৰীৰ প্ৰেমত। 

"কাৰোবাৰ আকুলতাৰ ভাষা বুজি পাবলৈ কতপৰ। প্ৰেমৰ সাগৰ এখনহে কঢ়িয়াই ফুৰে যিয়ে"

 কস্তুৰীৰো তেনে হৈছিল। লাহে লাহে দুয়োয়ে দুয়োক দেখিলেই নাচি উঠে দুয়োৰে দুনয়ন। শান্তনুৰ সম্পূর্ণ বিপৰীত চৰিত্ৰৰ কস্তুৰীয়ে স্বীকাৰহে কৰিব নোখোজে অনুভৱৰ বুদবুদনি। 

: প্ৰেমত পৰিছো মই এই ছোৱালীজনীৰ। আঙুলিয়াই দেখুৱাই দিয়ে বুকুখনলৈ। 

: ইয়াত ঘৰ কৰিলে অ', ইয়াত। বাহিৰ উলিয়াই দিব পৰা নাযাব। 

: কিয় মোৰ চকুলৈ নাচায় তাই। 

: মই কি ইমান বেয়া!  এনে হাজাৰটা কথাৰে মোক কেতিয়াবা ব্যতিব্যস্ত কৰে সি। 

  কস্তুৰীৰ মনৰ শংকা অজানা নহয় মোৰ। কয় তাই, 

: হাঁহি থকা ল'ৰাটোক দুখৰ পাহাৰ এখন দিব নিবিচাৰো। জানই দেখোন মোৰ ঘৰখনৰ কথা। 

       যুক্তিৰে ক'ব খোজা কথাবোৰ ডিঙিতে ৰৈ যায় এনে কথাৰে। অবাধ্য হ'ব নোৱাৰাটো এক যন্ত্রণা। দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্যৰ ভৰ বেছি প্ৰেমতকৈ। সাৱটি ধৰো কস্তুৰীক। জানো নিশাটো উচুপিব তাই। পুৱাই উঠি শান্তনুৰ বাবে প্ৰাৰ্থনাত বহিব। 

" যাৰ সৈতে একেলগে খোঁজ দিব নোৱাৰো অথচ তেওঁ সুখী হোৱাৰ সকলো পথ উন্মুক্ত হোৱাৰ বাবে প্ৰতিপল প্ৰাৰ্থনা কৰো "। ডায়েৰীৰ মাজত কস্তুৰীয়ে লিখি ৰাখে।

           হ'ষ্টেলৰ ভিজিটৰচ ৰূমত শান্তনু ঘন্টা জুৰি বহি থাকিলেও কস্তুৰী ৰূমৰ পৰা ওলাই নাহে। 

: মিছা আশাত বন্দী নকৰো মই তাক। এইয়াই শেষ সিদ্ধান্ত মোৰ। 

          পিছে, পাৰিল জানো কস্তুৰীয়ে নিজৰ মতত অলৰ অচৰ হৈ থাকিব । এনিশা বৰষুণৰ বতৰত পদপথত তিতি জুৰুলি জুপুৰি হৈ থকা ল'ৰাটোক দৌৰি গৈ সাৱটি ধৰিলগৈ। আঁতৰৰ পৰা চাই আমি কিৰিলিয়াই উঠো।আকাশৰ পৰা  মেঘৰ টোকোৰাবোৰেও হাঁহি মাৰে। বিজুলি চমকি উঠে। 

: ভালপাওঁ মই তোমাক শান্তনু, নিজতকৈ অধিক ভালপাওঁ। নিজকে আৰু সম্বৰণ কৰিব নোৱাৰা হৈছোঁ। 

দুগুণ উত্তাপেৰে শান্তনুৱে সামৰি লয় তাৰ বুকুৰ কলিজাজনীক। 

          আলসুৱা এটি প্ৰেম কাহিনীৰ জন্ম হয় চকুৰ আগত। সুখী সুখী ভাৱ এটাই অনবৰত আমাক বেৰি ৰাখে। মোৰ সৈতে শান্তনুৰ একেই ধেমালি ধুমুলা। কস্তুৰীয়ে আমাৰ কথা কাণ্ড দেখি মুখ টিপি হাঁহে। 

"প্ৰথম চুমা" প্ৰিয়তমৰ পৰশত গুলপীয়া হৈ অহা কস্তুৰীক জোকাই জোকাই আমি হায়ৰাণ কৰি দিওঁ। নিশাটো  ৰূপকথাৰ কাহিনী এটিৰে উমাল হয় আমাৰ। শেষ প্ৰহৰলৈ চিলমিলকৈ টোপনি আহেহে মাথোন.... ক্ৰিং ক্ৰিংকৈ শব্দ কৰি ফোনটো বাজি উঠে। বন্ধু শাংকবৰ ফোন

: হুমম, ক' ইমান ম'ৰ ৰাতিপুৱাই কিয় ফোন কৰিছ। কেঁচা টোপনি ভাঙি দিয়াৰ খঙেৰেই কৈ উঠো। 

যিষাৰহে কথা ক'লে, ভৰিৰ তলৰ মাটি নাইকিয়া হৈ গ'ল যেন। উফ, ভগবান, ইমান নিৰ্দয়ী নহ'বাচোন। মিছা, মিছা হৈ যাৱক কথাষাৰ। ভুলকৈ শুনিলো মই। সন্তৰ্পনে উঠি কস্তুৰীৰ বিচনাৰ কাষত থিয় হ'লো। 

: কু, উঠচোন। কথা এটা কওঁ তোক। খপজপাই বিচনাৰ পৰা উঠি কান্দি থকা চকুহাল দেখি অবোধৰ দৰে চাই সুধিলে, 

: কি হ'ল তোৰ, কান্দিছ যে। ঘৰৰপৰা ফোন আহিল নেকি ? 

: তই ধৈৰ্যৰে শুনিবি দেই।থোকাথুকি মাতেৰে যেনেতেনে মাতটো ওলাইছে মোৰ। কোন সতেৰে কওঁ মই। সেপ গিলিলো, 

: শান্তনুৰ মটৰচাইকেলৰ এক্সিডেন্ট হৈছে। ইন্টাৰনেল বিল্ডিং বহুত বেছি হ'ল। ডাক্তৰৰ কাষ পায়গৈ মানে...

: ভালদৰে ক', মোৰ ভৰি হাত কঁপি আহিছে। 

: সি আৰু নাই। শান্তনু... তোৰ শান্তনু আৰু নাই এই পৃথিৱীত কস্তুৰী। আমাক এৰি থৈ গ'লগৈ। 

       একো কোৱা নাযায় আৰু। চিঞৰি চিঞৰি কান্দি দিলো। কিন্তু তাৰ বিপৰীতে কস্তুৰী অচল, নিস্তব্ধ, নিতাল মাৰি বহি ৰৈছে। যেন একো হোৱাই নাই তেনে ভাৱত। 

সেই যে গোম মাৰি ৰ'ল, সেই ভাঁজেই বহুদিনলৈ তেনেকৈ ৰৈ গ'ল। হাজাৰ বুজনিৰে, কাকূতিৰেও শেষ দৰ্শনৰ বাবে নিব নোৱাৰিলো কস্তুৰীক। 

: জীয়াই আছে শান্তনু মোৰ কলিজাত কেনেকৈ মৰিল বুলি ভাবি লওঁ ক'। 

         একো কোৱা নাযায়, একো বুজোৱা নাযায়, পূৰ্ণিমাৰ নিশাটোত আকাশত এটি তৰা বৰকৈ জিলিকে। ভাবি লওঁ সিয়েই শান্তনু। আমাৰ মাজৰ আটাইতকৈ স্ফূৰ্টিবাজ ল'ৰাটো যি আমাৰ বন্ধু আছিল, যি কস্তুৰীৰ প্ৰেমিক আছিল। হলৌজলৌকৈ থকা তজবজীয়া ডেকা ল'ৰাটো হেৰাই থাকিল। নাই বুলিলেই নাই, এসোপা ছাঁইৰ

মাজত শুই পৰিল। 

কঁচুপাতৰ জীৱন অ'

কঁচুপাতৰ জীৱন। 

"উভতি নহাৰ পথেৰে গুচি যোৱাবোৰ উভতি আহিবলৈ নাযায়" পিছফালে  তেওঁলোকে এৰি যায় উপস্থিতিৰ শূন্যতা। 

ঠিকনাঃ

লখিমপুৰ

9101920712

---

অঙ্গন: পৃষ্ঠা ৪১

শেষ পৃষ্ঠাৰ লেখাঃ

ৰাজনৈতিক টোপঃ  বিনামূলীয়া আঁচনি আৰু দেশৰ অৰ্থনীতি

              ৰাজনৈতিক দল সমূহে নিৰ্বাচনৰ সময়ত ৰাইজলৈ বিভিন্ন বিনামূলীয়া আঁচনি লৈ আহে আৰু সেই সমূহ পূৰণৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে গাদী দখলৰ প্ৰয়াস কৰে। বৰ্তমান সময়ত ৰাজনীতিৰ ই এপাট প্ৰধান অস্ত্ৰ হৈ পৰিছে। এই বিনামূলীয়া আঁচনিৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ সম্পৰ্কত দেশৰ সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়েও বিৰোধীতা কৰি 2022 চনতে ৰাজহুৱা স্বাৰ্থত অশ্বিনী উপাধ্যায় নামৰ এজন অধিবক্তাই শুনানি গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ শুনানিত উল্লেখ কৰিছিল যে " জনতাক প্ৰলোভন দেখুৱাই দিয়া বিনামূলীয়া আঁচনি প্ৰতিশ্ৰুতি সমূহ নিষিদ্ধ হোৱা উচিত। দেশৰ সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে লক্ষ্য কৰিছিল যে নিৰ্বাচনৰ সময়ত প্ৰদান কৰা এনে বিনামূলীয়া প্ৰতিশ্ৰুতি সমূহে দেশৰ অৰ্থনীতিত বৃহত্তৰ ক্ষতিসাধন কৰিছে। সেয়েহে বিদায়ী ন্যায়াধীশ এন ভি ৰমনাই শুনানি গ্ৰহণ কৰি কৈছিল যে "  কোনেও কোৱা নাই যে এইয়া কোনো সমস্যা নহয়। এইটো একা গুৰুত্বৰ বিষয়। যিসকলে নিজৰ লাভৰ বাবে এনে কৰে , তেওঁলোকে দেশৰ অৰ্থনীতি ওপৰত বোজাৰ সৃষ্টি কৰিছে। তেওঁলোকে ভাবে যে দেশখন এখন কল্যাণমূলক ৰাজ্য হ'ব। কোনোৱাই ক'ব পাৰে যে তেওঁলোকে কৰ পৰিশোধ কৰে। সেয়েহে ধন "বিনামূলীয়া"ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পূৰণত ব্যৱহাৰ কৰাতকৈ উন্নয়নমূলক কামতহে ব্যৱহাৰ হ'ব লাগে। ৰাজহুৱা ধনৰ অপব্যয় এটা গুৰুতৰ সমস্যা।" কিন্তু আজিকুপতি ইয়াৰ ওপৰত ৰায় দান কৰা বা সৰ্বদলীয় সভা আহ্বান কৰি ব্যৱস্থা লোৱা দেখা নগ'ল। এই বিনামূলীয়া আঁচনিৰ সম্পৰ্কত   2022 চনতে বিদায়ী মুখ্য ন্যায়াধীশ এন ভি ৰমনাই আকৌ কৈছিল যে " গণতন্ত্ৰত প্ৰকৃত ক্ষমতা যে ভোটাৰৰ হাতত আছে, সেই কথা অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰি। ভোটাৰে দল আৰু প্ৰাৰ্থীৰ বিচাৰ কৰে। আমি বিষয়টো চাবলৈ বিশেষজ্ঞ সমিতি গঠন কৰাৰ মত পোষণ কৰিছো। যোৱা শুনানিত আমি সৰ্বদলীয় সভা আহ্বান কৰিবলৈ কেন্দ্ৰক প্ৰস্তাৱ দিছিলো।"

           আমি প্ৰতিজন লোকেই জানো যে বিনামূলীয়া আঁচনিৰ দ্বাৰা এটা বিশেষ শ্ৰেণীৰ লোকৰ বাবেহে হোৱা উচিত। কিন্তু তাৰ পৰিবৰ্তে এই বিনামূলীয়া আঁচনিয়ে বৰ্তমান সমগ্ৰ জনতাৰ লগতে সমগ্ৰ দেশত আকাশী লতাৰ দৰে শিপাইছে। কি অসম, কি পঞ্জাৱ, কি কৰ্ণাটক, বিহাৰ, উৰিশ্যা, আনকি দিল্লীকে আদি কৰি সমগ্ৰ দেশৰ প্ৰতিখন ৰাজ্যতে বৰ্তমান বিনামূলীয়া আঁচনিৰ ৰাজনীতি। গাদী দখলৰ এই কু-নীতিয়ে দেশৰ অৰ্থনীতিক কেনেদৰে জুৰুলা কৰিছে সেইয়া আমি প্ৰত্যক্ষ দৰ্শন কৰিছোঁ। অথচ আমি এই আঁচনি সমূহৰ কথা কৈ টেটুফালি চিঞৰা দল সমূহকে ভোট প্ৰদান কৰি আহিছোঁ। সৌ সিদিনা কৰ্ণাটক বিধানসভাৰ নিৰ্বাচনত কংগ্ৰেছে জয় লাভ কৰি ঢাক ঢোল বজাইছিল। কোন জিকিছে সেইয়া আমাৰ আলোচ্য বিষয় নহয়। কিন্তু কিয় জিকিল বা তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী প্ৰতিশ্ৰুতি কি আছিল লক্ষণীয় সেইয়াহে। আমাৰ কথাকথিত সংবাদ মাধ্যমৰ পৰা আৰম্ভ কৰি প্ৰায় সকলো সংবাদ মাধ্যমেই সেই দিনা চিঞৰি চিঞৰি কৈছিল যে চৰকাৰ গঠন কৰিয়ে কৰ্ণাটকৰ সিদ্ধাৰামায়া চৰকাৰে নিৰ্বাচনৰ সময়ত দিয়া পাঁচটা প্ৰতিশ্ৰুতি পূৰণ কৰিছে। যি কেইটাত নিবনুৱা যুৱক/যুৱতীক অৰ্থ সাহাৰ্যৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিজুলী, পানী আৰু বিনামূলীয়া যাত্ৰালৈকে সাঙুৰি লোৱা হৈছিল। কিন্তু ইয়াৰ পৰা ৰাজ্যৰ অৰ্থনীতিৰ কি লাভ বা লোকচান হ'ব এই সম্পৰ্কত কোনো এটা চেনেলতে এটা শব্দও উচ্চাৰণ কৰা নুশুনিলো। দিল্লীৰ পৰা আৰম্ভ হোৱা বিজুলী, পানী বিনামূলীয়া শ্লোগানে পঞ্জাৱত আপৰ চৰকাৰ গঠন কৰিলে। অসমত বি জে পিৰ হিমন্ত বিশ্বশৰ্মাৰ চৰকাৰে অৰুণোদয়, আঁচনিকে আৰম্ভ কৰি চাউললৈকে বিনামূলীয়া ৰাজনীতিৰে লক্ষ লক্ষ হিতাধিকাৰীৰ সৃষ্টি কৰিলে আৰু যেতিয়া ৰাজ্যৰ অৰ্থনীতিৰ দূৰাৱস্থা হ'ল তেতিয়া বিভিন্ন প্ৰকাৰে অৰ্থ সংগ্ৰহৰ বাবে সৰ্বসাধাৰণ ৰাইজৰ মূৰত মাধমাৰ সোধাইছে। এই সকলোবোৰ জানিও আমি বিনামূলীয়া আঁচনিৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছো।

         এই বিনামূলীয়া আঁচনিয়ে কেৱল দেশৰ অৰ্থনীতিতে প্ৰভাত পেলাইছেনে ? প্ৰকৃতাৰ্থত ই আমাক এলেহুৱা, নিস্কৰ্মা, কৰি আমাৰ জীৱন ধ্বংস কৰিছে। ফলত জনসাধাৰণ উপাৰ্জন মুখী নহৈ ধোদৰ পচলা হৈ দিন কটাইছে। ফলত দেশৰ জনমূৰী আয় কমিছে, নিত্য ব্যৱহাৰ্য সামগ্ৰীৰ মূল্য বৃদ্ধি হৈছে, চোৰ-দকাইত, হত্যা-লুন্থন আদি বৃদ্ধি হৈছে। নিৰীহ জনসাধাৰণে জীয়াতু ভোগিছে । যি সকলে কোনো আঁচনিৰ আঁউতালৈ অহা নাই বা অহাৰ যোগ্য হোৱা নাই তেওঁলোকে এই আঁচনি সমূহৰ ফলত জেপৰ ধন অনৰ্থক উলিয়াই দব লগা হৈছে। ইমানৰ পিছতো এচামে অপ্ৰয়োজনীয় ভাৱে বিশেষ লোকৰ সহায়ত বিনামূলীয়া আঁচনিৰ সুবিধা লৈয়ে আছে। ফলত প্ৰয়োজনতকৈ অধিক পৰিমাণৰ ধন চৰকাৰে খৰচ কৰিব লগা হৈছে। যাৰ ফলস্বৰূপে ৰাদ্য চৰকাৰ ঋণত ডুব গৈছে । উন্নয়নমূলক কামৰ সলনি চৰকাৰৰ অধিকাংশ ধন হিতাধিকাৰীৰ ধামতে খৰচ হৈছে। সেয়ে আমি কৰযোৰে শাসনাধিস্থ চৰকাৰলৈ প্ৰাৰ্থনা জনাও যে দেশত বিনামূলীয়া ৰাজনীতিৰ যি ধুমুহা বলিছে তাক অনতি পলমে বন্ধ কৰক আৰু দেশক আগন্তুক বিপদৰ পৰা ৰক্ষা কৰক। দেশৰ অৰ্থ ব্যৱস্থাক উন্নয়ণমূলক কামতহে ব্যৱহাৰ কৰক। অন্যথা এখন উন্নয়ণশীল দেশ দৰিদ্ৰ দেশলৈ পৰিণত হ'বলৈ বহুত বেছি সময় নেলাগিব। এইখিনিতে দেশৰ জনসাধাৰণকো কৈ থওঁ যে এই বিনামূলীয়া আঁচনি সমূহৰ প্ৰতি আগ্ৰহী নহৈ উন্নয়ণমূলক কামৰ বাবেহে চৰকাৰক দাবী জনাওঁ আহক।

মঞ্জিত হাজৰিকা

সহ সম্পাদক অঙ্গন

6000709096

---

অঙ্গন:  পৃষ্ঠাঃ ৪২

---